عظمت شب قدر با مظلومیت امیر مؤمنان علی(ع) درآمیخته است. همان خورشید پرفروغ عدالت که فضایلش را کرانهای نیست. و رایت عدالت به پشتوانه او درتمامی نقاط جهان به اهتزاز درآمده و رسم مروت و معرفت ماندگارشده ا ست. اما دریغ که دست جهل و نفاق توانست فرق او را بشکافد و ظلم و ظلمت را مجال گسترش داده و مسیر تاریخ را تغییر دهد. تیغی که جهل وتعصب به دست خوارج سپرد تا بر فرق آفتاب حقیقت فرود آورد. به راستی جماعت خوارج چه کسانیاند و چگونه خود را درصف مسلمانان جای دادند؟!
شعار سال: عظمت شب قدر با مظلومیت امیر مؤمنان علی(ع) درآمیخته است. همان خورشید پرفروغ عدالت که فضایلش را کرانهای نیست. و رایت عدالت به پشتوانه او درتمامی نقاط جهان به اهتزاز درآمده و رسم مروت و معرفت ماندگارشده ا ست. اما دریغ که دست جهل و نفاق توانست فرق او را بشکافد و ظلم و ظلمت را مجال گسترش داده و مسیر تاریخ را تغییر دهد. تیغی که جهل وتعصب به دست خوارج سپرد تا بر فرق آفتاب حقیقت فرود آورد. به راستی جماعت خوارج چه کسانیاند و چگونه خود را درصف مسلمانان جای دادند؟!
خوارج افراطیترین گروه در تاریخ اسلام بودند که تفرقه وشکاف سیاسی ایجاد شده بعد از رحلت پیامبراکرم(ص) را عمیقتر کردند. مهمترین ویژگی این گروه سرکش، «تعصب» و«خشونت ورزی»است که اغلب با جسارت همراه بوده است. افراد این فرقه سیاسی – اعتقادی بهطور معمول ستیزه جو، سرسخت وانعطافناپذیر بوده ودر بعد ایجابی نیز مهیای جان باختن در راه باورهای اعتقادی خویش، همچنین وفادار نسبت به سرکردگان خود بودند. خوارج که پس از کشورگشاییهای اولیه در دوران خلیفه دوم وسوم به سوی کوفه وبصره مهاجرت کردند، دارای دو دوره حیات نهفته وآشکارند که پس از تشکیل شورای سقیفه، در اعتراض به ترجیح قریش برای جانشینی پیامبر(ص) جریان «ردّه» که رد سلطه قریش بود راشکل دادند. شاید از اینرو باشد که درمیان آنان یک قریشی هم دیده نمیشود. روح قبیلگی برآنان حاکم بوده و بزرگ قبیله به جای همه تصمیم میگرفت. ایمان آنان مضطرب و ناهماهنگ با روح اسلام و نامفهوم بود واغلب به سنن قدیم دلبستگی داشته و باورهایشان از نوع خاصی بود که از مشهودات فراتر نمیرفت. درعین حال سنت پایدار دینی نداشتند و ممکن بود از آیینی به آیین دیگر عدول کنند. حرکت خوارج در ماجرای حکمیت درجنگ صفین، حرکتی ارتدادی است که شکل اجتهاد بهخود گرفت و بعدها نیز منشأ آفاتی شد. درمقطع صفین زمینه ظهور این گروه با رنگ دینی فرا رسید و مسلمانان عملاً به سه گروه تقسیم شدند. حال آنکه طبق دستورالعمل اسلام لازم بود امت، از جنبه فکری وسیاسی به پیشوایانی که از هر پلیدی پیراسته بودند رجوع کنند واین امر در غدیر خم با معرفی علی(ع)عینیت یافته بود. پیامبراکرم(ص) درماجرای غدیرخم براساس ملاک تقوی وفضایل معنوی علی(ع) را معرفی کرد. اما پس از پیامبر تفاخرات قبیلهای ملاک قرار گرفت و جهت کاهش کشمکش و تشنج داخلی، راهکار فتوحات خارجی درپیش گرفته شد. فتوحات اما بهدلیل عملگرایی فرصت فراگیری و تربیت دینی را از مسلمانان گرفت و تفاخرهای عصر جاهلی را در نهان استمرار بخشید. لذا «قبیله» جای «امت» نشست و درنتیجه اختلاط با افکار بیگانه، اعتقاد اسلامی با تردیدهایی روبهرو شد. از دیگر ویژگیهای خوارج ظاهرگرایی آنان بود. در دهه سوم هجرت گروهی از صاحبان این تفکر به مناصب بالا راه یافتند که یکی از دلایل پیدایش خوارج شد. طوری که برمعادله قدرت درسطوح بالا مؤثر واقع شد. با قتل عثمان به دست شورشیان فشار زیادی روی علی(ع) وارد آمد و مهمترین مشکل آن حضرت(ع) پس از خلافت گردید.در آغاز خلافت امیرالمؤمنین علی(ع)جریان حوادث به گونهای سیر نمود که شک برانگیز بود. ابوموسی اشعری در جریان بسیج در مقابل سپاه شام، مردم کوفه را تشویق به خانه نشینی میکرد و از آن بهعنوان فتنه یاد مینمود. امام(ع)در مقابل این موضعگیریها، پیرامون فتنه خطبههای فراوانی ایراد فرمود وازچگونگی رفتار سیاسی در جو فتنه پرده برداشت. اما اصحاب فتنه کار خود را دنبال کردند وبخشی از سپاه بصره و 12 هزار قاری قرآن را از امام جدا کردند.
پس از پذیرش حکمیت توسط امام(ع) که درنتیجه پافشاری خود آنان بود، امیرالمؤمنین علی(ع) آماج تهمت و ناروا قرار گرفت. در چنین شرایطی آن حضرت شیوه پاسخگویی و اقناع را در پیش گرفت و با وجود خلافت ترجیح داد تا با گفتوگو به روشنگری بپردازد و افراد زیادی را از طریق مناظره و محاجه به اردوگاه اسلام بازگرداند. امام اهتمام ویژهای را به کار بست تا از جنگ جلوگیری شود اما برغم تلاش آن حضرت جنگ نهروان به حضرتش تحمیل شد. جریان اصلی خوارج خود را حق مطلق میپنداشت و حاضر به شنیدن منطق طرف مقابل نبود. درمقابل بهگواهی صفحات تاریخ امیرالمؤمنین علی(ع) با سعه صدر ومدارا به سراغشان میرفت و با وجود آزار و اذیت حتی قصد کشتن امام(ع)در کمال مدارا و نرمش به آنان میگفت: نزد ما سه حق دارید؛1- از نمازگزاردن در مساجد ما منع نمیشوید2- سهمتان را از غنیمتی که در کسب آن با ما شرکت داشتهاید قطع نمیکنیم.3-تا زمانی که به ما حمله نکنید به شما حمله نمیکنیم.
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران،تاریخ انتشار:5خرداد1398،کدخبر:512438،www.iran-newspaper.com