شعار سال : انتخاب درست کابینه پیشنهادی توسط رئیس جمهور و رای اعتماد مسئولانه توسط مجلس، از لازمه های تشکیل یک دولت کارآمد است. بر این قاعده، شناسایی درست گزینه های پیشنهادی شرط لازم برای کاهش آسیب های احتمالی مدیریتی محسوب می شود. متن حاضر با تاکید بر دو آسیب مدیریتی یعنی مدیریت به اصطلاح دون کیشوتی و اصل بقای مدیران سازمانی، با زبانی نسبتا طنز گونه، قصد افزایش حساسیت مسئولین و تیم معرفی گزینه های کابینه به ریاست محترم جمهور را دارد. کابینه ای که به هزار و یک دلیل، موفقیت آن می توان اثرات بسیار بالایی بر توسعه و تقویت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد و ضعف های احتمالی و یا خدای ناکرده، شکست آن می تواند، پیامدهای تخریبی قابل توجه ای به همراه بیاورد.

الف)مدیران دون کیشوتی:

بخشی از مدیران ایرانی ، روحیات و خصوصیاتی مانند دون کیشوت دارند و در متن حاضر ، ما آنها را مدیران دون کیشوتی نامیده ایم.برای افزایش فهم مشترک از بحث، به خصوصیات این دسته از مدیران می پردازیم. از خصوصیات مدیران دون کیشوتی این است که :

اولا، دون کیشوت ها پهلوانانی خیالی و بی‌دست‌وپا بوده که خود را شکست‌ناپذیر ،می‌پندارند و به هر چیزی که ببینند به چشم یک خطر نگاه می کنند و اگر از یک موضوع و یا یک شخص خوششان نیاید به آن موضوع یا شخص حمله می کنند(توان تحمل تهدیدها و تبدیل آن به فرصت را نداشته و در عین حال، ایده ال گرا و مطلق اندیش هستند).

ثانیا،عموما دانش مدیریتی و اطلاعات فنی دون کیشوتی ها ، از سیستم تحت مدیریت شان بسیار پایین بوده، لذا برای پوشاندن این عیب و نقص حرفه ای،اقدام به استفاده مشروط از مشاوران و کارشناسان فنی می کنند(سانچو پانچو). آنان از نیروهای آگاه کمتر استفاده نموده ، و عموما مشاوران و زیردستان ضعیف و حقیر را به کار می گیرند تا نسبت بدان ها، احساس برتری نمایند(روشی که در نهایت به سقوط و ورشکستگی سیستم و سازمان تحت مدیریت ، این دسته از مدیران می انجامد).

ثالثا، دون کیشوت ها بدلیل تمایل به حفظ و پایداری چارچوب های ذهنی ناقص خود و ضعف وافر در تحمل موقعیت های غیر مطمئن، بشدت سلطه گر و نابود کننده ، ساطع کننده انرژی منفی  ، طلبکار از عالم و آدم و همیشه نالان هستند. دون کیشوت ها، جز اطلاعاتی ناچیز در خصوص مقدمات سیستم تحت امر خود،هیچ دانش و توانمندی تخصصی نداشته و فقط خیلی خوب ژست می گیرند ، خود بزرگ بین ، بدجنس و حسودند و یا در آینده نزدیک به این خصوصیات دچار می شوند. به بهانه ایجاد نظم و انضباط ، جو خفقان و سرکوب در سازمان ایجاد کرده و با این فضا هرکسی را که بخواهند حذف می کنند. وای به حال کسی که در معرض پرتوهای منفی دید آنها قرار گیرد.

رابعا، دون کیشوت ها بدلیل ظرفیت پایین ذهنی خود، تمایل بالایی به کارهای سطحی با تعداد بسیار زیاد و ویترین چینی از این کارهای کم عمق دارند . لذا از پژوهش و تحقیقات، ارتباط بین صنعت و دانشگاه ، برنامه ریزی ، نظارت و پاسخگویی و مواردی از این جنس، بیزارند و هر کسی که به تحقیقات اصیل و مستند منجر به پیشرفت سازمان بپردازد چنان با کارشکنی و سنگ اندازی روبرو می شود که از این کارش پشیمان شود. کارهای بنیادین را به بهانه هایی نظیر تکراری بودن و عدم اولویت برای سازمان، نبود بودجه ،وجود محققین ارزان تر برای انجام کار و مواردی همانند، خوابانیده و مجری را منزوی و بایکوت کرده و علاوه بر اینها،چنان به حوزه مالی و حقوق و دستمزد فرد فعال در سازمان، لطمه می زنند که در معرض خطر اخراج قرار گیرد.

خامسا ، دون کیشوت ها ، به بهانه افزایش عملکرد سازمانی، بشدت به دنبال افزایش اختیارات سازمانی شان برای سرکوب و آزار نیروهای زیر مجموعه خود بوده و می خواهند که اختیار حقوق و مزایا و قرارداد کاری نیروها به طور مطلق در ید قدرت آنها باشد، تا هر موقع اراده کنند هرکس را که خواستند به راحتی اخراج نمایند.

اینها ، تنها برخی از خصوصیات دون کیشوت های بظاهر ساده و عدالت طلب است. به دور و بر سازمان خود ، خوب نگاه کنید، چند مدیر با خصوصیات دون کیشوتی را می بینید؟ مواظب همکاری با دون کیشوت ها و سامانه های فرو ریزنده مدیریتی آنها باشید.

در سیستم های سازمانی و مدیریتی ناکارآمد، اصلی بنام اصل بقای مدیران در سازمان به راحتی بچشم می خورد.اصلی که بدون توجه به اصول شایسته سالاری و چرخش نخبگان، معتقد است، مدیر نه برکنار می شود و نه تنبیه می شود بلکه از سازمانی به سازمان دیگر می رود. وقتی که ارتباط بین سه رکن منافع مدیر، منافع سازمان و منافع کارکنان، همسویی و هم جهتی خود را از دست دهد، عموما رکن مدیریتی، در راستای تامین منافع شخصی، دو رکن منافع سازمانی و منافع کارکنان را نادیده گرفته و با نوعی سرکوبگری و توسل به توجیه،در صدد تامین حداکثری منافع شخصی خود بر می آید.

در چنین حالتی ،مدیران تنها به فکر ثروت اندوزی و زندگی اشرافی بوده و برای رسیدن به آرزوهایشان از هیچ ناجوانمردی و حتی خیانت و حق کشی دریغ نمی کنند و با در پیش گیری رفتارهای ریاکارانه و منافق صفتانه ، دامن زننده به دردهای سازمان بوده و شرم و حیایی هم از اعمال و رفتارشان ندارند و صد جای تاسف اینکه، بعضا توسط برخی مسئولین و سازمان های مسموم شده دیگر، حمایت هم می شوند.

در چنین سیستم هایی اصل بقای مدیران در سازمان جاری می گردد. مدیر در این سیستم ها تنبیه و توبیخ نمی شود، بلکه در شبکه ای از مدیران مسموم شده، جابجا می گردد . در صورت بروز خظای فاحش از وی نیز، تنها از یک سازمان به سازمان دیگر منتقل می شود.

ج) انتخاب کابینه و اجتناب از مدیران دون کیشوتی و اصل بقای مدیران در سازمان:

یادمان باشد که دون کیشوت ها بشکل تیمی کار می کنند، تیم آنها دارای سلسله مراتب مطلق(طبقه ای) است،علی الظاهر با ظاهری حق به جانب و خیرخواهانه ورود کرده و قصد اصلاح امور را دارند،انسان های دغدغه مند به نظر می رسند ، آنها مثل آهن ربا همدیگر را جذب کرده و با ساخت مجموعه الجزایر پراکنده ، مستقل و در عین حال مرتبط با یکدیگر،پهنه های ساختاری، سازمان های گوناگون و در کل عرصه نظام های اداری و مدیریتی را آلوده می نمایند.

هر دون کیشوت ، علی الظاهر تابع محض و بی قید مقام بالادستی خود بوده و تا زمانی که جریان قدرت مقام بالادستی برقرار باشد، فرمانبرداری می کند. با کاهش یا حذف جریان قدرت، اولین طغیان کننده بر علیه مقام بالادستی، خودش خواهد بود.

رابطه دون کیشوت ها با افراد هم تراز بر پایه دوستی منفعت طلبانه و روابط تاییدی است. با طرح هرگونه مطالبه گری یا مسئولیت خواهی، تمامی روابط ادعا شده به یکباره و بدون کمترین هشداری، فرو می ریزد و کنار گذاشته می شود.

رابطه دون کیشوت ها با افراد زیر دست خود در دو گروه تابعین و سایرین می باشد. تابعین، نسخه تکثیر شده آتی دون کیشوت بوده و سایرین، در هر موقعیتی که باشند محکوم به فنا خواهند بود.

از نشانگان شناسایی دون کیشوت ها، نداشتن سوابق موثر فعالیتی است،توانایی سلوک واقعی شان با دیگران کم بوده و آستانه تحمل پذیری پایینی دارند،منافع فردی و برداشت های شخصی در اولویت کارشان قرار دارد، توان همسویی با برنامه های عمیق میان و بلند مدت را ندارند، آمادگی عجیبی برای تامین منافع فردی حتی به قیمت نابودی سازمانی و از بین رفتن پتانسیل های نیروی انسانی سازمان در آنها دیده می شود، دون کیشوت ها از تحقیق،نظارت،آموزش و برنامه ریزی گریزانند، تمایل شدید به همکاری با کوتوله های سازمانی را دارند، هوش بالایی در طراحی سیستم های خبرچینی و خبرکشی درون سازمانی دارند،مظلوم نما، بزرگ کننده مشکلات محیطی و بدل انداز هستند.

کم توجهی به شناسایی دون کیشوت ها باعث غلبه آنها بر سازمان ها و تصرف تدریجی پهنه های سازمانی و ایجاد نظام دون کیشوتی می شود. نظامی که حد اعلای خواست و آمال مدیران دون کیشوتی است. در این نظام، مدیران دون کیشوتی از مدیریت کنار نرفته و تنها از یک سازمان به سازمان دیگر منتقل می شوند.

بر اساس توضیحات فوق ممکن است این سوال به ذهن متبادر گردد که ارتباط مدیران دون کیشوتی به کابینه و هشدار در خصوص آنها چیست؟

هشدار از آن جهت مطرح شده که یک انتخاب نادرست و یا خدای ناکرده سهل انگارانه در کابینه، می تواند کانالی از دون کیشوت های فرضی را از ساختمان شماره یک وزارتخانه در پایتخت تا سرحد رئیس یک اداره در فلان شهرستان دور افتاده،ردیف نموده و به خط کند.

لذا باید بشدت مواظب بود. دون کیشوت ها در کمین هستند، از صورتی به صورت دیگر در می آیند، حتی بعضی هاش شکل ، بو، رنگ و مزه انحرافی هم دارند. برای حفاظت از خودمان، منافع ملی مان ، سهولت اعمال مدیریت کارآمد توسط نظام و دولت، انجام وظیفه در مقابل آیندگان و نسل های بعدی مان، باید عرصه مدیریتی کشور را تا جای ممکن، عاری از دون کیشوت ها کرد.

تهیه و تنظیم از : کرامت سلیمی

اختصاصی پایگاه تحلیلی - خبری شعار سال