پنجشنبه ۰۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
اثر والری رالی یو با ترجمه حسین فراهانی:
تاریخ شفاهی یکی از شیوه‌های پژوهش در تاریخ است که به شرح و شناسایی وقایع، رویداد‌ها و حوادث تاریخی بر اساس دیدگاه‌ها، شنیده‌ها و عملکرد شاهدان، ناظران و فعالان آن ماجرا‌ها می‌پردازد. کتاب «ثبت و ضبط تاریخ شفاهی»؛ راهنما برای علوم‌انسانی و علوم‌اجتماعی (به همراه اصول و روش‌های مصاحبه) نوشته والری رالی‌یو (تاریخدان و روانشناس- ۱۹۳۴) در انتشارات سوره‌مهر به چاپ رسید. این کتاب، برای محققانی که برای مصاحبه عمقی به راهنما نیاز دارند، نوشته شده و با پرداختن به مسائل اخلاقی و پرسش‌های مربوط به روابط بین مصاحبه‌کننده و راوی و فنون مصاحبه، به محققان و نیز استفاده‌کنندگان مصاحبه عمقی کمک می‌کند تا به غنای دانش شان از تاریخ خود بیفزایند. نویسنده از آنجا که خود مورخ است، بیشتر از نگاه یک مورخ به موضوع نگریسته، درباره مسائل در خور توجه محققان تاریخ معاصر از طریق روش‌شناسی تاریخ شفاهی صحبت کرده است. ولی او همچنین به دغدغه‌های محققان در رشته‌های دیگر نیز در مواردی که رویکرد آنها از رویکرد مورخان متفاوت است، توجه داشته است.
کد خبر: ۳۹۴۲۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۳
سیدحسن اخلاق:
استاد دانشگاه جرج واشنگتن با بیان اینکه رابطه علم و دین در مسیحیت مطرح شده است زیرا علم مدرن در عالم مسیحیت رشد کرده است، گفت: فروکاستن رابطه علم و دین به رابطه مسیحیت و علم، خطای بزرگی است که خیلی اوقات صورت می‌گیرد و ما مجاز نیستیم وقتی رابطه علم و دین را مطرح می‌کنیم صرفا به رابطه مسیحیت و علم مدرن بپردازیم.
کد خبر: ۳۹۴۲۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۲
داستان یوسف نبی:
عموم نگاه ها به داستان زندگی حضرت یوسف حول داستان عشق و عاشقی زلیجا و پاکدامنی یوسف و غالبا با رویکردی درون دینی بوده است. غلبه این دیدگاه باعث شده، از برخی دیگر از جنبه های زندگی یوسف نبی غفلت شده و کمتر بدان پرداخته شود. سوالات و جنبه هایی نظیر اینکه حضرت یوسف چه زمانی به پیغمبری رسید؟ چگونه می توان از یوسف نبی و زندگی او برای مقابله با شهوات شدید غیر موقعیتی ( شهواتی که دارای یک دنباله قوی و یک موقعیت وقوع هستند) استمداد طلبی نموده و الگوبرداری کرد؟ چرا هیچ پیامبری از نسل یوسف نداریم؟ و ... .
کد خبر: ۳۹۳۶۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۶
میدان دهی به پرویز ثابتی ها به چه قیمت؟
دو عامل داخلی سقوط پهلوی دوم مسلما متمرکز بر توسعه نامتوازن( تاکید روی توسعه صنعتی، نظامی و دیوان سالاری اداری و فراموش کردن ابعاد دیگر توسعه خصوصا بعد فرهنگی- اجتماعی، عدالت منطقه ای و حقوق شهروندی) و هسته سخت خودسر (با تاکید بر ساواک که به بهانه تامین امنیت بنوعی دچار سلیقه گرایی، فساد آشکار و خودسری شده و تبدیل به سازمانی نفرت پراکن و کاهنده سرمایه اجتماعی شده بود) بوده است. به روایت اسناد و شهادت بازداشت شدگان ، عناصر ساواک خصوصا بخش متمرکز بر بازپرسی و شکنجه ، از سفاک ترین ها بوده و جنایات عدیده ای را در حق شهروندان و مخالفان سیاسی،مرتکب شده اند. جنایاتی که از منظر حقوق بشر، اخلاق ، شرع و حتی قوانین جاری کشور در گذشته و حال، محکوم بوده و نیازمند مجازات کیفری عاملین و آمرین است.بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بخشی از بنده ساواک که عموما دارای دست های آلوده بودند، از کشور گریختند و زندگی مخفیانه خود را آغاز کردند. یکی از این جنایتکاران ، جناب پرویز ثابتی بود. فردی که گویا جمهوری اسلامی درخصوص وی، سیاست مماشات را در پیش گرفته و وارد بازی در میدان کتاب بازی و مستندبازی او شده است. این در حالی است که بنا بر نص صریح قانون ، برای بازگرداندن امثال پرویز ثابتی به کشور به اتهام جنایت علیه بشریت باید اقدام حقوقی صورت گرفته و استمداد از اینترپل نمود. مشفقانه هشدار داده می شود که حتی بازی امنیتی با این جنس از جنایتکاران پیر ، به نفع منافع ملی نبوده و نیست.
کد خبر: ۳۹۳۱۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۹
تصاحب و غصب سرزمین‌های فلسطینی؛
اسرائیل از زمان تشکیل تا به امروز بخش عظیمی از خاک فلسطین را غصب کرده است و تسلط بر فلسطین، نه با خرید زمین اعراب بومی، بلکه با ترور و کشتار و آواره‌سازی آنها میسر شده است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در قطعنامه‌های متعددی، از جمله قطعنامه ۲۴۲ و ۳۳۸ خواستار خروج اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی شده است، ولی اسرائیل توجهی به این قطعنامه‌ها نکرده است.کنوانسیون چهارم ژنو که به حفاظت از غیرنظامیان در زمان جنگ مربوط می‌شود، صراحتا انتقال جمعیت غیرنظامیان پاکسازی قومی نام نهاده و ممنوع کرده است. اما اسرائیل تا همین امروز با «شهرک‌سازی» مشغول پاکسازی قومی و نقض حقوق بین‌المللی و اصول اخلاقی بشریت است.یک گزاره متداول میان برخی از ناظران این است که فلسطینیان قبلا زمین‌های خود را به اسرائیل فروخته‌اند، ولی اکنون زیر حرف خود زده‌اند. اما آیا این گزاره درست است؟ رویداد۲۴ در گزارشی تاریخی به قلم علیرضا نجفی به پیشینه این موضوع پرداخته و نشان داده ماجرای زمین‌های فلسطینیان چیست.
کد خبر: ۳۹۲۴۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۵
وضعیت هشداردهنده تولید غذا در ایران:
در ۱۴ دی ۱۴۰۱ ایرنا به نقل از مجتبی خیام‌نکوئی، رئیس سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی کشور نوشت «میزان تولید محصولات کشاورزی ایران درحال‌حاضر حدود ۱۲۵ میلیون تن است که چیزی حدود یک‌سوم آن یعنی بین ۲۵ تا ۳۰ درصد محصولات کشاورزی از مزرعه تا سفره تبدیل به ضایعات می‌شود. این میزان، غذای حدود ۲۵ میلیون نفر است».براساس گزارش سازمان جهانی خواربار و کشاورزی (فائو)، روزانه به‌ازای هر نفر ۱۳۴ کیلوکالری غذا در ایران هدر می‌رود، یعنی سرانه هدررفت روزانه غذا در ایران ۱۳۴ کیلوکالری است. سهم ایران از کل غذایی که هر سال در جهان هدر می‌رود، ۲.۷ درصد اعلام شده، این در حالی است که ایران حدود یک درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد.کارشناسان کشاورزی می‌گویند یکی از مهمترین دلایل تولید این همه ضایعات غذا در کشور، نبود الگوی کشت مناسب، کشاورزی سنتی و با بهره‌وری پایین و نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی و تجهیزاتی مانند انبار‌های پیشرفته است. آنها با اشاره به وضعیت شکننده منابع پایدار کشور مانند آب و بحران خاک تأکید می‌کنند که ادامه این وضعیت می‌تواند به خسارات سنگین‌تر منجر شده و این شرایط باید با برنامه‌ریزی‌های دقیق و کارشناسی مهار شود.
کد خبر: ۳۹۲۴۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۴
بارگاه باب الحوائج:
پیشینه ساخت نخستین بنای حرم حضرت عباس به قرن دوم قمری می‌رسد. این بنا در سال ۱۷۰ق، به دستور هارون الرشید تخریب شد.
در سال ۳۷۱ق و در دوران آل بویه، به دستور عضدالدوله دیلمی بنایی بر مرقد حضرت عباس ساخته شد. در دوره صفویه ،حرم حضرت عباس توسعه یافت. شاه طهماسب در سال ۱۰۳۲ق دستور داد، گنبد حرم، تزئین و بر صندوق قبر، ضریحی بنا شود. همچنین در دوره او صحن و رواق حرم ساخته شد. در دوره‌های مختلف، حرم حضرت عباس یا بخش‌هایی از آن تعمیر شده است. پادشاهانی که حرم امام حسین(ع) را بازسازی کرده‌اند، به بازسازی حرم حضرت عباس نیز توجه داشته‌اند. در حکومت نادرشاه، صندوق قبر و رواق حرم، در دوره عبدالمجید خان محمود عثمانی، حرم و در دوره قاجار گنبد آن تعمیر شده است. در سال ۱۲۱۶ قمری، سعود بن عبدالعزیز به کربلا حمله کرد. لشکریان او، حرم حضرت عباس را خراب کردند و اموال آن را بردند. پس از حمله وهابی‌ها، به دستور فتحعلی شاه قاجار، تعمیر شد. در سی سال اخیر در دوره جمهوری اسلامی، بازسازی بین‌الحرمین و حرم‌های حسین بن علی و عباس بن علی به صورت گسترده صورت پذیرفت و ساختمان‌های بسیاری در اطراف آن طراحی و ساخته شدند.
در انتفاضه شعبانیه سال ۱۴۱۱ق نیز با حمله نیروهای حزب بعث به کربلا، حرم حضرت عباس(ع) آسیب دید.[۲۵]
کد خبر: ۳۹۰۸۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۹
ریشه قوم لور؛
طبق تحقیقاتی که دکتر فریچ انجام داده است لور‌ها از اکراد ایرانی‌اند و اکراد ایرانی ازنظر لفظ دو قسمت اند: ۱ـ کوردی زبان، ۲ـ لوری زبان و این در حالتی است که از لحاظ لهجه و لفظ و اخلاقیات و خصوصیات قومی روابط بسیار مستحکمی بین آنها وجود دارد تا جایی که مستشرقین مشهور و بزرگی، چون «سرجان ملکم» «لوریه» «هاسل» و «براون» یکی بودن لور و کورد را قبول و در کورد بودن لور‌ها شکی ندارند.
کد خبر: ۳۹۰۴۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۰۸/۰۷
یادداشت دکتر تیمور رحمانی؛
به همین سادگی است که تصمیم به پیوسته پایین نگه داشتن نرخ بهره حقیقی، تصمیم به استفاده پیوسته از شبه اهرم ارشمیدس برای بالا بردن قیمت‌ها و لذا ایجاد تورم بالا و ماندگار است. به این ترتیب، بین قیمت پول (نرخ بهره حقیقی) و قیمت کالاها و خدمات رابطه عکس وجود دارد و تا زمانی که تصمیم ما پایین بردن اولی است، تصمیم ما بالا بردن دومی است. داستان تورم ماندگار پنجاه‌ودو ساله ایران (نه شوک‌های موقتی تورمی) به همین سادگی است.
کد خبر: ۳۹۰۲۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۱۹
لرها از کدام قوم هستند؟
لُرها آمیزه‌ای از قبایل آریایی مهاجر از آسیای میانه و قبایل قبل از آریایی ساکن در شمال ایران(حاشیه دریای خزر) و غرب ایران، مانند ِآماردها ، کاسی‌ها، لولوبی‌ها و عیلامی‌ها هستند. بر مبنای مطابقت و مشابهت جغرافیایی و شواهد باستان‌شناسی، برخی تاریخدانان، لرها پس از سلطه آریایی‌ها، دچار تغییرات زبانی شده‌اند.از نظر کروموزومی و ژنتیکی ، لرها بیشترین شباهت را با گیلک ها و کردها بیشترین شباهت را با یزدی ها و بلوچ ها دارند. شباهت ژنتیکی بین کرد و لر، بشدت پائین است.
کد خبر: ۳۸۶۳۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۳
سرزمین تاریخی آمارد سازنده کل ایران؛
دربارهٔ نام و سبب نامگذاری سرزمین ”گیلان“ و معانى واژهٔ گیل نظرات مختلفى ابراز شده است. علی اکبر دهخدا گیلان را مأخوذ از واژهٔ ”گیل" به اضافه پسوند ”ان" دانسته و می گوید که در پهلوى Gelan به معنی مملکت گیل‌ها و نزد یونانى‌ها Gelae و در اوستا نام ناحیتى به نام "وارنا "است. نام گیلان از نامواژه قوم باستانی "گیل" یا" گیلک "گرفته شده و به معنی سرزمین گیل یا گیلک ها است. این سرزمین در دوره باستان نزد مورخین یونانی به نام کاسپیان و کادوسیان شناخته می شد و مورخین عرب به آن دیلمان، دیلمستان و جیلان (معرب گیلان) می‌گفتند. نکته قابل تاکید اینکه، در روند اصلی بررسی تاریخ گیلان، نباید از قوم آمارد بعنوان قومی مستقل و سازنده تمدن مارلیک غافل شد. تمدنی که بعدها در اتحاد با مادها، بنظر می رسد که سازنده سیلک کاشان بوده است. تمدنی که بخشی از طوائف ساکن در استان کهگیلویه و بویراحمد از نژاد ان هستند. بی راه نیست که بگوییم گیلان ،مادر ایران. از مارلیک تا سیلک.در واقع کل ایران( بغیر از سواحل جنوبی کشور، جنوب شرق ایران، استان های کردنشین و آدربایجان ها، بخشی از خراسان)متاثر از ریشه های نژادی آماردها هستند. برای شفاف و مستندتر شدن این ادعاها و توضیحات، نیازمندی به تضارب آرا و ارایه نظرات توسط خوانندگان محترم با هدف کشف بهتر حقایق ، وجود دارد.
کد خبر: ۳۸۵۸۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۱
نگاهی به قیمت گوشت در دوره کریم خان زند؛
آیا تا کنون به این فکر کرده اید که یک کارگر در زمان قدیم مثلا در عصر ناصر الدین شاه یا آقا محمد خان یا پیش از آن چگونه زندگی می‌کرده است؟ آیا به این اندیشیده اید که قیمت مرغ و گوشت و میوه و برنج و ملک در اعصار گذشته چگونه بوده است؟
کد خبر: ۳۸۵۳۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۶
در پس طرفداریِ ورزشی؛
ورزش چه دارد که ما را به حاشیه‌های روانی می‌کشاند؟ برای اعصار متمادی ورزش منجلابی از استعاره‌ها بوده است: ورزش جنگ است، ورزش مذهب است، ورزش تجارت است، ورزش عشق است، ورزش نفرت است. اما براساس شاخه‌ای از روان‌شناسی اجتماعی به نام نظریۀ مدیریت هراس، جواب این معما نه روی سکوها، بلکه در گورستان یافت می‌شود. ورزش ربطی به زندگی ندارد؛ به مرگ مربوط است.نعره‌های تماشاگران در کنار زمین حاکی از یک جنگ تمام‌عیار است. سلاح چنین نبردی نه نیزه و شمشیر، بلکه شوت‌هایی است که مهاجمان به قلب دروازۀ حریف شلیک می‌کنند. دراین‌میان، یکی جان می‌دهد و یکی قهرمانانه فریاد می‌کشد. حکایت زمین چمن، مثل میدان‌های جنگ، حکایت مرگ و زندگی است. اگر بازیکن‌ها کاری بی‌همتا نکنند تا خود و هواداران تیمشان را در تاریخ ماندگار کنند، به مرگ محکوم خواهند شد؛ و همین هراس از مرگ است که عقل از سر تماشاگران می‌پراند.
کد خبر: ۳۸۴۹۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۱۸
محمدسعید عبداللهی:
در این نوشتار کوتاه با اندیشهٔ هادسون ۱ فیلسوف انگلیسی همراه می‌شویم و پس از بیان معیار‌های عقلانیت از دیدگاه او، توجه می‌کنیم که او چگونه بحث خود در باب نظام عقلانی باورها را نقطه تلاقی فیلسوف، الهی‌دان و جامعه‌شناس می‌داند. وی سعی می‌کند نشان دهد چگونه الهی‌دان و جامعه‌شناس می‌توانند به کمک فیلسوف و به دلیل دل‌مشغولی مشترک آنها در باب نظام عقلانی باورها، با یکدیگر همراه و هم‌داستان شوند.
کد خبر: ۳۸۴۸۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۰۲
ناجوانمردانه‌ترین تهمت به ایران؛
«علی اکبر ولایتی»، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل در یادداشتی در واکنش به شایعات مطرح شده مربوط به قصد ایران برای حمله به خاک جمهوری آذربایجان یا کنترل این کشور و همچنین تنش‌های اخیر شکل گرفته در سطح رسانه و سیاسی بین جمهوری آذربایجان و ایران، بر این موضوع تاکید کرده که اولاً مردم ایران از هر قومی یکی هستند و خود را ایرانی می‌دانند و در ثانی، ایران هیچگاه چشم طمع به کشور‌های همسایه خود نداشته بلکه برعکس همواره در فکر داشتن رابطه‌ای خوب و مساعدت بوده است.
کد خبر: ۳۸۴۸۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۳۰
اثر سوزی دیوانگان هنر؛
در طول تاریخ هنرمندانی را می‌توان سراغ داشت که به عمد و بنا به دلایل شخصی و حتی اجتماعی آثار خود را سوزانده یا از بین برده اند. «دیوانگی» در هنر هیچ مرز و چهارچوبی نمی‌شناسد و اگر به تاریخ و گذشته‌های بسیار دور بنگریم با هنرمندانی مواجه خواهیم شد که بر اساس رفتار‌های هنجارشکنانه شاهکار‌های بی‌تکراری را خلق کرده‌اند که حتی تا به امروزحرف‌های بسیار برای گفتن دارند. دیوانگی هنرمندان به اتفاق حاشیه‌ای و روزمره و معمول محدود نمی‌شود و اوج آن سوزاندن و از بین بردن آثار توسط خالقان آثار است. این حرکت هنجارشکنانه محدود به هنر نیست و در ادبیات هم مرسوم است. اگر به گذشته و دوران معاصر بنگریم، درخواهیم یافت که نویسندگان ایرانی و خارجی هم در از بین بردن آثارشان ید طولایی داشته‌اند. مطلب پیش‌رو ترجمه گزارشی است که به ۹ هنرمند می‌پردازد که آثارشان را سوزانده‌اند.
کد خبر: ۳۸۴۲۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۲
حسن نمکدوست؛
من باور دارم ریشه تفکر آنانی که با طرح‌هایشان نمی‌گذارند مردم آزادانه اعتقادات، نظرات، باورها و اطلاعاتشان را منتشر کنند و مانع دسترسی به اطلاعات می‌شوند، نه اعتقاد است و نه وحشت بلکه منفعت است نه اینکه اعتقاد اصلاً نباشند، می‌خواهم بگویم الآن دوز منفعت‌طلبی در این تصمیمات خیلی بیشتر است.
کد خبر: ۳۸۳۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۳
شور عاشورایی یا شعور حسینی؟!
به نظر می‌رسد که بدلیل ابتلا بنوعی عرفی گرایی، کمترین توجه به تاریخچه عزاداری بر حسین (ع) از دو بعد تاریخی و اثرگذاری‌های تربیتی آن صورت نپذیرفته و این رسم فرهنگی تربیتی، دچار انواع آسیب‌ها نظیر مداح گرایی، بدعت‌های تقلیدی از رسوم مسیحی و هندی و صد البته، مدگرایی انحرافی جوانان شده است. ریشه مراسم عاشورا را باید در سوگواری‌های اهل بیت، سوگواری‌های همگانی آل بویه و سوگواری‌های رسمی صفویان جستجو نمود که بتدریج در دوره‌های زندیه و قاجار شکل پذیری عرفی خاصی را تجربه نموده و تا به امروز رسیده اند. چنانچه کم توجهی به اصلاح سنت‌های نادرست و کج روی‌های تحمیلی با رویکرد ارزشی و فرهنگی، مورد توجه قرار نگیرد، مسلما از اثرگذاری‌های تربیتی و اصالت مراسم محرم کاسته خواهد شد.
کد خبر: ۳۸۱۸۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۱
برگی از تاریخ ترک ها و سرزمین میک ها و مغ ها؛
دشت مغان سرزمین وسیعی در شمال شرقی آذربایجان و جنوب غربی دریای خزر است که وسعت آن در گذشته بسیار بیشتر از موقعیت کنونی آن بوده است. برخلاف تاکیدات بعمل آمده از دوره صفویه بر مغان و دشت مغان و اردبیل، این پهنه جغرافیایی قدمتی شش هزار ساله داشته و زایشگر جریانات گوناکون در خاک ایران و منطقه بوده است. گروهی از مورخین ،بخشی از قوم آذربایجان و آذری و ترک را ادامه قوم اصحاب رس و میک ها می دانند و گروهی دیگر، آنها را وابسته به عثمان بن عفان می پندارند.گزارش‌های بر جای مانده تنی چند از مورخان یونان باستان، هرودت، پلوتارخ، استرابون و تئوپمپوس درباره مغان و همچنین نکاتی که جسته گریخته در باب مغان در متون کهن ایرانی، فارسی باستان، آورده شده باعث گردیده تا مستشرقان امروز در باب مغان دست به گمانه‌زنی بزنند.
کد خبر: ۳۸۱۵۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۴
هشدار آزاد ارمکی؛
تقی آزار ارمکی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه تهران گفت: جامعه دارد وحشتناک می‌شود، امروز جامعه چاره‌ای جز خشونت ورزی ندارد، چراکه به فرد ایرانی آموزش داده‌ایم تو خودت مهم هستی و منافع خودت مهم است، وچون در شرایط امروزیِ جامعه امکان پاسخ دادن به نیاز‌ها وجود ندارد مداخله‌گری در موقعیت‌های دیگر ایجاد می‌شود، همین است که ما شاهد خشونت در اقتصاد، سیاست، فرهنگ، ترافیک، کوچه و خانه هستیم. ما در آینده باید شاهد تعداد زیادی از این خشونت‌ها باشیم، فرزندکشی و والدین کشی بیشتر خواهد شد.
کد خبر: ۳۷۸۹۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۹