علوم انسانی که قرار بود روح تازه‌ای به جانش دمیده شود همچنان با مشکلاتی چون کمبود بودجه، عدم حمایت، نبود پژوهش‌های کاربردی و ده‌ها موضوع دیگر دست و پنجه نرم می‌کند.

ششمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی نمایشگاه بین‌المللی قرآن با عنوان «کاربردی‌سازی مطالعات قرآنی» شامگاه روز یکشنبه، ۶ خرداد با سخنرانی احمد پاکتچی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در نمایشگاه بین‌المللی قرآن برگزار شد. پیش از برگزاری نشست معتمد دزفولی، نگارنده کتاب «خوانش‌ پدیدارشناسانه سوره‌های مکی قرآن» در خصوص آثار خود ارائه داد.

پاکتچی با بیان اینکه یکی از مشکلات ما در مطالعات قرآنی و آموزش‌های دانشگاهی در این حوزه آن است که هدف ما نفس علم است و این مهم‌ترین سد هر نوع کاربردی‌سازی است، عنوان کرد: معنای اصلی کاربردی‌سازی علوم قرآنی یعنی حل مسائل جامعه.

علوم انسانی جدید امری است که در یکی دو قرن اخیر شکل گرفته است. این علوم انسانی تنها در غرب متولد شد. در هیچ جای دیگری از جهان علوم انسانی شکل نگرفته است و اگر شکل گرفته از غرب رفته است. همه سنن تاریخی و همه فرهنگ‌ها -نمی‌گویم که انسان‌شناسی نداشته‌اند، انسان‌شناسی اسطوره‌ای داشته‌اند، انسان‌شناسی دینی داشته‌اند، علم النفس داشته‌اند، انسان‌شناسی عرفانی داشته‌اند- اما انسان‌شناسی به معنای علوم عمدتاً تجربی جدید بخشی از نظام اپیستمیک علمی جدید است. این نظام اپیستمیک یعنی تفکر علمی فقط و فقط در غرب شکل گرفته است به بیان دیگر این نظام علمی جدید به تبع ظهور عقلانیت جدید بوده است.

فایل حاضر سخنرانی «علیرضا منصوری» در نشست «تکنوکراسی در کاربردی‎سازی علوم انسانی» است که به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دوشنبه ۲۹ تیر ماه ۱۳۹۴ در این مرکز برگزار شد.

گفتمان غالب درباره علوم انسانی در ایران این است که این علوم سودمند، کارآمد و کاربردی نیستند. استدلال این گفتمان این است که این همه مشکلات و بحران درجامعه داریم. بنیان های متافیزیکی این علوم غربی است. این علوم سکولار و از دل جامعه ما بیرون نیامده است.

با حمایت دستگاه های اجرایی و عزم پژوهشگاه، به سمت کاربردی شدن علوم انسانی می رویم و دستاوردهاییکه داشته ایم، بارقه های امید فراوانی را ایجاد کرده تا علوم انسانی به عرصه تجاری سازی و کاربردی سازی وارد شود. وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: این جشنواره چند خوش اقبالی داشت، نخست آنکه برای اولین بار در کشور مجله علمی پژوهشی تماما به بحث اقتصاد مقاومتی اختصاص یافت. همچنین، چند اثر نیز ارایه شد که امروز رونمایی می شوند و عبارتند از: کتاب مجموعه مقالات، همایش اقتصاد مقاومتی، نقدنامه اقتصاد مقاومتی (شامل 55 مقاله)، کتاب دانشگاه، متن و آینده. گفتنی است، بخش پایانی این مراسم اختصاص به ارایه مقالات تنی چند از پژوهشگران عرصه اقتصاد داشت.

کاربردی ســازی در حوزه علوم انسانی اسلامی از جمله دغدغه های اساسی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و سایر مسئولین و نخبگان جامعه است. اصولا تولید نظریات و مبانی و ارکان بومی و به اقتضای جمهوری اســلامی ایران، بدون ورود به حوزه کاربردی سازی نمی تواند موجبات تولید منفعت را برای جامعه فراهم آورد. این مقاله به دنبال آن اســت تا با بهره گیری از مبانی اســلام ناب محمدی(صلّی الله علیه وآله) و براســاس شرایط زمانی و مکانی متناســب جمهوری اســلامی ایران زمینه های لازم برای کاربردی سازی را فراهم آورد. بســیاری از صاحب نظران معتقدند همه اقدامات فکری، اندیشه ای و حتی عملیاتی نیازمند الگوها یا مدل هایی هستند که بستر و زمینه لازم برای پیاده سازی نظریات را فراهم آورد.

عضو گروه جامعه‌شناسی مؤسسه امام خمینی(ره) گفت: راهکار منطقی کاربردی‌سازی علوم انسانی، تأسیس رشته‌های میان رشته‌ای است که عناوین و سرفصل‌های لازم از علوم مختلف را به نحو منطقی در کنار هم جمع نموده باشد.

مدتی ست علوم انسانی از جهاتی مختلف در معرضِ وضعیت نابسامانی قرار گرفته است. بویژه جامعه ی دانشگاهیِ علوم انسانی در نوع خود از وضعیت بغرنجی برخوردار است.ضعف و کسالتی که امروزه حیاتِ علوم انسانی را در برگرفته است.علوم انسانی در سایه ی تحولاتی که برای جامعه ی انسانی انسانی ایجاد شده است، از قبیل مکانیسم های تکنولوژی و اقتصادی و به تبع آنها در تاثیرات ناشی از حاکمیت نظام سرمایه داری، منفعل و منزوی عمل کرده است. راه برون رفت از این انزوا می تواند این شاخصه ی معرفتی را به نُمود عینی و کارآمد ارتقاء دهد.