شعار سال: تنها ۱۰۰روز تا بزرگ‌ترین اتفاق گردشگری ایران باقی‌مانده است؛ «تبریز ۲۰۱۸»... شاید بسیاری از خوانندگان این گزارش این عنوان برایشان ناآشنا باشد که حاکی از عدم اطلاع‌رسانی کافی توسط رسانه‌هاست اما برای بیان اهمیت تبریز ۲۰۱۸ کافی است بگوییم که تبریز میان ۵۷ کشور اسلامی جهان به‌عنوان پایتخت گردشگری در سال ۲۰۱۸ توسط سازمان‌های بین‌المللی انتخاب شده است.

هرسال یکی از شهرهای کشورهای اسلامی این عنوان را دریافت می‌کند که تبریز نیز جزو آن‌ها شده است. این فرصت بی‌نظیر گردشگری نه‌تنها برای تبریز و آذربایجان شرقی، بلکه برای ایران می‌تواند بهره‌های بسیار ماندگاری به همراه داشته باشد و شاید اینکه شهرهای ایران بعد از ۵۷ سال شانس انتخاب به این عنوان را خواهند داشت، بیانگر اهمیت این رویداد باشد.

بسیاری از افراد فکر می‌کنند که با تحویل سال ۲۰۱۸ میلادی، سیلی از مسافران روانه تبریز خواهند شد اما مسئولان شهری و استانی که همواره به خاطر کم‌کاری دراین‌باره موردانتقاد قرار می‌گیرند، می‌گویند این اتفاق صرفاً جهت معرفی و تبلیغ تبریز است و می‌تواند آغازی برای توسعه صنعت توریسم در این خطه باشد.

اکنون چیزی حدود ۱۰۰روز تا تبریز ۲۰۱۸ باقی مانده است و طبق گفته مسئولان بخش‌های مختلف، قرار است طی سال ۲۰۱۸، برنامه‌های متنوع ملی و فراملی در تبریز برگزار شود تا از آن طریق بتوان گردشگر جذب کرد اما چیزی که امروز نیز شاهد آنیم، افزایش مسافران به‌ویژه مسافران خارجی در تبریز است.

تبریز و آذربایجان شرقی اماکن بسیار زیاد و زیبایی برای گردش دارند. تبریز شهر تناقض‌هاست. درحالی‌که سنتی‌ترین بازار را دارد، در بافت مدرن آن شاهد برج‌های تجاری متعدد هستیم. درحالی‌که کویر دارد، پیست اسکی نیز دارد.

اما آن‌هایی که قرار است به تبریز بیایند جزو ۷۰میلیون گردشگری هستند که با اهداف فرهنگی سفر می‌کنند و بی‌شک به همین خاطر، عامل «تفاوت»، اصلی‌ترین دلیل آنان از سفر به تبریز می‌تواند باشد. در این گزارش به معرفی هفت نقطه گردشگری تبریز و حوالی‌اش می‌پردازیم. مکان‌هایی که باید اولین مقصد شما در شهر اولین‌ها باشند.

تاریخ زنده در تیمچه‌های بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان

یکی جاذبه‌های تبریز که بسیاری از گردشگران خارجی هدف از سفرشان به تبریز را دیدن‌ آن عنوان می‌کنند، بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان است که به‌نوعی دالان‌ها و کوچه‌های آن، شاهرگ‌های شهر تبریز تلقی می‌شود.

بازاری که به‌اندازه تاریخ تجارت این سرزمین طولانی و بزرگ است و می‌توان گذر عصرها و قرن‌ها را در آن با وضوح دوربین‌های امروزی دید. بازار سرپوشیده تبریز که مدت‌ها پیش به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار مسقف دنیا، در سازمان یونسکو ثبت جهانی شده، پر است از آدم‌هایی که بیش از مغازه‌هایشان جذاب هستند.

این بازار در گذشته‌های دور و به عبارتی از سده چهارم هجری به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، گذرگاه بسیاری از تجار خارجی و به عبارتی ورودی کشورهای همچون کشورهای اروپایی بوده که به گفته تاریخ‌دانان، بزرگ‌ترین علت رونق این بازار همین است.

موزه قاجار، راوی خوش‌چهره دوران قاجار

در فاصله نه‌چندان زیاد با بازار، یکی از بهترین‌ موزه‌های ایران سکونت دارد؛ موزه قاجار. این موزه که به نام خانه امیرنظام گروسی نیز شناخته می‌شود با ساخت و معماری کم‌نظیرش، یکی از بهترین عمارت‌های تاریخی ایران به شمار می‌آید که راوی یک دوره مهم از تاریخ ایران یعنی دوره قاجار است.

بی‌شک اگر کسی در کتاب‌ها یا فیلم‌ها درباره دوران قاجار مطالعه نداشته باشد، با یک گشت کوچک در این موزه، حتی به جزئیات زندگی آدم‌ها و اهالی دربارهای قاجاری پی خواهد برد. این موزه به‌تازگی با گسترش حیاط خود، به پارک‌موزه‌ای بی‌نظیر تبدیل شده است که همه‌روزه میزبان تاریخ‌دوستان از سرتاسر ایران و جهان است.

سراغ زمان را از عمارت ساعت بگیرید

اما به مرکز شهر که می‌رویم، به یکی از زیباترین نمادهای تبریز می‌رسیم. عمارت ساعت یا عمارت تاریخی شهرداری تبریز که بیش از ۸۰سال پیش به دست مهندسان آلمانی ساخته‌شده، مدت‌هاست که به‌عنوان یکی از نمادهای تبریز در کتب و منابع مختلف از آن استفاده می‌شود.

هرچند بخشی از این عمارت کاربری اداری پیدا کرده‌اند و اعضای شورای شهر در آن استقرار دارند، اما بخش دیگر و اعظم آن صرف نگه‌داری اشیای تاریخی و باارزش مثل فرش تبریز است که در معرض بازدید گردشگران قرار می‌گیرد.

ساعت بزرگی که در بلندای این عمارت نقش بسته است، هر ساعت با توجه به زمان (مثلاً در ساعت ۱، یک‌بار، در ساعتدو، دو بار و...) به صدا درمی‌آید و مدت‌هاست تبریزی‌هایی که از این مکان عبور می‌کنند، سراغ زمان را از عمارت ساعت می‌گیرند.

مسجد کبود، فیروزه جهان اسلام

در همان حوالی عمارت ساعت در خیابان امام که قدم بزنید مسجد کبود تبریز به چشم خورده می‌شود، «فیروزه جهان اسلام.» چنانچه از صفت زیبایش پیداست، این مسجد علاوه بر اینکه رابطه‌ای معنوی با اسلام دارد، از یک رابطه ظاهری نیز برخوردار است.

کاشی‌ها و گچ‌کاری‌هایی که به قوه معماری اسلامی یک مسجد بسیار زیبا را فراهم آورده، در طول تاریخ پرفرازونشیب تبریز، لرزه‌های محکمی را به تن خود دیده‌ است ولی ازآنجایی‌که از استحکام مردان این سرزمین ارث برده، همچنان پابرجاست و به‌عنوان نماینده‌ای از تاریخ زیبای اسلامی در یکی از خیابان‌های قدیمی تبریز زندگی می‌کند.

مقبره‌ای که ۴۰۰شاعر، شعر مرگ را در آن سروده‌اند

تبریز به همان اندازه که به خاطر زیبایی و قدمتش شناخته می‌شود، به‌عنوان مهد فرهنگ و هنر نیز نام‌برده می‌شود و برای اثبات این حرف کافی است کمی آن‌طرف‌تر از موزه قاجار به مقبره الشعرا برویم. مقبره‌ای که در خیابان سرخاب قرار گرفته... خیابانی که هزاران فرهیخته در آن سر به زمین گذاشته‌اند.

۴۰۰ شاعر در مکانی مثل مقبره‌الشعرا سر به شانه سردمدار شعر ترکی، شهریار گذاشته و آرام گرفته‌اند. قدم زدن در مقبره‌الشعرا شاید بتواند همه را شاعر کند. شاعری که می‌تواند بی‌نهایت از عمق این دیار بسراید.

ائل‌گلی که نیاز به معرفی ندارد

همان‌جایی که با نشات از اسمش همه مردم آن را می‌شناسند. حتی شاید اولین مقصد مسافران در تبریز همین ائل‌گلی است و ازآنجایی‌که گل یا همان استخر وسط این باغ زیبا مدت‌هاست در کتب و فضاهای مختلف به‌عنوان نماد تبریز شناخته می‌شود شاید خوب نباشد که فقط آنجا را در توصیف تبریز به کار ببریم بلکه ائل‌گلی است که زیبایی و سبزی رگ‌های تبریز را تداعی می‌کند.

اما از تبریز که کمی بیرون می‌آییم، در استان آذربایجان شرقی و حوالی تبریز، طبیعت‌های بکر و مکان‌های تاریخی فراوانی وجود دارند که ممکن نیست گردشگری به خاطر تبریز به این خطه سفر کند و آن‌ها را ندیده، این دیار را ترک کند.

شهری دورافتاده، خواب‌آلود، میان کوه‌های سربه‌فلک کشیده

استان ما یک شمال کوچک در دل خود دارد؛ کلیبر. در مورد این شهرستان سبز و بهشتی آذربایجان شرقی کافی است به مرور نظر یک گردشگر خارجی اکتفا کنیم.

یک گردشگر کانادایی کلیبر را این‌گونه توصیف می‌کند: «شهری دورافتاده و خواب‌آلود در میان کوه‌های سر به فلک کشیده‌ای که قله‌هایشان در زیر مه‌ غلیظ از دیده پنهان‌شده‌اند... مکانی است عالی؛ به طراوت و سر سبزی انگلیس و ورای ذهنیت ما از طبیعت کویری و خشک ایران.»

وقتی انسان می‌خواهد

پا به کندوان که می‌گذاریم، خانه‌های یک‌شکل و یک‌رنگی به چشم می‌خورد که در دل کوه، مانند کندوهای عسل لانه‌ای هستند برای زندگی انسان‌های یکرنگ و غریب‌دوست و مهربان. کندوان که در حوالی اسکو جای گرفته، نه‌تنها دیدنی است، بلکه فهمیدنی نیز است. باید فهمید که اگر انسان بخواهد می‌تواند حتی کوه‌ها را برای خود پناهگاه قرار دهد و زندگی کند.

کمی آن‌طرف‌تر نیز جلفا و منطقه آزاد ارس بر پیکره این استان جای خوش کرده است. جایی که کم‌کم نه‌تنها مسافرانی که به تبریز می‌آیند به آنجا سر می‌زنند، بلکه مسافرانی که این منطقه می‌آیند موقع گذر، تبریز را نیز می‌بینند. آسیاب‌خرابه و کلیسای سنت استپانوس از جاذبه‌های کهن این دیار است ولی کسی که به منطقه آزاد ارس سفر می‌کند، هرگز بر بازارهای مدرن و پیشرفته و گردشگرطلب آن چشم نمی‌بندد.

مکان‌هایی که از آن‌ها نام‌ برده شد، تنها مکان‌های گردشگری تبریز یا آذربایجان شرقی نیستند، اما دقیقاً همان‌هایی هستند که سال‌هاست تبریز را با آن‌ها می‌شناسید و به‌عنوان نمادهای تبریز یاد می‌کنید. این‌ها همان مکان‌هایی هستند که پای سند زیبایی و تاریخ تبریز امضا انداختند تا بزرگ‌ترین رویداد گردشگری جهان اسلام در تبریز برگزار شود. باید منت‌دار این بناها باشیم.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ 30 شهریور 96، کد مطلب: 4091672: www.mehrnews.com