شعارسال: حاج "حسین آقا ملک" آن‌قدر شهرت دارد که از تبریز تا تهران و مشهد پا بر هر ملک و زمین بزرگی بگذاری، نام او جلوه می‌کند، آن‌قدر ثروت خود را وقف کرد که فقط آستان قدس رضوی اداره‌ای به‌نام اداره موقوفات ملک ایجاد کرد.

از او به‌عنوان پولدار بزرگ، مرد سال و بزرگترین واقف ایران نام می‌برند که هم این دنیا را برای خود داشت و 101 سال عمر کرد و 6 پادشاه را دید و هم برای دنیای آخرت خود تلاش‌های بسیار کرد، به‌طوری که یکی از اوقاف او اختصاص دو میلیون مترمربع زمین برای ساخت خانه جهت فرهنگیان و واگذاری چند ده‌هزار متر زمین برای پارک عمومی در مشهد بود.

حسین مَلِک که زادهٔ 10 خرداد 1250 تهران و متوفی در سال 4 مرداد 1351 است، معروف به حاج حسین آقا ملک بود که علاقه خاصی نیز به جمع‌آوری اقلام فرهنگی و یک کلکسیون‌دار جهانی به حساب می‌آمد و در نهایت موزه و کتابخانه ملک را به‌همراه املاک و مستغلات وقف آستان قدس رضوی را کرده است. همچنین کتابخانه و موزه‌ عظیم و ملی ملک در میدان مشق تهران نیز از وی باقی مانده است.

ملک ــ خانواده‌اش اصالتاً تبریزی و مجتهدزاده بودند. پدرش مرحوم حاج محمدکاظم ملک‌التجار از بازرگانان بنام بود و پدربزرگش آقامحمدمهدی تبریزی، از دوستان نزدیک میرزا تقی‌خان امیرنظام بود و سرای امیر در بازار تهران را به‌احترام و نام او بنا کرد، پس از آنکه به کسوت روحانیت درنیامد، در جنگ‌های ایران و روس به قشون دولتی پیوست و تا درجه سرهنگی پیش رفت. پس از جنگ به تجارت روی آورد و از امتیاز دوستی با میرزا تقی خان امیرنظام (امیرکبیر آینده) برخوردار شد.

امیرنظام، پیشکار ولیعهد قاجار در آذربایجان بود و هنگامی که محمد شاه قاجار از دنیا رفت، 100 هزار تومان از آقا مهدی قرض گرفت تا ناصرالدین میرزای ولیعهد را از تبریز به تهران بیاورد و به تخت بنشاند. آقا مهدی هم به تهران آمد و به‌پاس خدماتش لقب ملک التجاری گرفت. بعد از آقا مهدی این لقب به محمد کاظم ملک‌التجار پسرش رسید و او از طریق تجارت و املاک خود در خراسان ثروت گردآورد که حاج حسین آقا ملک از ثروت به ارث رسیده از پدرش محمد کاظم ملک‌التجار سود برد تا کتابخانه و موزهٔ ملک را پایه‌گذاری کند.

در گزارش پیشِ‌رو به‌مناسبت بزرگداشت هشتادمین سال‌روز وقف کتابخانه و موزه ملی ملک، تصاویر جذابی از مجموعه سندهای تاریخی مرتبط با بزرگ‌ترین واقف فرهنگی تاریخ معاصر ایران و بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک و خاندان او را به نمایش گذاشته شده است که یکی از جالب‌ترین این اسناد دفترچه‌های شخصی حساب و کتاب این پولدار خیر بزرگ ایران است.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار: 7آبان1396، کدخبر: 1559266: www.tasnimnews.com