شنبه ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
داستان یوسف نبی:
عموم نگاه ها به داستان زندگی حضرت یوسف حول داستان عشق و عاشقی زلیجا و پاکدامنی یوسف و غالبا با رویکردی درون دینی بوده است. غلبه این دیدگاه باعث شده، از برخی دیگر از جنبه های زندگی یوسف نبی غفلت شده و کمتر بدان پرداخته شود. سوالات و جنبه هایی نظیر اینکه حضرت یوسف چه زمانی به پیغمبری رسید؟ چگونه می توان از یوسف نبی و زندگی او برای مقابله با شهوات شدید غیر موقعیتی ( شهواتی که دارای یک دنباله قوی و یک موقعیت وقوع هستند) استمداد طلبی نموده و الگوبرداری کرد؟ چرا هیچ پیامبری از نسل یوسف نداریم؟ و ... .
کد خبر: ۳۹۳۶۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۶
امیر سرتیپ دوم غلامرضا رحیمی پور و مجتبی فائق:
کتاب «ضرورت خدمت وظیفه عمومی از دیدگاه قرآن و سنت و فقه» به بررسی دیدگاه قرآن کریم، مفسران شیعه و اهل سنت، روایات معصومین(ع)، آرای فقهی و نظرهای مراجع عظام تقلید و نخبگان فقهی و قرآنی کشور درباره خدمت وظیفه عمومی پرداخته است. این کتاب نوشته امیر سرتیپ دوم غلامرضا رحیمی پور و مجتبی فائق در ۱۴۴ صفحه بوده و در شمارگان هزار نسخه و در تابستان ۱۴۰۲ منتشر شده است. ضمن تشکر از زحمات نویسندگان کتاب، باید پرسید که آیا فقه ، سنت و کتاب مقدس قرآن، درباره حساسیت به هدر رفتن توان جوانان جامعه اسلامی ، سخنی نگفته اند؟ چرا نمی خواهیم بپذیریم که بخشی از توان نیروی جوان کشور، بدلیل کم توانی نیروهای انتظامی و نظامی بواسطه کم توجهی به آموزش موثر و بهره برداری غیر اصولی از نیروی سرباز، هدر می رود؟ فرض کنیم که تاکید سیاست نظامی کشور بر بهره گیری از سربازان ( در مقابل سیاست ارتش حرفه ای) باشد، چرا باید جوانانی که به سربازی رفته اند از گذراندن عمر به بطالت شاکی باشند؟ از عزیزان صاحب قلم و اندیشه آشنا به حوزه ، تقاضا داریم درخصوص آسیب ها و راهکارهای منجر به ارتقا کارامدی در بحث سربازی، قلم بزنند.
کد خبر: ۳۹۳۱۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۷
محمدکاظم حقانی‌فضل:
چندی پیش جلسه گفت‌وگویی بین دو جامعه‌شناس دین با موضوع دینداری در ایران برگزار شد. در این گفتگو دکتر حسن محدثی گیلوایی گزارش‌هایی مبنی بر کاهش و افول دینداری در ایران ارائه داد و در نقطه مقابل دکتر علیرضا شجاعی‌زند ضمن نقد پیمایش‌های انجام‌شده معتقد بود آنچه در ایران رخ داده تحول دینداری است نه تنزل. به نظر می‌رسد برای اینکه بتوانیم با هر یک از این جامعه‌شناسان دین همراهی یا مخالفت کنیم نخست باید پاسخی به چند پرسش بیابیم و سپس به ارزیابی سخنان جامعه‌شناسان دین برسیم و بین تحول و تنزل داوری کنیم. به این منظور نخست گزارشی گذرا از مناظره این دو استاد جامعه‌شناسی دین را مرور می‌کنم و سپس به پرسش‌های بایسته این بحث می‌پردازم.
کد خبر: ۳۹۱۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۶
گذار به الهیات سیاسی دموکراتیک؛
مشروطیت نخستین فصل تجدد ایرانی است که بر پایه آگاهی‌ها و مفاهیم نوین راه‌یافته به ذهنیت ایرانی پدیدار شد. در پرتو این آگاهی‌های نوآیین، نظام دانایی سنتی شکاف برداشت و هندسه معرفتی آن دگرگون و سنت دچار بحران شد. افزون بر این حکمرانی سنتی که در چارچوب الهیات سیاسی سنتی مشروعیت می‌یافت با چالش و بحران روبه‌رو شد و گذار به آن ضرورت یافت. در واکنش به این بحران، گروهی همچنان بر حفظ سنت و الگوی سنتی حکمرانی اصرار داشتند. در برابر گروهی دیگر به ضرورت بازسازی آن پی بردند و کوشیدند تا بر پایه امکانات درونی به بازسازی آن بپردازند که در پرتو کوشش آن‌ها جریان نواندیشی دینی شکل گرفت. به‌هرحال پرسش این است که مشروطیت چه تحولی در الهیات سیاسی شیعه پدید آورد؟ در پاسخ می‌توان ادعا کرد مشروطیت با نقد وجوه اقتدارگرایانه اندیشه سیاسی شیعه زمینه گذار به الهیات سیاسی دموکراتیک را فراهم کرد.
کد خبر: ۳۹۱۰۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۶
آیت‌الله فاضل لنکرانی:
در پی انتشار خبری به نقل از آیت الله فاضل لنکرانی پیرامون ورود مدفونین قم به بهشت، دفتر وی در توضیح مطالب مطرح شده اطلاعیه ای صادر کرد.
کد خبر: ۳۹۰۹۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۴
قدرت در شادمانی است؛
رالف والدو امرسون نوشته است «قدرت در شادمانی است». ما معمولاً شادمانی را نقطۀ مقابل قدرت و تلاشی غیرواقعی برای نشاط‌بخشیدن به اوضاع می‌دانیم. ولی امرسون می‌دانست شادمانی ذخیره‌ای برای خویشتن ماست، ابزاری برای شکل‌دادن به زندگی که می‌تواند جایگاه ما را در دنیای اجتماعی تغییر دهد و ما را به اجتماع وصل کند. در این روز‌ها که موجی از اخبار بد جهان را احاطه کرده است، شادمانی شایستۀ توجه است.شادمانی که جایگاهش را از دست داده و نادیده گرفته می‌شود می‌تواند لحظه‌ای آرامش و حمایت را به همراه بیاورد. فایدۀ اصلی‌اش در زمان بحران پدیدار می‌شود. صرف‌نظر از تجاری‌شدن فرهنگ شاد و سرخوشیِ کاذب سیاستمان، شادمانی ابزاری است که معمولاً هنگام فراموشی، با ایجاد آزادی عاطفی، ما را از بندهایمان رها می‌کند. شادمانی، حتی با برداشت امروزی از آن، نوعی قدرت هیجانی است که نباید نادیده گرفته شود. شادمانی «امید» منجی‌گرایانه یا «خوش‌بینی» سیاست‌مدارانِ سطح پایین نیست. شادمانی نوید‌های ساده‌تری می‌دهد.
کد خبر: ۳۹۰۴۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۴
محمد آزاد:
صد سال اقتصاد در ایران قرن جدید در ایران تصادفا با شکل‌گیری به‌اصطلاح ایران مدرن همراه است و این سرزمین از حالتی ملوک‌الطوایفی و جدامانده از تحولات آغاز می‌کند به تأسیس نهاد‌های یک کشور مدرن از جمله نهاد‌های اقتصادی. سال‌های منتهی به سال ۱۳۰۰ و نیز سه، چهار سال پس از آن دورانی پرآشوب است که به انقراض دودمان قاجار و آغاز دودمان پهلوی ختم شد. نخستین نهاد‌های مدرن اقتصادی در ایران در آغاز این قرن تأسیس شدند. جز این نهاد‌ها دیگر نهاد‌های دولت مدرن مانند قوه قضائیه سکولار و ارتش مدرن راه‌آهن و نیز در دهه بعد دانشگاه نیز با مشورت روشنفکرانی مثل داور، فروغی و امثال این شخصیت‌ها بنا شد. اما ایران در دهه اول قرن از نظر اقتصادی چه وضعی داشت؟
کد خبر: ۳۸۹۵۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۴
سفارشات روز25ذی القعده؛
دحوالارض به روز ۲۵ ذی القعده اطلاق می‌شود. در چنین روزی خداوند زمین را از زیر کعبه گسترش داد. در این روز، روزه و غسل مستحب است و مخصوصا روزه که ثوابش معادل ثواب شصت سال عبادت است.بیست و پنجم ذی القعده روزی است که دحوالارض اتفاق افتاده و به همین خاطر این روز و شبش از ایام و لیالی شریفه است که خداوند رحمت خود را در این روز و شب شامل حال بندگانش می‌کند و بر اساس روایات اسلامی به قیام و عبادت در آن اجر و ثواب فراوانی تعلق می‌گیرد؛ و روز دحوالارض یکی از روز‌هایی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است.
کد خبر: ۳۸۹۴۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۴
فردین علیخواه:
این روز‌ها در خانه‌های جدیدی که اغلب متراژ بالایی دارند، کلمه «مطبخ» توجه آدم را جلب می‌کند به این شکل که در مجاورت آشپزخانه، اتاقک‌مانندی ایجاد می‌شود که در واقع، همان آشپزخانه است، ولی عملکرد متفاوتی دارد و از دیده‌ها پنهان است.آشپزخانه و مطبخ، مجاورت سنت و مدرنیته در کنار هم است. پرسش آن است که اگر ما دلبستۀ سنت هستیم چرا تکلیف خودمان را مشخص نمی‌کنیم؟ هم آشپزخانه مدرن را می‌خواهیم و هم مطبخی که یادگار جامعه قدیم است؟ این تناقض است.
کد خبر: ۳۸۹۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۷
کارکردهای مناسک دینی؛
حجت الاسلام و المسلمین مهریزی گسترش اخلاق و ایجاد حس مسئولیت اجتماعی را از کارکردهای مناسک دینی دانست و گفت اگر این کارکرد‌ها حذف شود، مناسک به ابزار سوء استفاده حکومت و مغرور شدن فرد مومن می‌انجامد.
کد خبر: ۳۸۷۶۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۰
فردین علیخواه:
فردین علیخواه در یادداشتی به بیانی انتقاد گونه از سیاست پلمپ اماکن توسط حاکمیت پرداخته است و اینگونه می نویسند: گویا سیاست رسمی وارد مرحله جدیدی شده است که می‌توان آنرا مرحله «پلمب» نامید. «پلمب» بیانگر «مرحله پسا-ایده» است. به نظر می‌رسد که در اینجا جامعه از ایده گذر کرده و به فاز کُنش رسیده است. پلمب نشانگر ارتباط و تماس مستقیم حاکمیت با خود زندگی روزمره است. حالا دیگر واسطه‌ها حذف شده اند و کنش و واکنش بین حاکمیت و مردم به شکلی مستقیم و بی واسطه جریان دارد. به همین دلیل است که بسیاری از جامعه شناسان معتقدند که آنچه در ماه‌های گذشته در ایران جریان دارد، موضوع «زندگی» است. در سیاست پلمب درمانی نه یک مکان یا یک مغازه یا یک مرکز خرید، بلکه جریان زندگی و در برداشتی دیگر، زیست جهان پلمب می‌شود.
کد خبر: ۳۸۷۵۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۶
حمید نوربخش:
علیرضا پناهیان در برنامه سحرگاهی ماه من، سخنانی در باب تقابل دین و اخلاق مطرح نموده که واکنش‌هایی را در میان دغدغه‌مندان حوزه الهیات و اخلاق برانگیخت.پناهیان چندان روشن نمی‌کند مصادیقی که به عنوان داوری‌های اخلاقی بیان می‌کند چه ربطی به اخلاق به عنوان یک دانش دارد، اما با کمی همدلی شاید بتوان تصور او از اخلاق را تحت نظریه اخلاق فضیلت فهمید.
کد خبر: ۳۸۷۵۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۶
آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست بیان کرد:
آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست در جلسه درس تفسیر قرآن با محوریت تفسیر سوره حمد، به بیان مطالبی یپرامون وجود دو جهنم و دو بهشت و دلیل کاربرد صفت رحمان و رحیم خداوند پرداخت.ایشان ضمن اشاره به اینکه ما یک جهنم بیرونی داریم و یک جهنم درونی بر این نکته تاکید کرد که آتش جهنم لازمه اعمالی است که انسان در دنیا انجام داده است و طبق این مبنا، در آخرت عذاب‌شونده داریم، ولی عذاب‌کننده نداریم. همچنین افزودند: بین علت بودن خدا و رحمانیت و رحیمیت تناسب است گویی می‌خواهد به ما گفته شود اگر الله، الله است، چون رحمن و رحیم است یعنی علت فعل خداوند رحمانیت او است. خدا می‌توانست خلق نکند، رزق ندهد، سبب نشود، فیضی نداشته باشد. اگر خدا می‌آفریند، چون رحمن است، چون رحیم است.
کد خبر: ۳۸۶۸۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۳
حجت الاسلام والمسلمین موسوی‌فرد امام جمعه اهواز در قالب کلماتی گنگ و مبهم و بعضا حاشیه دار و کم ارتباط با حوزه عبادی- سیاسی، از ساکنان مشرک کره مریخ حرف می‌زند. به نقل از قرآن (احتمالا اشاره غیرمستقیم به آیات ۲۹ شوری، ۴۲ نور، ۴۴ الاسرا، ۲۴ شعرا، ۲۵ نمل، ۶۳ زمر، ۲ رعد، ۱۵ ق، ...) مدعی می‌شود که بیشتر کسانی که در کره مریخ حضور دارند، مشرک هستند. برخی با زبان می‌گویند لااله‌الاالله، اما در دل می‌گویند لااله‌الاانا و.. ورای انتقاد جدی در بحث تداوم صلاحیت ایشان بدلیل ورود به چنین مباحثی، اقدام به تشریح و انعکاس آیات، نظرات و روایات مطرح در این خصوص شده است. متذکر می‌شویم که برای افزایش ذقت، ضرورت دارد علم رجال روایات، تعمق در تفسیر‌های صورت پذیرفته از آیات و تحلیل گفتمان دانشمندان، بشکل مجدد، مورد بررسی قرار گیرد.
کد خبر: ۳۸۶۵۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۹
به بهانه سالروز اعدام سید قطب:
«فی ظلال القرآن» نوشته سید قطب، یکی از بهترین تفاسیر ادبی، اعتقادی، تربیتی و اجتماعی عصر حاضر است که با هدف احیای نهضت اصیل اسلامی و پر کردن شکاف ایجاد شده بین مسلمانان و قرآن، به رشته تحریر درآمده است. محمدحسین صدیقی‌فرد با اشاره به فرا زمانی بودن شخصیت سید قطب گفت: نگاه ویژه او که حاصل تربیت در جامعه‌ای با ویژگی‌های خاص سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بود، سبب ظهور تفسیری متفاوت و کاربردی از قرآن کریم شد. تلاش فراوان سید قطب برای اصلاح مشکلات جامعه دینی و مسائل مسلمانان از طریق مطالعه قرآن در بستر نزول، با هدف نزدیک شدن به فهم مخاطبان اولیه و در نتیجه، الگو‌گیری و یافتن راه‌حل‌هایی از آن منبع وحیانی، از مشخصات خاص این مفسر است.
کد خبر: ۳۸۵۱۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۹
یادداشت نرگس سوری؛
وبر تأکید می‌کند که جامعه‌شناس نه می‌تواند شاه-فیلسوف افلاطونی باشد و نه یک پیامبر. در نتیجه گزاره‌های هنجاری و اخلاقی را تنها می‌توان در مذاهب ایجابی جستجو کرد. زیرا از نظر وبر اگر جایی بتوان جزمیات و اصول قطعی را یافت جز در قلمرو الهیات نخواهد بود و علم هرگز نخواهد توانست جزمیاتی برای زندگی بشر بدو ارزانی دارد. از این جهت وبر خطاب به آکادمیسین‌هایی که نمی‌توانند سرنوشت محتوم علم مدرن را بپذیرند و آلام و اضطراب‌های برآمده از چنین تعارض ارزشی را برتابند می‌گوید: به آغوش پر مِهر کلیسا بازگردید و بدانید که در آستانه آن برای اینکه به جزمیات و یقینیات مطلوب خود دست یابید باید در وهله اول عقل خود را قربانی کنید.
کد خبر: ۳۸۳۰۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۲
عرفان و تفکر؛
در ابتدای قرن بیست و یکم و در دوران مدرن یا به تعبیری در دوران پست مدرن چه نیازی به خواندن آثار عرفانی است؟ پاسخ نخست اینکه اگرچه اکثریت ما با اندیشه‌های مدرن و پست مدرن آشنایی و کمابیش انس و الفت داریم، اما هنوز هم کسانی در جهان هستند که با همه مبانی نظری عرفان موافقند و می‌توانند کتاب‌های عرفانی را از آن‌رو که کتاب‌های عرفانی است، بخوانند و همان حظی را که خوانندگان در قرون گذشته می‌بردند، ببرند. اما پاسخ مهم‌تر دوم اینکه اگر شما مبانی نظری کتاب‌های عرفانی را قبول نداشته باشید، یعنی حتی اگر وجود خدا را هم قبول نداشته باشید یا به وصال الهی و به تعبیر مترجم اتحاد با خدا و فناء فی‌الله و بقاء بالله، قائل نباشید، اما بسیاری از آنچه در آثار عرفانی هست برای نیل به مقصود خوب هستند یعنی برای رسیدن به یک زندگی خوب یعنی اخلاقی و یک زندگی خوش یعنی زندگی که از لحاظ روانشناختی با کمترین درد و رنج ممکن همراه است و زندگی که در آن سلامت اخلاقی داشته باشیم و در آن بتوانیم بیشتر تحمل درد و رنج و کمتر تحمیل درد و رنج کنیم.
کد خبر: ۳۸۱۰۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۲
آیت‌الله علیدوست؛
آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست ضمن اشاره به لزوم پرهیز از تعصب و جزم‌گرایی در تفسیر به ذکر نمونه‌هایی از تعصب عالمان اهل سنت در تفسیر قرآن پرداخت.
کد خبر: ۳۷۹۵۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۱
معراج نامه نظامی؛
شرح معراج پیامبر اکرم (ص) از بخش‌های برجسته مخزن‌الأسرار نظامی و دیگر منظومه‌های حکیم نظامی گنجوی است. مطالعه معراج‌نامه‌های نظامی نشان می‌دهد که این بخش از آثار نظامی از بسیاری جهات به توصیف این واقعه در منابع سیره و تفسیر شباهت دارد.
کد خبر: ۳۷۴۰۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۰
استاد درس خارج حوزه قم؛
استاد درس خارج حوزه قم ضمن اشاره به نظر علامه طباطبایی، آیت‌الله خویی و آخوند خراسانی پیرامون حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن اظهار کرد: وقتی می‌گوییم که در اصول دین دستیابی به یقین میسر نیست صرف گمان کافی است و خبر واحد قابل پذیرش است، خبر واحد در تفسیر قرآن به طریق اولی قابل پذیرش است.
کد خبر: ۳۷۳۸۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸