شعارسال: کردستان را باید سرزمین کوهای سر به فلک کشیده نامید . کوههای استوارکه با سعه ی صدر آرامبخش روح وروان می باشند در تمام ادیان و مکاتب آسمانی جایگاه کوه برای عبادت و راز و نیاز الهی وجود دارد.یکی از مکانهای مقدس له یلاخ و دشت وسیع دهگلان کوه هفت سواران می باشد که در مابین روستاهای باشماق و مبارک آباد (کله رش )و جوان میرآباد قرار دارد در واقع نزدیک ترین کوه به روستای مبارک آباد (کله رش )می باشد. کوه هفت سواران در جنوب مبارک آباد(کله رش) قرار دارد ارتفاع آن 1750متر از سطح دریا می باشد. از زمانهای دور و تاریخی این کوه جایگاه مقدسی برای زوار بوده است 0 بنا به روایت مردم و سالمندان روستاهای له یلاخ ، مردم به رسم زیارت و طواف درفصل پاییز و سیزده بدر به منظور طواف وزیارت ، تمام اهل خانواده غذایی روزانه را به بالای کوه برده وبعد از طواف صرف می نموده و فرایند طواف و زیارت برای بچه ها و افراد زواربه شرح زیرانجام میشود :

1- بعد از کوه پیمایی و رسیدن به بالای کوه قبری آنجا هست در خلاف عقربه های ساعت 7 دور میزنند و فاتحه و راز ونیاز مینمایند و در دور آخر روبه زیارتان بدون پشت کردن به قبرخارج می شوند. ورودی مقبره روبه طلوع خورشید می باشد.

2- فرد مریض و یا بچه ها را از داخل سوراخ غار که (پل پونگ)می گویند 7بار رد وبدل می نمایند

و اصطلاح عبور دادن فرد مریض و یا بچه را پل پونگ گویند

پل پونگ واژه ای کردی و به معنایی محافظ قرار دادن بچه یا فرد مورد نظراز نظر بد و چشم زخم بد نظران میباشد

(هه مبانه بورینه ماموستا هه ژارصفحه 122 چاپ دوم سال 1376

3 – افراد مریض وبزرگسال باعبوراز داخل سوراخ غار در جهت دست چپ 7 مرتبه از داخل جایگاه ( شیرگرگ ) که اصطلاح شیرگرگ نوعی معماری بومی ومحلی برای حالت ایجاد طاق بکار می رود ، و درحال حاضر تخریب شده است ، عبور می نمودند 0

معمولا عرف براین است که بزرگ سالان خود از داخل سوراخ غار عبورنموده و در جهت دست چپ 7 مرتبه ازداخل جایگاه شیرگرگ عبور نمایند . بچه های کوچک را پدران ومادران به منظور رفع نوعی سرفه بنام (قوزه ره شه) به هفت سواران می برند

در ضمن در طرف دیگر سوراخ روبه غرب و روبروی کوه قه لالاین جایگاه باصفایی برای نماز و عبادت تقریبا 30متر مربع وجود دارد و خیلی با صفا و باشکوه می باشد

در اطراف کوه هفت جان پناه هفت دره وجود دارد که هر جان پناه در فصلهای سال کار برد خود را دارد . و در نزدیکی سوراخ غار روبه شمال جایگاهی بنام تنور در دل کوه مشاهده می شود .تمام بررسیهای موجود در کوه هفت سواران و چشمه های اطراف دال بروجود زندگی در زمانهای قدیم و باستان را می رساند 0 ازجمله قبرستانی به نام قبرستان گورها ( گبرها ) در فاصله ی دو گردنه و بالاتر از روستای جوان میر آباد

عظمت در آفرینش و جایگاه کوها را در آرامش روح بخش آنها و سکوت در مقابل زرق و برق شهری باید جستجو نمود. در ضلع جنوبی کوه جایگاهی بنام فبر صحابه وجود دارد. و محل عبور سواره رو از روستای باشماق به مبارک آباد و بلعکس مشاهده می شود که به( دو مله) دو گردنه مشهور میباشد. بنا به روایتی آن قبر مقدس بوده است وجایگاه مقدسی است .

در پایان طواف ، زوار جهت خوردن ویا بردن آب مقدس به چشمه یی در ضلع شرقی بنام چشمه مراد مراجعه می

و اما آنچه که قابل توجه و بحث می باشد هفت سواران از دو واژه ( هفت + سواران ) تشکیل شده است . که عدد هفت در تمام ادیان مقدس می باشد و مکانهای هفتگانه ی مهم در ادیان و مکاتب آسمانی ، دلالت برمقدس بودن آن است . مثلا هفت آتشکده زرتشت (آذر نوش-آذر مهرآذر آبادگان-آذر تشت- آذز خرداد)- در مسحیت ( 7 نوع نیایش؛7گناه؛7 توبه 7 اندوه ؛7 شادی) - در اسلام ( 7 طبقه آسمان درقرآن - در مراسم حج 7 دور خانه کعبه را می چرخند – اولین سوره قرآن 7 آیه دارد ) و در روایت عامه مردم پشت هفت کوه – هفت آب - هفت روز و هفت شب- دال بر مقدس بودن هفت سواران می باشد 0

در هفت سواران هم طواف بر تعداد 7 می چرخد و سوال مهم این است که 8 دور چرا طواف نیست ؟؟؟

در باور عامه مردم منطقه ، هفت سواران ، هفت سوار یا صحابه پیامبر بوده اند که در این کوه ازترس کفار غیب شده اند و آنها را رجال الغیب می گویند 0

آنچه به صورت شاهد حضوری و زنده ریش سپیدان و ماموستایان نقل می شود .ملا فتح االه باشماق از حاجی ابوالمحمد همراه ماموستا ملا عبدااله هنگام عبور از راه سواره رو بین باشماق و مبارک آباد (کوله رش ) وقتی عبور نموداند، ماموستا ملا عبدالله کفشاهیش را از ابتدای کوه در آورده اند و تقریبا تا پایان کوه به صورت طو لی و مشخص شدن روستای کله رش (مبارک) دو باره کفشایش را پوشیده اند. حاج ابوالمحمد پرسیده ماموستا چرا کفشایت را در آورداید ؟ ماموستا عرض نموده اند که این کوه پاک و مقدس است.

تمام ریش سپیدان و سالمندان ومردم عامه ، مقدس بودن مکان هفت سواران را تایید می نمایند و تقریبا یکبارو یا بیشتر برای طواف به هفت سواران رفته اند . همچنین زیارت هفت سواران بنا به روایتی اگر 7 مرتبه در روزهای جمعه صورت گیرد به اندازه یک حج ثواب دارد

مکانهای مقدس در چند بعد می توانند مقدس باشند 1- حضور پادشاهان و یا پیامبران در آن مکان2- ذکر اماکن مقدس در کتابهای آسمانی ، مثلا در قرآن مانند بیت المقدس- بیت الله- کوه طور- کوه حراء-جبل الرحمه- .3- شفا بخش بودن آب وخاک و یا نوع محصول در آن مکان.....

مکانهای مقدس در نوع خود و جایگاهی که دارند.ورای تفکر هر انسانی ؛ برای راز و نیاز و عبادت خالق و پی بردن به ذات اقدس الهی وقبول واقعیت وجود معنویات در زندگی هر انسانی و مخلوقی لازم و ضروری به نظر می رسند زندگی انسان قرن 21 نیازبه آمایش و آرامش روحی ؛روانی را در نوع خود می طلبد.

در پایان امیدوارم مردم منطقه و مسئولین برای یادآوری و روشن نمودن اذهان عمومی و دور از هر خرافه پرستی اقدام به آبادانی و رونق این مکانهای مقدس نمایند.

نویسنده: احمد گرگه ای( فعال آموزشی فرهنگی شهرتان دهگلان)

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت دهگلان شیدا، تاریخ انتشار: 4اردیبهشت1396، کدخبر: 1443: WWW.dehgolansheyda.com