شعار سال: ایران یک‌بار دیگر در جنگ سرد ایران-عربستان که در حال حاضر بر چشم‌انداز سیاسی خاورمیانه سایه افکنده، پیروز شد. و این نتیجه نابخردی خود عربستان بوده است.

به نقل از نشنال اینترست، ریاض قطر را به یک کنج دیپلماتیک کشاند و معتقد بود که دوحه در واکنش به قرنطینه‌ای که از سوی عربستان و متحدانش بر آن اعمال شده، به سمت این کشور چرخش خواهد کرد. این فرضیه مبتنی بر این درک بود که قطر کوچک آن‌قدر در زمینه تجارت، حمل‌ونقل هوایی، مواد غذایی و دیگر کالاها به همسایه بزرگ‌تر خود وابسته است که قادر به تحمل ممنوعیت‌های اقتصادی و مسافرتی سعودی نخواهد بود. اما آنچه رخ داد دقیقاً برعکس بود.

قطر قویاً تمام خواسته‌های عربستان از جمله تعطیل کردن الجزیره و مهم‌تر از همه قطع روابط با ایران که بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی جهان را با آن شریک است را رد کرد. قطر به دو دلیل توانست دست به چنین اقدامی بزند. نخست ایران و به‌خصوص ترکیه که روابط خوبی با عربستان داشت، سریعاً با شکستن قرنطینه و ارسال آذوقه به قطر، در غلبه این عرب نشین کوچک بر تحریم‌ها کمک‌رسان شدند.

دوم اینکه عربستان در محاسبه ارزش‌گذاری واشنگتن در مورد روابط آمریکا-قطر اشتباه کرد؛ این ارزش اساساً مبتنی بر این واقعیت است که بزرگ‌ترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه در قطر واقع شده و برای عملیات‌های هوایی پنتاگون در افغانستان و سوریه ضروری تلقی می‌شود. علیرغم اظهارات ضدقطری ترامپ که بدون توجه به اهمیت استراتژیک آمریکا مطرح شد، واکنش وزارت خارجه ایالات‌متحده در محافل عمومی و خصوصی کاملاً متفاوت بود. ریاض دریافته که هرگونه تهدید به استفاده از زور علیه قطر با مخالفت آمریکا روبرو خواهد شد و به اهداف بزرگ‌تر مشارکت استراتژیک خود در خلیج‌فارس با واشنگتن لطمه خواهد زد.

قطر در حفاظ این دو عامل برای عربستان زبان‌درازی می‌کند. قطر در 23 اوت از تصمیم خود برای تقویت روابط دوجانبه با ایران در تمام زمینه‌ها خبر داد و سفیر خود به تهران را در یک مکالمه تلفنی میان وزرای خارجه ایران و قطر به این کشور بازگرداند. این پیروزی چشمگیری برای ایران و موفق‌تری برای این کشور در روند عادی‌سازی روابط با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس که عربستان بر آن تسلط دارد، محسوب می‌شود.

ضمن اینکه این آشتی رسمی میان ایران و قطر مفاهیم مهمی در جبهه سوریه خواهد داشت. ایران و قطر در درگیری‌های سوریه، تاکنون در دو سوی متفاوت بوده‌اند؛ ایران از بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه حمایت می‌کند و قطر مانند عربستان و ترکیه از نیروهای مخالف که اغلب تندروهای سنی هستند، همراه بوده است. حال قطر که خود با عربستان مجادله دارد، و طی آن از حمایت ایران بهره می‌برد، احتمالاً مشارکت خود در سوریه را کاهش خواهد داد و تأمین بودجه نیروهای ضداسد را متوقف خواهد کرد.

این یک پیروزی برای ایران محسوب می‌شود. تهران در حمایت از اسد مصمم است و به حمایت از حزب‌الله ادامه می‌دهد. عربستان به دلیل اشتباه محاسباتی مسیر پیروزی‌های دیپلماتیک اخیر ایران را هموار کرده است. دیپلماسی زیرکانه تهران و صبر بی‌نهایت بالاخره شروع به سوددهی کرده است. آشتی هم‌زمان ایران با قطر و ترکیه –هر دو کشور با اکثریت سنی- نیز باعث شده افسانه قدیمی شکاف سنی و شیعه نیز شکسته شود. با توجه به اینکه اکثریت جهان عرب سنی هستند، این یک اسلحه اساسی در زرادخانه تبلیغاتی سعودی‌ها محسوب می‌شد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت رویداد 24 ، تاریخ انتشار: 14 شهریور 1396، کدخبر: ۷۴۴۱۸، www.rouydad24.ir