شعار سال: بیشک پایهریزی تمدن نوین و هویتسازي
جوامع بشری نیز مرهون نقش معلم و نحوه تعلیم و تربیت و کیفیت آموزشوپرورش آن
جامعه است و بیگمان، تحقق جامعه مدنی متمدن و متعادل و انتقال معارف و میراث
فرهنگی گذشتگان نیز جز در سایه آموزشوپرورش امکانپذیر نخواهد بود.
از این روی باید «معلم» را ماندگارترین واژهای دانست که در تمام
ادوار تاريخ به عنوان اساسيترين عنصر نظام تعلیم و تربیت، در ساختار و گستره فرهنگی
و بنیان ارزشی جامعه، نقشآفرینی کرده و رشد و پرورش ابعاد وجودی نسلهای متمادی
جامعه را برعهده گرفته است؛ به عبارت دیگر، صرفا وظیفه انتقال تجارب علمی یک معلم
نیست که چنین تصوير اثربخشي از او ارائه کرده است، بلکه کل شخصیت وجودی، رفتار و
منش او است که بهدلیل تأثیر مستقیم در گوهر وجودی متعلماش، چنین الگويي از او
ارائه ميكند. به دیگر روی، معلم، باغبان فطرت انسان است؛ فطرتی که با فطرت الهی سرشته
است و رسالتش بیداری انسان و دمیدن روح معرفت به جانهای ناآگاه و افشاندن بذر
معرفت بر مزارع جانها و تبدیل نهال وجود آدمي به شجره طوبی و تبدیل زندگي او به
حیات طیبه شده است. همان که امیرالمؤمنین(ع) در مراتب او ميفرمايند: «من عَلّمَني
حَرفاً فَقَد صَيّرني عَبداً» (هرکس چيزي به من بياموزد، مرا غلام و بنده خويش
کرده است). هم او که مقام معظم رهبري(مدظلهالعالی) در اهمیت نقشش در رشد و
بالندگی فرهنگي جامعه بیان میکنند: «دست تواناي معلم است که چشمانداز آينده ما
را ترسيم ميکند. معلمان، پایهریزان تمدن نوین و جهادگران در میدان کارزار با جهل
و بیسوادی هستند که برای جامعه و نسلِ جوان آن، هویتسازی فرهنگی میکنند». از
این روی آموزشوپرورش را باید کلید فتح آینده و معلمان را فاتحان عرصه علم و تمدن
نامید.
با اين توصيف، بايد معلم را اثرگذارترین، هویتبخشترین و مهمترین
الگوی مورد وثوق جامعه دانست که نقش ویژهای در تقویت و تحکیم بنیادی مبانی اعتقادی-
فرهنگی اعضای آن دارد و از این منظر باید کیفیت و قابلیتهای معلمان را نیز آینه
تمامنمای کیفیت آموزشوپرورش آن جامعه قلمداد کرد که رکن اصلی توسعه و بالندگی
اجتماعی و فرهنگی و قدرتمندترین ابزار شکلدهی آینده یک کشور و پایداری و تداوم
تاریخ و فرهنگ یک جامعه را برعهده دارد.
معلم نه تنها بهدلیل نقشی که در آموزش آیندهسازان هر کشور برعهده
دارد، بلکه بهسبب نقش الگویی خویش، درهای معرفت را به روی انسان ميگشايد و راه و
رسم زندگی صحیح را به او ميآموزد و زمینهساز تربیت انساني «دانا، توانا، خردمند،
پرهیزکار، پاکدامن، کارآمد، شجاع، هوشیار و اهل اقدام» میشود؛ بنابراین معلم باید
با درایت و حدت همیشگی خود، به تأثیراتی که دنیای خارج از مدرسه در ذهن دانشآموزانش
برجای میگذارد، آگاه باشد و بتواند با توسعه ارزشهای اخلاقی و مدنی، نقشی اساسی
در تربیت او ايفا کند و با ارتقاي بینش سیاسی، حقوق انسانی و رفتارهاي آزادمنشانه
و ارزشهای مورد نیاز آنان، ابناي بشر را یاری رسانده و با قدرت نفوذی که بر اعضای
جامعه پيدا ميكند، ارزشهای اجتماعی را از نسلی به نسل دیگر انتقال دهد و
شهرونداني متناسب با اجتماع و درعینحال روشنفکر، مترقی و متجدد تربیت کرده و
نحوه نگرش انسان به زندگی را تغییر دهند.
در چنین رسالتی است که سنگینی و عمق مسئولیت معلم آشکار میشود، زیرا آموختههای
او مستقیما در خانواده و جامعه انعکاس مییابد و آنها را براي ورود بهتر به زندگی
فرهنگی، اجتماعی یاری رسانده و به توسعه مادی و معنوی جامعه کمک میکند. بیگمان
معلم زمانی خواهد توانست نقش الگویی و اثربخشی خود را بهخوبی ایفا کند که میان
رفتارها، هنجارها و نظامهاي ارزشی او و سایر هنجارهای جامعه، هماهنگی لازم به
وجود آمده باشد؛ از اینرو سادهاندیشی است که انتظار داشته باشیم معلم بتواند
مستقل از تأثیر سایر خردهسیستمها، نقش مطلوبی از خود ارائه دهد.
بنابراین شايسته است تا همه دستگاهها پشتیبان آموزشوپرورش باشند و
با ایجاد فرهنگ تحولخواهي و تحولآفريني در تمام سطوح آموزشوپرورش، زمينه دستيابي
به اهداف نظام تعليم و تربيت اسلامي را فراهم کنند و آرمانهاي بلند نظام مقدس
جمهوري اسلامي را با تربيت انسانهايی عالم، متقي، آزاده و اخلاقي، در افق ايران
1404 محقق کنند.
نویسنده: حسین صادقی
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 15 اردیبهشت 98، شماره: 3419
ضمن سپاس از بازنشر یادداشت منتشر شده در روزنامه شرق، انتظار می رود مسول محترم سایت، مطابق قوانین چاپ و نشر، در رفرنسمطالب جانب امانت را رعایت فرمایند.
به نظر می رسد هویت هر نوشته با مولف آن شناخته می شود.
ارادتمند
سپاس از بذل توجه و بزرگواري مدير محترم سايت، از سعه صدرتان صميمانه سپاسگزارم.
پايا و مانا باشيد.
ارادتمند: حسين صادقي