شعار سال: «محیط زیست کشور شرایط بسیار شکننده‌ای دارد.» این جمله‌ای است که بسیاری از مدیران و کارشناسان محیط زیست بر آن تاکید و اصرار دارند. بر اساس گزارش عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در دولت یازدهم در شرایط کنونی، محیط زیست ایران با چالش­‌های حوزه آب، خاک، هوا مواجه است. در این شرایط این سازمان برای کاهش آلودگی آب، خاک و هوا دست به اقداماتی زد.

رتبه‌ ایران در مدیریت منابع آبی از بین ۱۳۳ کشور، ۱۳۲ است

بر اساس گزارش سازمان محیط زیست در حوزه آب، افت شدید کمی و کیفی اندوخته‌های آبی کشور در دهه‌های اخیر به یکی از مهمترین بحران‌ها و چالش‌های راهبردی دولت تبدیل شده‌ است. رتبه‌ ایران در مدیریت منابع آبی از بین ۱۳۳ کشور، ۱۳۲ است. با چنین روندی سالانه ۱۰دشت آبی کشور از ۶۰۰ دشت موجود دچار بحران می‌شوند که این مساله بر وضعیت روستاهای کشور تاثیرگذار است به‌گونه‌ای که بیش از نیمی از آبادبوم‌های روستایی کشور در طول سه دهه‌ گذشته عملاً از سکنه خالی و متروکه شده‌اند.

بازنگری در برنامه‌های ارزیابی زیست محیطی طرح‌های انتقال آب
سازمان حفاظت محیط زیست کشور که با روی کار آمدن دولت یازدهم در سال ۹۲، کار خود را با شعار دولت محیط زیستی آغاز کرد در حوزه مقابله با آلودگی آب مجموعه اقداماتی داشته که بازنگری و اجرای برنامه‌های ارزیابی زیست‌محیطی طرح‌های انتقال آب و سدهای بزرگ، ابلاغ استاندارد و راهنمای تعیین شاخص کیفیت منابع آب از جمله آن‌ها است.

پاکسازی آلودگی‌های نفتی
تشکیل کارگروه ساماندهی رودخانه‌ها در استان‌ها، تدوین راهنمای پیشگیری، ارزیابی و پاکسازی آلودگی‌های نفتی آب‌های زیرزمینی و اثرات زیست‌محیطی طرح‌های عمرانی بر منابع آب زیرزمینی و تدوین برنامه مدیریت زیست محیطی بنادر کشور سایر اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست طی دولت یازدهم در حوزه مقابله با آلودگی آب است.

فرسایش پنج میلیارد تن خاک در سال

خاک به عنوان یکی دیگر از چالش‌های محیط زیست کشور شناخته می‌شود که جابجایی خاک و نرخ بالای فرسایش آبی و بادی – به میزان سه برابر متوسط آسیا - مهم‌ترین چالش این حوزه است. پنج میلیارد تن خاک در سال فرسایش می‌یابد. این بدترین وضعیت فرسایش در جهان است؛ در حالی‌که شاخص جهانی فرسایش خاک پنج تا شش تن در هکتار است این رقم در ایران در حدود ۱۷ تن در هکتار است.

هفت میلیون هکتار کانون بحران بیابانی در ایران

در فعالیت‌های کشاورزی نیز مصرف سالانه ۱.۲ میلیون تن کود شیمیایی سلامت آب و خاک و هوا را تهدید می‌کند، در حالی‌که ظرفیت تحمل مراتع کشور ۴۰ میلیون واحد دامی است. در حال حاضر شاهد چرای حدود ۱۲۰ میلیون واحد دامی در مراتع هستیم. از ۳۲ میلیون هکتار عرصه‌های بیابانی کشور حدود ۷.۸ میلیون هکتار آن کانون بحران است.

تصویب لایحه خاک در دولت یازدهم
تهیه و تدوین و تصویب لایحه خاک در دو بخش آلودگی و فرسایش خاک و تقدیم آن به مجلس شورای اسلامی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست طی دولت یازدهم یکی از اقدامات این سازمان برای مقابله با آلودگی‌ و تخریب خاک است که در راستای سیاستگذاری و قانونگذاری انجام شد. افزون بر این تصویب استاندارد و شاخص کیفیت منابع آب و خاک در دولت، ایجاد کمیته ویژه سم و کود در سازمان و تهیه « گزارش ملی وضعیت تولید، واردات، توزیع و مصارف سموم و کودهای شیمیایی» به منظور مقابله با آلودگی خاک پیگیری شد.

ایرانیان چهار برابر خارجی‌ها بنزین مصرف می‌کنند

آلودگی هوا یکی ازمهمترین چالش‌های محیط زیست کشور است معمولا مصرف سوخت غیراستاندارد و وسایل نقلیه بی‌کیفیت به عنوان مهمترین عوامل آلودگی مطرح می‌شود همچنین بر اساس برآوردها سازمان حفاظت محیط زیست، مصرف سوخت در ایران چهار برابر میانگین مصرف سرانه در دنیا و حدود ۸۵۰ میلیون لیتر در روز است. تولید و انتشار کربن ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی سالانه در حدود ۷۰۰ میلیون تن است.

آمار تکان‌دهنده مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا

خسارت اقتصادی آلودگی هوای سالانه ایران در حدود هشت میلیارد دلار است و سالیانه بیش از ۲۷۰۰ نفر تنها در تهران بر اثر استنشاق ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون جان خود را از دست می‌دهند. در ۲۳ استان کشور با پدیده گرد و غبار روبرو هستیم و سالانه در حدود ۱۲۰ رخداد گرد و غبار در ایران رخ می دهد. وجود آزبست در کشور ۵۰ برابر حد مجاز است.

حذف بنزین پتروشیمی و تصویب لایحه هوای پاک

در راستای کاهش آلودگی هوا، بر اساس مصوبه هیأت دولت در اردیبهشت ماه سال ۹۳، ارتقای کیفیت سوخت با حذف توزیع بنزین پتروشیمی و جایگزینی آن با بنزین و گازوییل استاندارد یورو چهار، اجرای استاندارد یورو چهار در خودروسازی کشور(پس از هشت سال تاخیر) انجام شد همچنین در این دوره لایحه هوای پاک بعد از تدوین و تصویب در دولت، در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.

توقف تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری

افزون بر این احیای کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا و برگزاری جلسات در سطوح وزرا، معاونین وزرا و کارشناسی، توقف تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری و اجرای استاندارد یورو سه، تعیین استاندارد یورو پنج برای خودروهای سبک وارداتی، جایگزینی ۴۰ هزار دستگاه تاکسی فرسوده، ایجاد سامانه یکپارچه معاینه فنی در بیش از ۸۰ درصد مراکز به منظور مقابله با آلودگی هوا طی دولت یازدهم انجام شد.

تصویب توافق‌نامه پاریس در دولت و مجلس

همچنین کاهش مصرف مازوت در نیروگاه‌های کشور و جایگزینی با گاز طبیعی، تصویب اهداف مشارکت ملی معین در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و گرمایش زمین (INDCs) کشور در هیات دولت و ارسال به دبیرخانه کنوانسیون تغییر آب و هوا، تصویب موافقت‌نامه پاریس برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و مقابله با گرمایش زمین در هیات دولت و ارائه به مجلس شورای اسلامی دیگر از اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در دولت یازدهم است.

شناسایی کانون‌های داخلی گرد و غبار

از آنجا که علاوه بر آلودگی شیمیایی ناشی احتراق خودروها، گرد و غبار نیز یکی از عوامل مهم آلاینده هوا محسوب می‌شود که در مقاطعی از تعداد زیادی از استان‌ها را درگیر می‌کند. در دولت یازدهم آیین نامه اجرائی مقابله با گرد و غبار تهیه و تصویب شد همچنین برنامه شناسایی کانون‌های داخلی گرد وغبار در ۱۲ استان کشور اجرا شد.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت سلامت نیوز، تاریخ 7 شهریور 96، کد مطلب: 222577: www.salamatnews.com