امروز سالروز زمین‌لرزه مخرب طبس در بیست و پنجم شهریور ماه سال 1357 است که این روز، تلخ‌ترین روز زندگی همه طبسی‌هایی است که آن شب وحشتناک را به چشم خود دیدند و عزادار عزیزان خود شدند.

حدود ساعت 7:36 بعدازظهر روز 25 شهریور سال 1357 (ساعت 15:35:56 به وقت گرینویچ روز 16 سپتامبر سال 1978 میلادی) استان خراسان به‌وسیله یکی از بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های قرن اخیر ایران به لرزه درآمد و شهر زیبا و تاریخی طبس با قدمت بیش از یک‌هزار سال به کلی ویران، 30 آبادی آن خراب و به 100 آبادی دیگر خسارت وارد شد.

خسارت‌های عمده این زمین‌لرزه 7.7 ریشتری در شعاع 30 کیلومتری طبس بود که این زمین‌لرزه حتی در تهران به فاصله مستقیم 540 کیلومتر و در مشهد به فاصله مستقیم 380 کیلومتر نیز احساس شد.

آمار رسمی مرکز آمار ایران، 6 هزار و 363 نفر کشته را بر اثر این زمین‌لرزه اعلام کرد که این تعداد شامل 3 هزار و 662 نفر در شهر طبس و 2 هزار و 701 نفر در روستاهای اطراف بودند، اما با توجه به جو هیجان‌زده پس از زلزله، امکان ثبت دقیق تعداد کشته‌ها وجود نداشت به طوریکه بنابر گفته برخی کارشناسان، تعداد تلفات زمین‌لرزه طبس حدود 12 هزار نفر برآورد می‌شده است.

گسل عامل این زمین‌لرزه حدود 80 کیلومتر طول دارد و در عمق حدود 10 کیلومتری سطح زمین واقع است که از فاصله حدود 10 کیلومتری شهر طبس عبور می‌کند و کانون این زمین‌لرزه هم در نزدیکی روستای کریت طبس واقع بود و خرابی‌ها از شهر دیهوک در جنوب شرق تا روستای اصفهک و سپس خود شهر طبس گسترش می‌یافت.

شهر طبس شهری با بناهای تاریخی فراوان و میراث فرهنگی مختلف بود که در زلزله سال 1357 به‌طور کامل از بین رفت و در واقع دیگر چیزی از شهر باقی نماند و علاوه بر این در این حادثه تلخ بسیاری از مردم نزدیکان خود را از دست دادند که در سالروز این حادثه علاوه بر گرامی داشتن یاد رفتگان باید از این حوادث عبرت بگیریم.

زلزله طبس در بهبوهه انقلاب اسلامی ایران و حدود یک هفته پس از واقعه 17 شهریور تهران روی داد و اگر خساراتی داشت اما به‌ طور قطع دارای برکاتی نیز بود که شتاب بخشیدن به موتور انقلاب از نتایج آن بود.

پس از این زلزله هولناک، برخی از روحانیان، علما و بزرگان به طبس آمدند و در پوشش کمک‌رسانی، فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی انجام داده و موجب شتاب بخشیدن به موتور انقلاب اسلامی شدند که شهید هاشمی‌نژاد از جمله افرادی بود که پس از زلزله تا مدت‌ها در طبس حضور داشت و علیه رژیم منحوس پهلوی اقدامات بسیاری انجام داد.

پس از پیروزی انقلاب با وجود مشکلات فراوان، روند بازسازی طبس سرعت گرفت و خدمات زیادی در طول 30 سال انقلاب به این شهرستان شد.

در پی وقوع زمین‌لرزه طبس، رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) طی پیامی از ملت ایران خواستند که تا حد توان به ‌طور مستقیم به زلزله‌زدگان طبسی کمک کرده و از تحویل کمک‌های خود به عمال رژیم پهلوی خودداری کنند.

پیام حضرت امام خمینی (ره) به مناسبت زلزله سال 1357 طبس به این شرح است:

«اعلام عزای عمومی از طرف دولت، دسیسه‌ای برای انحراف اذهان ملت است. اینجانب از واقعه اسفناکی که موجب مرگ عده کثیری از برادران و خواهران ما شد، در سوگ هستم. زلزله طبس هر انسانی را متاثر و متالم می‌کند.

مسلمین غیرتمند لازم است مستقیماً به برادران خود کمک کنند و چیزی به دست عمال دولت ندهند تا باز راه برای چپاول‌گران باز نشود.

در این موقع حساس به ملت شریف ایران تذکر می‌دهم که دولت و بوق‌های تبلیغاتی شاه از فرصت استفاده کرده و به اغفال مردم دست زده‌اند. آنهایی که هزاران نفر از بهترین فرزندان ما را دیروز بی‌رحمانه قتل‌عام کرده و ملتی را به عزا نشانده‌اند، امروز برای انحراف اذهان به تعزیه‌سرایی پرداخته و اشک تمساح برای زلزله‌زدگان می‌ریزند و عزای ملی اعلام می‌کنند. آنهایی که مسلمانان عزیز و پیرو قرآن کریم را با رگبار مسلسل درو کردند و از قرار معروف از سربازان اسرائیلی برای کشتار مردم شجاع و بی‌پناه تهران کمک گرفته و پس از قتل‌عام، آنان را کمونیست و مارکسیست خوانده‌اند، امروز دلسوز ملت شده‌اند.

شاه خود را مسلمان و ایرانی و مخالفانش را کمونیست و خارجی می‌خواند. دیروز گفتند مشتی خرابکار از خارج با گذرنامه جعلی آمده‌اند و خرابکاری کرده‌اند و ملت را خارجی معرفی کردند، امروز تظاهرکنندگانی را که در سراسر کشور شعار ضد دیکتاتوری سر داده‌اند و از شاه جنایتکار اظهار تنفر کرده‌اند را مشتی مارکسیست و کمونیست خوانده‌اند. ملت ایران از روحانی تا سیاسی، از تجار و کسبه تا کارگر و دهقان، چون شعارشان مرگ بر شاه است، کمونیست‌اند!! و فقط شاه و مفت‌خواران اطراف او که با ملت مسلمان، آن کردند و می‌کنند که چنگیز نکرد، مسلمان‌اند و ایرانی!! بیدار باشید و گول تبلیغات دستگاه شاه را نخورید.

ملت مسلمان ایران! بیدار باشید و زلزله و سیل و سایر عوامل، شما را از مسیر خود منحرف نکند و به تبلیغات اغفال‌کننده دستگاه شاه گوش ندهید و نهضت اسلامی را ادامه دهید و تا برچیده شدن دستگاه قلدری و استبداد، از قیام خود دست نکشید.

روحانیان معظم در این موقع حساس که شاه زلزله را بهانه قرار داده و دست به بهره‌برداری زده است، وظیفه الهی و سنگین خود را عمل فرمایند و به مردم هشدار دهند. سیاسیون و روشنفکران و دانشگاهیان، وظیفه اسلامی و ملی خود را بجای آورند و نگذارند نهضت را به‌وسیله تبلیغات پر سر و صدا منحرف کنند.

دولت به پشتیبانی شاه با اینکه صریحاً اعلام می‌کند که عهده‌دار کشتار بی‌رحمانه سراسر ایران است، امروز دست به تبلیغات مضری زده است ولی ملت ایران گول این تبلیغات را نخورده و از او انتقام می‌گیرند.

ملت بزرگ مسلمان ایران باید از اعلام پشتیبانی غارتگران تاریخ، ترس و سستی به خود راه ندهند که نمی‌دهند و با اتکای به خدای بزرگ مطمئن باشند که پیروزند.

بر برادران ایمانی است که به یاری بازماندگان از زلزله و کشتارهای رژیم برخیزند. اکنون که برادران ما در کشتار سراسر ایران و مناطق زلزله‌زده، بی‌خانمان و بی‌سرپرست شده‌اند، اکنون که شهر از گل ساخته شده طبس بر سر برادران ما خراب شده است، اکنون که مجروحان تظاهرات سراسری ایران از بی‌دارویی و بی‌غذایی در رنجند، بر برادران ایمانی لازم است هرچه بیشتر به سرپرستی بازماندگان و تهیه وسایل آسایش برای آنان بشتابند و به جار و جنجال دولت اکتفا نکنند و به صندوق اعانه آنان کمک نکنند که جز زر اندوزی برای مجریان امور، هیچ حاصلی نمی‌تواند داشته باشد و پیام تاثر بار اینجانب را در تسلیت مصیبت بزرگ، به بازماندگان آنان برسانند.

از خداوند تعالی آزادی و استقلال کشور و صلح حال مسلمین را خواستارم.

و السلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته؛ روح‌الله الموسوی الخمینی

بیست و هفتم شهریور ماه سال یک‌هزار و سیصد و پنجاه و هفت هجری شمسی»

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار: 25 شهریور 1390، کدخبر: 13900625000087 ، www.farsnews.com