شعارسال: کوتاه و بلند شدن شب‌های سال یکی از اتفاقاتی است که انسان هر روز با آن مواجه می شود و اهميت مهمي در زندگي روزمره مردم داشته و دارد. همين مسئله سبب شده نحوه زندگی در کشورهایی که طول شب و ‏روز آنها تنها چندساعت است با کشورهایی که تقریباً طول و شب روز آنها با هم برابر است، تفاوت آشکاری داشته باشد.‏ ايراني‌ها اما از بسيار قديم با احاطه به علم نجوم از اين تغيير مطلع بوده‌اند و شب يلدا را با سنت‌هاي ويژه اي در نظر گرفته‌اند. اين در حالي است كه شب يلدا گاهي فقط يك دقيقه يا حتي كمتر با شب‌هاي قبل و بعد خود تفاوت دارد. با پشت سر گذاشتن اول مهر که برابری شب و روز در کل کره زمین اتفاق می افتد، به مرور در نیمکره شمالی به طول شب ها اضافه و از طول روزها کاسته می شود و در نهايت در شب اول زمستان طولانی ترین شب سال یا همان یلدا اتفاق مي‌افتد.

از لحاظ اوقات شراعی شامگاه روز پنجشنبه 30 آذر 1396، لحظه غروب خورشید ساعت 16:55 دقیقه و طلوع خورشید در بامداد جمعه اول دی ماه، ساعت 7:10 دقیقه خواهد بود که با این حساب طولانی ترین شب سال با مدت زمان 14 ساعت 15 دقیقه رقم می خورد. از لحاظ نجومی اما گفته می‌شود که طولانی‌ترین شب امسال ۱۴ ساعت و ۱۷ دقیقه خواهد بود. 

در پایان طولانی ترین شب سال، روز اول دی ماه کوتاه ترین روز سال در نیمکره شمالی خواهد یود. شب یلدا یا شب چله از لحاظ نجومی اول زمستان و برابر با انقلاب زمستانی است. خورشید در حرکت سالیانه خود در اول زمستان در جنوبی ترین نقطه شرق طلوع کرده و در جنوبی ترین نقطه غرب غروب می کند و با کم شدن زاویه حرکتی خورشید در آسمان در این زمان ما شاهد بلندترین شب سال و کوتاه ترین روز سال هستیم چرا که مدار حرکت زمین با دایره البروج 23/5 درجه اختلاف دارد و در نقطه انقلاب زمستانی زمین به پایین ترین حد خود و بیشترین اختلاف با مدار دایره البروج می رسد که23/5 - درجه است. ولی از انقلاب زمستانی و یا شب چله به بعد خورشید از جنوبی ترین نقطه شرق و غرب فاصله گرفته و کم کم به نقطه شرق و غرب نزدیک شده تا به اعتدال بهاری برسد.

ایرانیان باستان به این تقسیمات زمان و تفاوت طول شبانه روز و به صورت طبیعی زوایای بین مدارات اشراف کامل داشته‌اند و آن را در محاسبات خود لحاظ می کردند. فراموش نکنید که یلدا واژه ای سریانی به معنای تولد است که به زایش مهر تابان پس از شبی طولانی اشاره دارد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تحلیلی خبر آنلاین، تاریخ انتشار 29 آذر 96، کد خبر:738952 ، www.khabaronline.ir