شعار سال: آیا می دانید حجم مخزن سد لتیان، یکی از ۴ سد تامین کننده آب شهر تهران، ۹۵ میلیون متر مکعب است؟

آیا می دانید حجم کل آب مصرفی شهر اصفهان سالانه ۱۸۰ میلیون متر مکعب است؟

و آیا می دانید ایران در ۵ ماهه نخست سال ۱۳۹۶ بیش از ۵۰۰ هزار تن هندوانه صادر کرده و خبر دارید این حجم هندوانه معادل چه میزان آب است.

آب مجازی مفهومی است که در سال ۱۹۹۳ توسط تونی آلن، جغرافی دان انگلیسی مطرح شد و به حجم آبی اطلاق می شود که برای تولید محصولات مختلف کشاورزی و صنعتی مصرف می شود. این مفهوم امروزه به شاخص مهمی در حوزه مدیریت آب تبدیل شده است. شرایط اقلیمی، فرهنگی، سطح توسعه صنعتی و نظام مدیریتی حاکم بر بخش آب باعث می شود که این شاخص در نقاط مختلف دنیا متفاوت باشد، اما معمولا میانگین جهانی آن به عنوان معیار تصمیم گیری ملاک عمل قرار می گیرد. یکی از رایجترین کاربردهای این شاخص، برآورد حجم آبی است که در فرایند تجارت جهانی به یک کشور وارد یا از آن خارج می شود.

آب مجازی هر کیلوگرم هندوانه یعنی متوسط جهانی آبی که برای تولید یک کیلوگرم هندوانه مورد نیاز است حدود ۲۳۵ لیتر است اما در ایران این شاخص حدود ۳۰۰ لیتر است. یعنی در ایران یک هندوانه ۳.۵ کیلویی حدوداً یک متر مکعب آب مصرف می کند تا به بار بنشیند. این یعنی تولید ۵۰۰ هزار تن هندوانه نیازمند ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب است که ۱.۵ برابر آبی که پشت سد لتیان ذخیره می شود و اگر آمار صادرات ماه ششم هم به آن اضافه شود احتمالا معادل آبی است که شهروندان اصفهانی در یک سال مصرف می کنند.

ایران در شرایط اقلیمی خشکی قرار دارد و بحران آب به عنوان یکی از چالشی ترین معضلات اقتصادی و اجتماعی کشور مطرح است. همین امر باعث شده تا اصولا کشاورزی در اغلب نقاط کشور فاقد مزیت بوده و شدت بحران به حدی است که تعطیلی کامل بخش کشاورزی در بسیاری از مناطق کشور از منظر ملی توجیه پذیر و قابل دفاع است. در چنین شرایطی تولید و صادرات محصولات با آب بری بالا محل ابهام جدی است.

قیمت هندوانه صادراتی به طور متوسط تنها حدود کیلویی ۲۰ سنت یا ۸۰۰ تومان است. جالب است بدانید قیمت تمام شده آب مصرفی شهری متر مکعبی حداقل ۱۰۰۰ تومان است و آب صنعتی در برخی مناطق بحرانی تا متر مکعبی ۱۲۰۰۰ تومان هم مبادله می شود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت آتی نگر سپهر ایرانیان ، تاریخ انتشار--- ، کدمطلب:--- ، www.ansi.co