مسعود شجاعی‌طباطبایی در صفخه شخصی خود در ۱۰ اسلاید طنز از باید‌ها و نباید‌های انتخاباتی گفته است. فاصله گیری از برج عاج نشینی و اشرافی گری، پرهیز از وعده درمانی، فاصله گیری از ریاکاری و دروغ و ریگ به کفش داشتن، فاصله گیری از افراد نااهل و فرصت طلب و غیره، بخشی از این توصیه‌ها است.

شنیده‌های خبرنگار رسانه نشان می‌دهد که برخی افراد در کنار نامزدهای انتخاباتی حضوردارند که سمتشان«لیست‌بندی» است و برای این لیست‌بندی هم شیوه‌های خاص خودشان را دارند. از بی‌خبر گذاشتن نامزدها از اینکه در لیست قرار گرفته‌اند تا دریافت پول برای قرار دادن نامزد در لیست!

آیت‌الله محسن قمی یکی از عضو مجلس خبرگان در گفتگویی به موضوعاتی مانند نظارت مجلس خبرگان بر عملکرد رهبری،‌ ورود افراد خبره غیرمجتهد روحانی به مجلس خبرگان پرداخت.وی بیان داشته است که در قانون اساسی واژه نظارت بر رهبری ذکر نشده است. در بازنگری قانون اساسی هم پیشنهاد کمیسیون مربوطه که نظارت بر حسن اجرای وظایف رهبری در وظایف مجلس خبرگان قید شده بود مورد تصویب قرار نگرفت. اما دلیل اینکه این واژه یعنی نظارت در قانون اساسی نیامده به این دلیل است که خود واژه نظارت ابهام دارد.آیا نظارت ولایی است یا نظارت استصوابی است یا نظارت استطلاعی است که هیچکدام از اینها در مورد رهبری و خبرگان معنا و مفهوم لازم را ندارد. یا نوع دیگری از نظارت است مثلا نظارت استصلاحی است که مفاد نظارت استصلاحی به نحوی در قانون آمده که همان مراقبت و تشخیص تداوم شرایط رهبری است.

محمود محمدی‌عراقی عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: یکبار در زمان مرحوم آیت‌الله یزدی، چون ایشان عضو کمیسیون اصل ۱۰۷ و ۱۰۹ بوده که در مورد کسانی که در مورد رهبری آینده بررسی و تحقیق می‌کنند، گویا در بین آن کمیته سه نفره درباره یکی از فرزندان رهبری که شاید از نظر علمی در سطح بالایی است، بحثی می‌شود. این خبر به گوش رهبری می‌رسد و ایشان نهی می‌کنند و می‌گویند این کاری که شما می‌کنید شبهه مسأله موروثی بودن رهبری را مطرح می‌کند، بنابراین حتی اجازه بررسی هم نمی‌دهند.

مشکلات و درگیری‌ها با شورای نگهبان یک طرف، حالا بحث لیست‌های انتخاباتی و شعبده‌ها و معجزه‌های بوقوع پیوسته در لیست ها. گویا بعضی‌ها قصد دارند به هر قیمتی شده، افرادی را در لیست‌ها جا کنند. شاید بگویید حق سیاسی هر فردی است که بتواند و بخواهد چنین فعلی را محقق کند. درست می‌فرمائید و حق با شماست. اما ورود بعضی از افراد، می‌تواند شائبه سوگیری‌ها را ایجاد کند و بهتر است از این حق خود گذشته و تحفظ پیشه کنند. ناگفته نماند که در این میدان نیرو، مقصر اصلی وفق آیه ۱۱ سوره رعد خود مردم هستند که برخی از دوستان را به رای دادن لیستی و کیلویی عادت داده اند. اگر اصلح گزینی در بین مردم جا می‌افتاد، بساط هرچه لیست سازی، لیست فروشی، سرلیستی و خیارشور در قوطی چپاندن، جمع می‌شد. واقعا آقایان از خود نمی‌پرسند که کشور نیاز به مجلس توسعه گرا و باورمند به تمدن سازی اسلامی- ایرانی با نمایندگان توانمند دارد یا مجلس محفل گرا و هیاتی متشکل از نمایندگانی قدکوتاه؟! توضیحات آقای حداد برای قضاوت شما تقدیم حضور شده است.

رئیس شورای ائتلاف گفت: این از عجایب روزگار است که هرکسی اگر یک فامیل یا آشنایی در یک جایی یا منصبی از نظام دارد، همین یک مدرک جرم شده است و دیگر نباید به آن فرد میدان داده شود. در پاسخ، باید خدمت آقای حداد عرض شود که خیر، جرم نیست، اما شایسته هم نیست که حضرتعالی همانند آقای ولایتی بنوعی ابوالمشاغل رسمی و غیر رسمی باشید. شایسته نیست که حضور خانوادگی پر رنگ در حوزه های مختلف داشته باشید، از خودتان می پرسیم،آیا برای ریاست فرهنگستان شایسته تر از شما وجود نداشته و ندارد( ما به رای گیری بعنوان اقدام دوم کاری نداریم. منظورمان صلاحیت برای حضور است). آفتابی شدن شدید در موقع انتخابات و پشت ابر بودن و غیبت صغری و کبری داشتن در حالت عادی، پسندیده نیست. جناب حداد، آیا می دانید که عملکر پر سر و صدای فامیل و دوست تان در صداسیما هم به پای شما نوشته می شود. حداقل ما این گونه از افکار عمومی، برداشت می کنیم. گروهی که حضرتعالی در مجلس از انها حمایت می کنید، بعضا توان اداره یک اداره با چند کارمند را ندارند. اگر بی انصاف حرف زدیم ،حلال کنید و اگر درست گفتیم، به حکم امر به معروف و نهی از منکر، تغییر رفتار در برخی امور بدهید.

قطعاً رشد سیاسی و سواد سیاسی مردم موجب شده این فضا در نامزد‌ها ایجاد شود که صدای عقلانیت را بلند کنند. در مناظره‌های سیاسی که رسانه‌ها برگزار می‌کنند نیز امر انتخابات با عقلانیت سنجیده می‌شود. برای همین در یکی از این مناظره‌ها تلویحاً به کسی که سمبل اعوجاجات فکری است اشاره می‌شود و می‌گویند «امر سیاسی آن‌قدر مبتذل شده که آن کسی که کارش ماسون‌یابی از اعداد و اشکال بود، شده لیدر انتخاباتی!» و این خودش نشانه‌ای از اهمیت عقلانیت است که افراد دارای افکار شبه‌علمی و پریشان، اینچنین مورد خطاب و عتاب در مناظره‌های اساتید دانشگاه قرار می‌گیرند. یا برخی دیگر که زمانی در تمسخر قهرمان ملی ایرانیان حاج‌قاسم سلیمانی هشتگ می‌زدند و او را در مقایسه‌ای بی‌خردانه و جاهلانه و از سر عقده‌های سیاسی به دستبوسی رئیس‌جمهور وقت متهم می‌کردند، حالا جای‌شان در هیچ فهرستی نیست و از دایره توجه عقلانیت انقلابی و سیاسی بیرون انداخته شدند.

۱۴۴ کاندیدای مجلس خبرگان رهبری از سه روز پیش تبلیغات خود را کلید زده اند تا تکلیف صاحبان ۸۸ کرسی مشخص شود. در دوره ششم از انتخابات مجلس خبرگان رهبری، تعداد ثبت‌نام‌کنندگان به صورت قابل محسوسی کاهش یافته، یک علت را باید در شرایط جدید انتخابات خبرگان جستجو کرد و البته برخی نیز معتقدند چهره‌های شاخص نیز در نتیجه ردصلاحیت‌های ادوار اخیر، رغبتی برای کاندیداتوری ندارند و نمی‌خواهند با آبروی خود بازی کنند. در انتخابات پیش رو، احمد جنتی کاندیدا نشد، امامی کاشانی بعد از کاندیداتوری انصراف داد و نام آیات نورمفیدی، محمد هادی عبدخدایی، هاشم هاشم زاده هریسی و زینب العالدین قربانی و احمدی شاهرودی در میان ثبت نام کنندگان به چشم نمی‌خورد.۳۶۶ کاندیدای خبرگان نتوانستند از فیلتر شورای نگهبان عبور کنند که در میان آن‌ها ردصلاحیت حسن روحانی و سیدمحمد علوی حاشیه برانگیز شد. در ۱۶ استان از جمله آذربایجان شرقی، فارس، گیلان، مازندران، اردبیل، سیستان و بلوچستان و ... تعداد کاندیدا‌ها دو برابر کرسی‌های این استان در مجلس نبوده و فضای غیررقابتی را شاهد هستیم.

در سه دوره اخیر انتخابات مجلس ،متاسفانه خبرهای مکرری از حضور دلال ها برای تائید صلاحیت بگوش می رسد. اخباری که اشاره به پیشنهاداتی نسبتا بالا و حتی بعضا حضور دلال ها در فلان هتل دارد( حضور در فلان هتل در سنوات گذشته،رسانه ای هم شد). موضوعی که باید با رویکرد امنیتی- قضایی آنهم یکبار برای همیشه ، ریشه اش را خشکاند. هدایت الله خادمی (نماینده دوره دهم مجلس) که به دلیل ردصلاحیت از شرکت در رقابت‌های انتخاباتی بازمانده است، مدعی شد: دلال‌ها برای تایید صلاحیتم ۱۰ میلیارد تومان خواستند.خادمی گفت: «رقم‌هایی که دلالها برای تأیید صلاحیتم تقاضا می‌کردند تقریباً مشابه بودند کسی ۱۰میلیارد تومان، دیگری ۳۰۰ سکه و بعضی‌ها ۱۲۰هزار دلار آمریکا».

مناظره انتخاباتی فریدون عباسی نماینده مردم کازرون در مجلس یازدهم با محمد جواد جمالی نماینده مردم فسا در مجلس دهم در خبرگزاری دانشجویان ایران برگزار شد. نشست فوق بیش از اینکه حالت مناظره داشته باشد، از حالتی اکتشافی برای لایه برداری از بن مایه عملکرد مجلس و وظایف نمایندگان برخوردار بود. از نکات جالب این نشست، بحث در خصوص توانمندی های نمایندگان مجلس و صلاحیت ها بود.

عباس چهره سیاسی اصولگرا می‌گوید: وقتی افراد افراطی مقداری در امور تأخیر بگذارند، طبیعتاً افراد وزین از درگیری با آنها اجتناب می‌کنند و طبیعتاً خودشان را کنار می‌کشند. سلیمی نمین با نگاه نقادانه نسبت به عملکرد شورای نگهبان ، ردصلاحیت مفسدین اقتصادی یا افرادی که دچار لغزش های اقتصادی شده اند را را ارجح بر ردصلاحیت افرادی می‌داند که به تعبیر سلیمی نمین گاهاً موضع‌گیری سیاسی اشتباهی داشته اند. سلیمی نمین معتقد است در حال حاضر بسیاری از تصمیم‌سازی‌ها در عرصه سیاست‌های کلان کشور معقول، سنجیده و بسیار مدبرانه است اما عناصر تندرو تلاش می‌کنند در آن سیاست‌ها ایجاد اختلال کنند. واقعیت امر این است که تندروهای اصولگرا و اصلاح‌طلب قادر به ایجاد اختلال و مانع هستند و می‌توانند سیاست‌های عاقلانه را دچار اختلال کنند. از این جهت تندروها بسیار مخاطره‌آمیز هستند.

علی جنتی، عضو کابینه دولت یازدهم بعد از ردصلاحیت حسن روحانی در انتقاد به عملکرد شورای نگهبان، وارد میدان شده و مواردی را مطرح می کند که از قابلیت راستی آزمایی از یکطرف و پیگیری حقوقی از طرف دیگر برخوردار است. پدر را بدلیل تک رای بودن تبرئه می کند و آستین نقد را بالا می زند. می گوید عمیقاً اعتقاد دارم که شورای نگهبان و گرو‍‌ه‌های همسو با آن، عمدتا براساس دیدگاه‌های خاص سیاسی خود عمل می کنند. در دوره‌های مختلفی که من شاهد انتخابات مجلس خبرگان رهبری بوده‌ام، فقهای شورای نگهبان می‌دانند چه کسانی می‌توانند وارد مجلس خبرگان شوند و چه کسانی نباید وارد شوند. به برخی کاندیداها گفته اند در فلان استان تایید صلاحیت می شوید در فلان استان تایید صلاحیت نمی شوید. عناصر مرتبط با شورای نگهبان اگر با کاندیدایی موافق نباشند برای او پرونده‌سازی می‌کنند.

محسن اسلامی گفت: تا امروز ۱۲ هزار و ۷۱۱ نفر داوطلب رسمی انتخابات مجلس دوازدهم شورای اسلامی هستند. برخی از تحلیل گران، علت تائید صلاحیت گسترده را در افزایش مشارکت جستجو نموده و بیان می‌دارند که اگر هر نامزد توان جذب هزار رای را داشته باشد، با مشارکت ۱۳ میلیون نفری (حدودا مشارکت ۲۵ درصدی در کف) مواجه خواهیم بود. گروهی دیگر نیز، تاکید بر افزایش اداره مشارکتی جامعه و فضای باز سیاسی دارند.

امروز و فردا، مراتب بررسی صلاحیت‌ها به داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان رهبری به وزارت کشور ابلاغ و سپس، اسامی نهایی داوطلبان تایید صلاحیت شده در روز ۱۹ بهمن اعلام خواهد شد. اخبار رسیده، خبر از رد صلاحیت روحانی و پورمحمدی دارد.

مناظره انتخاباتی «محمود صادقی» دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها و نماینده ادوار مجلس از جناح اصلاح‌طلب و «سید نظام‌الدین موسوی» نماینده مردم تهران در مجلس از جناح اصولگرا با عنوان «الزامات مشارکت حداکثری در انتخابات ۱۱ اسفند»، عصر سه شنبه (۳ بهمن ۱۴۰۲) در خبرگزاری جمهوری اسلامی برگزار شد. «سید نظام‌الدین موسوی» در انتقاد از مواضع انتخاباتی «محمود صادقی» با اشاره به اظهارات یکی از تئوریسین‌های جریان اصلاحات تاکید کرد که آن‌ها نمی‌توانند هم کت پوزیسیون و هم شلوار اپوزیسیون را بر تن داشته باشند و همزمان به نظام التزام داشته و از طرف دیگر خارج از سیستم باشند. لازم به توضیح است که مناظرات قطبی شده منجر به تبیین مواضع، یکی از راهکاری موثر بر روشنگری افکار عمومی است که اخیرا مورد توجه خاص برای ارتقا مشارکت‌های انتخاباتی، قرار گرفته است.

عبدالرضا داوری خطاب به رییسی در توئیتی نوشت که ، آقای رئیسی! آیا از حضور مهرداد بذرپاش، محمدمهدی اسماعیلی و محسن منصوری، وزرای راه، ارشاد و معاون تان در جلسات سرچشمه، برای لیست انتخاباتی همسو با دولت بر مدار شریان، در کنار افرادی چون علی نیکزاد، نصرالله پژمانفر و سیدنظام موسوی خبر دارید؟ آیا با مداخله دولت در انتخابات مواجهیم؟

پیمان جبلی، ۲۰ دی در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران گفته بود، همکاران ما در سازمان تلاش نمودند تا تعداد ۲۰۰ کانال انتخاباتی (به تعداد حوزه‌های انتخابیه) در اختیار نامزد‌ها برای تبلیغ قرار دهند. هر نامزد باید ویدئو‌های خود را در قالب مصوب سازمان صدا و سیما تولید کند. این بسته تصویری که حدود بیست دقیقه خواهد بود، شامل ویدئوی حامیان، سوابق، برنامه‌ها و دیدگاه‌های نامزد خواهد بود. تعداد پخش و بازپخش در هر حوزه انتخابیه متناسب با تعداد نامزد‌هایی است که برای تبلیغات تلویزیونی نام‌نویسی کرده‌اند. چنانچه نامزد نتواند تبلیغات خود را با قواعد مصوب تولید کند یا از تبلیغات تلویزیونی منصرف شود، مبلغ دریافتی برگردانده نخواهد شد. رقم دریافتی از هر نامزد ۵تا ۷۰ میلیون بوده (در تهران به بالای ۱۰۰ میلیون می‌رسد) و بر این اساس به طور میانگین حداقل ۴۲۳ میلیارد تومان درآمد سازمان از انتخابات مجلس دوازدهم خواهد بود.

بشر بدلیل ماهیت ذاتی محدودش در شناخت تدریجی و تکاملی ، نمی تواند عاری از اشتباه باشد( الا معصومین که منظومه شناخت عقلی شان دائما با شناخت فرو فرستادنی و نازل شدنی در حال اصلاح و در صراط بودگی است)، لذا نیازمندی به نظارت دائمی وجود دارد. اینکه نهادی را حتی قانونا بی نیاز از نظارت بدانیم ، یقینا بذر انحراف و بدعت را در جامعه اسلامی کاشته ایم و مسلما بنا بر دلایل عدیده خود فریبی می کنیم. نهاد معظم شورای نگهبان ، از جمله نهادهایی است که بنا بر ادله های متقن دارای ضعف نظارتی بود و این ضعف نظارتی، بستر را برای برخی سلیقه گرایی ها و انحرافات مهیا نموده است. مجید انحصاری با رویکردی آسیب شناسانه به برخی از این کج کارکردی ها می پردازد. انتقاد از کج کارکردی هایی که ممکن است به مذاق برخی از عزیزان ما در شورای نگهبان خوش نیاید. سوال اینجاست که آیا در گام دوم انقلاب، نوبت اصلاح و بازنگری در قوانین نظارتی بر شورای نگهبان فرا نرسیده است؟ آیا تفسیر به رای های صورت گرفته در قالب نظارت استصوابی ،پایه های تمدنی جمهوری اسلامی ایران را هدف قرار نداده است؟ آیا زمان آن نرسیده که راه نفوذ نفاق و منافق را سد کنیم؟ ما مشفقانه و حسب وظیفه شرعی و قانونی ، در خصوص تعهدات سیاسی و دینی مان هشدار داده ایم. تا اراده بزرگان ما چه باشد.

۵۱۰ نفر در ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری نامزد شده اند که از این میان برخی از رسانه‌ها به اسامی ۱۴۷ نفر از این نامزد‌ها دست یافته است. هرچند که با رویکردی تبلیغاتی از تیتر‌هایی نظیر کاندیدا‌های شاخص استفاده شده، اما واقعیت امر این است که این ۱۴۷ نقر، برای اذهان فعالان سیاسی، شناخته شده‌تر هستند.

خیلی ها مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام را بعنوان نیرویی متعهد به نظام می شناسند. فردی با عقبه ای اثبات شده و توانمندی خاص در ریش سفیدی و گره گشایی. انصاری می گوید که هیچ جریان و حزب اصلاح‌طلب تا به امروز انتخابات را تحریم نکرده اما وقتی نمی‌توانیم لیست دهیم، آیا توقع دارند ما در انتخابات آینده از یکی از دو یا سه لیست اصولگرایان اعلان حمایت کنیم؟ انصاری از رد صلاحیت علوی بسیار ناراحت است. از کم توجهی به اجرای فرمان حضرت آقا در خصوص سعه صدر بخرج دادن در تائید صلاحیت ها گلایه دارد. از رد شدن برخی از مصوبات حتی از نظارت استصوابی می گویدو مدعی است که با اطلاع می گویم، اکثریت قاطع افراد موثر دفاتر نظارتی شورای نگهبان از یک جریان تند سیاسی هستند . از برخی بی حرمتی ها می نالد و می گوید که افرادی ردصلاحیت شدند که برای استقرار نظام سال‌ها زیر شکنجه بودند.آه می کشد و بیان می دارد که واقعاً نمی‌دانم ضربه به نظام زدن از چه راه دیگری می‌شود؟ می پرسد که چرا فقهای شورای نگهبان که ناظر انتخابات هستند، داوطلب مجلس خبرگان هستند؟