شعار سال: در حالی که آثار تاریخی و میراث باستانی کشور در طی قرن‌ها تحت تاثیر باد و باران و عوامل طبیعی در امان ماندند اما بشریت بیشترین آسیب را به این سرمایه ملی زده است. نوشتن یادگاری بر روی آثار تاریخی، ثبت تبلیغات شرکت‌ها، چسباندن عکس کاندیدا و از جمله اقدامات مخرب مردم بر روی بناهای تاریخی و میراثی کشور است که به‌خصوص در دوره‌های اخیر این مساله شدت زیادی پیدا کرده است.

احمد باوندسوادکوهی، مدیر بنیاد فرهنگ و تاریخ سوادکوه استان مازندران در نامه‌ای به مدیرعامل پدافند غیرعامل این استان برای پیشگیری از اقدامات مخرب و یادگارنویسی بر روی آثار تاریخی، پیشنهاد داده که باید از اهرم‌ها انضباطی و قضایی استفاده کرد. در گام اول می‌توان شماره تلفن نگاشته شده را مسدود نمود و در گام دوم مجوز شرکت را کنسل و جریمه سنگینی برای شکرت‌های متخلف در نظر گرفت.

^{نامه احمد باوند با بخشدار سوادکوه و مدیرعامل پدافند غیرعامل استان مازندران}

در همین زمینه ابراهیم شقاقی، معاون حقوقی سازمان میراث فرهنگی کشور تاکید کرد: قوانین انضباطی و برخوردهای قضایی در این زمینه وجود دارد و براساس قانون مجازات اسلامی کسی حق ندارد به آثار تاریخی که جز اموال دولتی محسوب می‌شود، خدشه‌ای وارد کند. تخریب اموال دولتی باید مورد پیگرد قانونی قرار بگیرد و سازمان‌های میراث فرهنگی استان موظف به این پیگیری هستند.

^{آثار تبلیغات حک شده بر برج تاریخی باوند در تنگ سرخ آب سد تنگه سرخ آباد، نمونه بارز نمایش بی‌فرهنگی است}

علی هژبری، دانشجو دکترا باستان‌شناسی هم با اشاره به این‌که انگیزه یادگارنویسی طبیعتا بازمی‌گردد به حس جاودان‌سازی نام، گفت: بسیاری از افراد تمایل دارند که نامشان جاودانه شود و به همین دلیل بر روی یک بنا، درخت و یا هر اثر دیگری که در معرض دید است و می‌تواند این نام را حفظ کند، یادگاری می‌گذارند.

هژبری غار کرفتو بین دیوان دره و سقز در استان کردستان را نمونه بارز یادگارنویسی بشریت دانست و تاکید کرد: یادگاری‌هایی از دوران خیلی قدیم تا امروز به شکل‌های مختلف در این غار خودش را نشان داده، که برخی از این‌ها خودشان تبدیل به شواهد و منابع تاریخی و باستان‌شناسی شده‌اند.

به گفته هژبری، در این غار در دوره‌های مختلف افراد متنفذ، دانشمندان، خوانین و ... نقوش صخره‌ای ایجاد کرده و یا نامشان را با خطی بسیار زیبا حک کرده‌اند، که بسیاری از این‌ها از دوره صفویه به جا مانده است.

البته افراد پایین‌تر جامعه هم چون سواد نداشتند که نامشان را بنویسند، با حک کردن اشکالی همانند بز ردپایی از خود باقی گذاشته‌اند؛ که تمامی این‌ها به منابع تاریخی و باستان‌شناسی تبدیل شده است.

این دانشجو دکترا باستان‌شناسی با تاکید بر این‌که در دوره معاصر با پیدا شدن رنگ، افراد با خط بسیار زشت و مضامین بسیار بد اقدام به یادگارنویسی کرده‌اند، گفت: این یادگاری‌ها نه زیبایی و هه محتوا داشته و در حقیقت به چهر بناهای تاریخی صدمه می‌زند. حتی برخی از این‌ها ارزش حفظ کردن، ندارد. به عنوان مثال در غار کرفتو هم تنها یک کتیبه ارزش تاریخی داشته و بقیه یادگاری‌ها باید پاک می‌شدند.

هژبری بر این اعتقاد است که برای جلوگیری از تخریب آثار تاریخی و برای تخلیه حس یادگاری نویسی و عدم سرکوب آن، محلی با امکانات درج یادگاری در نظر گرفته شود، تا هرکس که می‌خواهد یادگاری بگذارد. باید توجه داشت که یادگار نویسی امری اجتناب‌ناپذیر جامعه بشریت است.

هژبری همچنین یادآورشد: در زمان فعالیتش در غار کرفتو، فرماندار وقت دیوان‌دره دستور داده بود تا میراث فرهنگی استان یک دفتر قضایی داشته باشد و یک روز در هفته، پرونده‌های میراثی را بدون نوبت رسیدگی کنند. حتی در یک یادگارنویسی در بیرون غار که بسیار نامناسب بود، فرد یا شرکت مختلف را جریمه کرد تا یکی از کمبودهای غار را تامین نماید و در آن زمان که نورپردازی غار با مشکل جدی مواجه بود فرد متخلف تعدادی لامپ کم‌مصرف برای غار تهیه کرد.

باید توجه داشت که بسیاری از این پیگیری متوجه مدیریت داخل و خارجی بخش‌های مختلف میراث فرهنگی است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی اسکان، تاریخ 2221 تیر 98، کد مطلب: 21186: www.eskannews.com