شعارسال : «المانیتور» در گزارشی به تحلیل دیدار روزهای اخیر ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه با مقام معظم رهبری پرداخته است.

المانیتور درباره سفر مهم پوتین به تهران می نویسد:«این سومین سفر او به ایران است. او آخرین بار در نوامبر ۲۰۱۵ میلادی دو ماه پس از آٰغاز عملیات نظامی روسیه در سوریه به تهران امده بود. پوتین به همراه الهام علی اف رییس جمهوری آذربایجان به تهران امد و علاوه بر حسن روحانی رییس جمهوری ایران با ایت الله خامنه ای مقام رهبری آن کشور نیز دیدار کرد.

 اگرچه مسئله همکاری در حوزه انرژی در نشست سه جانبه موضوع اصلی بود با این حال، بحث های پوتین در مورد سوریه با مقام رهبری و روحانی برای بسیاری از ناظران خارجی بخش جذاب تر این مذاکرات و دیدارها بود.

در طول جنگ سوریه، روسیه و ایران به لحاظ سیاسی و منطقه ای با یکدیگر همکاری داشته اند. این دو کشور در به اشتراک گذاری اطلاعات و همکاری نظامی با همدیگر در یک راستا حرکت کرده اند وهمکاری بی سابقه ای را به نمایش گذاشته اند.

 با این حال تهران و مسکو در تمام زمینه و همواره با یکدیگر دیدگاه مشترکی نداشته اند. برای مثال، درباره ترکیب دولت اینده سوریه، ‌نقش کردها، سرنوشت اسد رییس جمهوری سوریه و یا رقابت تاکیکی بر سر منابع حساس در سوریه با یکدیگر یکدیگر اختلافاتی نیز داشته اند.

علاوه بر همه این ها از نظر تاریخی نیز بی اعتمادی ای میان ایران و روسیه وجود داشته است چرا که روسیه با تمام دشمنان و رقبای ایران از جمله اسرائیل، عربستان سعودی و امریکا نیز در ارتباط است و حتی با اپوزیسیون سوریه نیز در خارج از چارجوب مذاکرات صلح استانه رایزنی و گفت و گو داشته است.

 در واقع، در تهران و مسکو این نگرانی وجود دارد که با پایان مرحله جنگ علیه اسلام گرایان افراطی، اپوزیسیون سوریه در برنامه گذار سیاسی حضور یابد و این موضوع باعث تعمیق شکاف میان ایران و روسیه شود که برآمده از منافع متفاوت دو کشور است که ممکن است رو به رشد باشد.

 این نگرانی ها جدی هستند و هر دو طرف بحث های درونی درباره چگونگی پایان دادن به بحران سوریه را انجام می هند. هر دو طرف ایران روسی به خوبی می دانند که مخالفان زیادی در هر دو کشور روسیه و ایران و حتی در سطح بین المللی و منطقه ای وجود دارد که در انتظار استفاده از هر فرصتی برای ایجاد خلل و شکاف در روابط میان روسیه و ایران در قبال مسئله سوریه هستند.

هر دو کشور می دانند که به یکدیگر نیاز دارند. در حقیقت، در صحبت های پوتین با مقام های ایرانی این موضوع مطرح شد. روحانی نیز در سخنرانی خود گفت که همکاری دو کشور به مبارزه با تروریسم در منطقه کمک کرده و می توان با تداوم آن صلح و امنیت مطقه ای را به ارمغان آورد.

پوتین نیز این موضوع را مورد تایید قرار داد و از برجام حمایت کرد. او گفت که نتایج بسیار خوبی از دیدارهایش حاصل شده است.

مقام رهبری ایران نیز دیدگاه مشابهی داشتند. با این حال، نظر ایشان با بیان پیچیدگی های روابط روسیه و ایران در بستری بین المللی بود و اشاره کردند که همکاری میان دو کشور می تواند امریکا را منزوی کند.

 ایشان اشاره داشتند که شکست تروریست های تحت حمایت امریکا در سوریه پایان راه نیست و امریکایی ها توطئه های خود را ادامه می دهند و برای حل بحران سوریه نیاز به همکاری مداوم دوجانبه وجود دارد.

ایشان هم چنین استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و معاملات دوحانبه و چند جانبه مالی به جای استفاده از دلار را راهکاری برای مقابله با تحریم های امریکا علیه ایران و روسیه دانستند».

المانیتور اشاره می کند که مقام رهبری سه پیام مهم و اصلی خطاب به پوتین داشتند:«نخست آن که ایرانیان جنگ در سوریه را پایان یافته و حتی رو به پایان قلمداد نمی کنند. این نکته مهمی است که با توجه اظهارات اخیر ارتش روسهی مبنی بر این که منازعه در سوریه در حال به نتیجه رسیدن است بیان شده است.

هم چنین، شایعاتی مبنی بر این که نیروهای روس به زودی خروج تدریجی از سوریه را اغاز خواهند کرد نیز مطرح شده بود. پیش از این روزنامه روسی کومرسانت به نقل از منابع مطلع در وزارت دفاع روسیه مدعی شده بود که مسکو در حال ببرسی خروج  تدریحی بالگردها و پرسنل فنی و مهندسی خود خود از سوریه است. 

طبق این گزارش سیستم های دفاع ضد هوایی در پایگاه طرطوس به همراه مسشتاران نظامی باقی خواهند ماند و کافی هستند. این موضوع نشان می داد که مسکو تمرکزش را از عملیات نظامی معطوف به مذاکرات سیاسی در سوریه کرده است.

دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین اما هرگونه عقب نشینی از سوریه را تکذیب کرده و گفته بود که آخرین تصمیم را فرمانده کل قوا یا رییس جمهوری اتخاذ خواهد کرد. دوم آن که رهبری ایران به پوتین درباره امریکا هشدار دادند.

این نشان می دهد که از یک سو تهران درباره احتمال توافق میان مسکو و واشنگتن دغدغه دارد چرا که منافع ایران در سوریه و عراق را در معرض خطر قرار می دهد و از سوی دیگر، ایران در حال آماده سازی خود برای بدترین سناریوی ممکن است که در آن امریکا مانع دستاوردهای روسیه و ایران از طریق نظامی یا سیاسی شود. تهران دولت ترامپ را دولتی می بیند که در تلاش که برای مقابله با سیاست های ایران در منطقه است در نتیجه، در ایران هیچ تردیدی وجود ندارد که امریکا هرگز با نفوذ رو به رشد ایران در منطقه موافق نیست.

تهران معتقد است که عدم تایید پایبندی ایران به برجام از سوی ترامپ نیز در راستای همین استراتژی بوده است. این موضوع به شدت در ارتباط  نزدیک با سومین پیام مقام رهبری ایران به پوتین است: روسیه و ایران باید همکاری خود را در سطوح دیگر تقویت کنند. مقام رهبری ایران پوتین را به عنوان رهبری قوی و مسئولیت پذیر مورد تحسین قرار دادند و اشاره کردند که روسیه کشوری است که می توان با آن مذاکره و همکاری داشت.

البته این بدان معنا نیست که رهبران ایران درباره قراردادهای نظامی اخیر مسکو با سعودی ها و ترک ها دغدغه ای ندارند و یا از منافع روسیه در حوزه انرژی در کردستان عراق غافل هستند و یا توجهی به تمایل مسکو به همکاری با اسرائیل و امریکا ندارند.

به نظر می رسد که رفتار دوستانه ایران و روسیه صرفا بر مبنای موضعی ضد امریکایی نمی تواند سبب ایجاد یک مشارکت و اتحاد استراتژیک شود و در ایران و روسیه نیز این درک حاصل شده است.

در نتیجه، تعمیق روابط در سایر حوزه ها می تواند باعث ایجاد مشارکتی پایدارتر و بلند مدت تر شود. برای تحقق این امر نیاز به همکاری و ابتکار عمل واقعی در زمینه سرمایه گذاری در حوزه انرژی و تجارت وجود دارد و نیاز به منابع و اراده سياسي از سوی هر دو طرف احساس می شود».

شعارسال؛ با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی روزنو، تاریخ انتشار:13 آبان 96، کد خبر : 290116، www.roozno.com