پنجشنبه ۳۰ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 18 
شعار سال: آینده اقتصاد ایران با فعالیت رو به رشد استارت آپ ها و شرکت‌های دانش‌بنیان امیدوارکننده است. این حرف ما نیست؛ کارشناسان معتقدند در شرایط سخت اقتصادی این روزهای کشور، کسب‌وکارهای استارت آپی می‌توانند بخش بزرگی از گردش مالی اقتصادی را به خود اختصاص دهند. این‌طور می‌شود که هر استارت آپ در هر کجای کشور کورسوی امید است و بانیان آن شایسته یک دست‌مریزاد جانانه.
اما حالا در میانه بازار پرهیاهوی استارت آپ ها، چند جوان خوش فکر نه فقط با دغدغه اشتغالزایی و ایجاد درآمد بلکه با حس مسئولیت پذیری اجتماعی تصمیم گرفتند کسب و کاری راه بیندازند که به واسطه آن گره از مشکل زندگی ده میلیون معلول ایرانی باز شود و بانی راه اندازی استارت آپ های گره گشایی به نام «بهین جا» و «دیجی بریل» شدند.
«بهین جا» قرار است ناجی معلولان جسمی حرکتی شود و «دیجی بریل» واسطه‌ای میان دنیای نابینایان و دنیای خدمات آنلاین. با بانیان راه اندازی این استارت آپ ها گفت و گو کردیم.
با «بهین جا» فاتحه انزوای معلولان را بخوانید
تصور کنید یک معلول جسمی- حرکتی تصمیم می‌گیرد از نقطه‌ای در شمال تهران به نقطه‌ای در شرق برود. مقصد؛ یکی از مراکز خرید است. اما از آنجا که نمی‌داند چه موانعی در راه وجود دارد، نمی‌داند مسیر پیش رو برای معلولان مناسب سازی شده یا خیر؟ عطای رفتن از این سر شهر به آن سر شهر را به لقایش می‌بخشد و در خانه می‌ماند. بی اطلاعی معلولان از مسیرهای تعبیه شده و مناسب سازی شده، هزاران معلول جسمی و حرکتی در ایران را خانه نشین کرده است.
حالا یک جوان خوش فکر با ایده‌ای خلاقانه و راه اندازی استارت آپی به نام «بهین جا» عزمش را برای حل این مشکل قدیمی جزم کرده است. از «بهبود برزین» بانی این استارت آپ می‌پرسیم مهم‌ترین معضل شهری معلولان جسمی-حرکتی چطور قرار است با یک اپلیکیشن برطرف شود؟ توضیحات او جالب است و می‌گوید: «با پلت فرم طراحی شده ما هر معلول قبل از آنکه از در خانه بیرون رود وارد اپلیکیشن بهین جا می‌شود و روی نقشه، مبدأ و مقصد را مشخص می‌کند. در مرحله بعد مسیرهای مناسب سازی شده برای معلولان با رنگ آبی و مکان‌های مناسب سازی نشده با رنگ قرمز روی نقشه مشخص شده است. شهروند معلول با این اطلاعات بهترین و کم دردسرترین مسیر برای رسیدن به مقصد را انتخاب می‌کند.»
مدیران شهری! دعوتید به یک چالش
مطالبه گری و به چالش کشیدن متولیان شهری، وجه تمایز این استارت آپ با استارت آپ های دیگر است. اینکه چطور یک اپلکیشن از خدمات رسانی به کسب و کاری مطالبه گر هم تبدیل می‌شود شنیدنیست؛ «ما برای شناسایی معابر مناسب سازی شده از معلولان و افراد عادی استفاده کردیم. اپلیکیشن بهین جا دو بخش دارد. بانک اطلاعات و درخواست. بانک اطلاعات لیستی از مکان‌ها و فضاهای مناسب سازی شده را در اختیار معلولان قرار می‌دهد و در بخش درخواست، افراد دارای معلولیت وارد شده و در خواست خود برای مناسب سازی یک مکان یا مسیر خاص مطرح می‌کنند. بعد از بررسی درخواست، تیم ارزیاب به نشانی مورد نظر می‌رود و موقعیت جغرافیایی آن را بررسی می‌کند. به موازات افزایش این درخواست‌ها حس مطالبه گری از مسئولان شهری به وجود می‌آید. برای مثال تصور کنید شهروند معلولی می‌خواهد به سه راه امین حضور برود، ممکن است در این مسیر 30 پین قرمز به معنای معبر مناسب سازی نشده در نقشه مشخص شود. با این اطلاعات دقیق و کاستی‌های موجود یک معلول حق دارد از مسئولان مطالبه کند. در همه مدت زمانی که مشغول آماده سازی این اپلیکیشن بودیم به صورت ملموس متوجه شدیم چقدر سهم معلولان ما از معابر مناسب سازی شده کم است و امیدواریم با این این نرم افزار علاوه بر کاهش مشکلات تردد معلولان جسمی حرکتی مسئولان را هم به چالش برطرف کردن موانع تردد دعوت کنیم.»
یک تیر و چند نشان
بی شک درآمدزایی مهم‌ترین اصل در راه اندازی یک استارت آپ است و سؤال این است که درآمدزایی برای بانیان این استارت آپ کجای کار است؟ برزین به این سؤال پاسخ می‌دهد: «قرار است حامی مالی داشته باشیم چون زمان طراحی این نرم افزار فقط به درآمدزایی فکر نکردیم. من چندین سال است به دلیل نوع کارم با معلولان در ارتباط هستم و از نزدیک مشکلاتشان را رصد کردم. همه سختی‌ها و درگیری‌های زندگی معلولان یک طرف، مشکلات تردد آنها در شهر هم یک طرف، برای همین تصمیم گرفتم با یک ایده استارت آپی قدمی برایشان بردارم. نتیجه چند ماه مطالعه و تحقیق شد اپلیکیشن «بهین جا»، البته راه‌های درآمدزایی در این نرم افزار کاربردی پیش بینی شده است. برای مثال رستورانی در تهران برای ورود معلولان مناسب سازی انجام داده است، این رستوران در نرم افزار کاربردی پین می‌شود و معلولان جسمی و حرکتی مشتری‌اش می‌شوند. البته این فقط یک مثال بود. همه مکان‌هایی که برای ورود و استفاده معلولان مناسب سازی شده‌اند در این اپلیکیشن ثبت نام کرده و بابت این ثبت نام حق عضویت پرداخت می‌کنند. با اپلیکیشن بهین جا معلولی که می‌خواهد برای اوقات فراغت به یک بوستان برود، وارد نرم افزار می‌شود و به صورت آنلاین لیست بوستان‌هایی که برای معلولان مناسب سازی شده را می‌خواند و مکان مورد نظر را انتخاب می‌کند، بوستانی که معابر ورودی‌اش، فضای داخلی و حتی صندلی‌هایش هم مناسب حال معلولان جسمی حرکتی است. با بانک اطلاعاتی بهین جا انتخاب مراکز خرید مناسب سازی شده برای معلولان و سایر امکانات رفاهی و خدماتی به راحتی انجام می‌شود. معلولان برای استفاده از این خدمات حق عضویت ناچیزی پرداخت می‌کنند.»
زنگ ها برای خیران به صدا در می آید
استارت آپ بهین جا قرار است به صدای رسای معلولان نابینا و جسمی حرکتی ایران تبدیل شود. قرار است دست خیران و مسئولیت پذیران اجتماعی را در دست معلولان بگذارد و زنگ ها را برای مسئولان و خیران به صدا در آورد. همه اینها با ایده ای که در این استارت آپ عملی شده محقق می شود. برزین به «جمع سپاری مالی» در نرم افزار اشاره می کند؛« جمع سپاری مالی را با یک مثال توضیح می دهم. معبر ورودی خانه یک معلول جسمی-حرکتی نیاز به مناسب سازی دارد یا اینکه سازمانی یا کاسبی تصمیم می گیرد ورودی ساختمان یا فروشگاهش را برای معلولان مناسب سازی کند اما هزینه این کار و تخصصش را ندارد. این موضوع در بخش جمع سپاری مالی که در بخشی از اپلیکیشن تعبیه شده مطرح می شود. خیران و علاقه مندان می توانند با پرداخت بخشی از هزینه به این اتفاق کمک کنند.»
با «دیجی بریل» به دنیای آدم های معمولی وارد شوید
ترکیب مطالعه و تحقیق روی مهندسی مغز و علوم اعصاب، فارغ التحصیلی مهندسی برق دانشگاه شریف و تحصیل در رشته پزشکی و یک دنیا دغدغه در حوزه معلولان وقتی با خلاقیت دانشجوی دهه هفتادی در طراحی استارت آپ کنار هم قرار بگیرد «دیجی بریل» متولد می‌شود و ناجی 150 هزار نابینای کشور می‌شود که محرومند از نعمت دیدن. «مهدی زنگنه» دانشجوی دهه هفتادی رشته پزشکی بال کمک دوستانش کاری کردند کارستان؛ دستگاهی خاص نابینایان طراحی کردند که یک کنترل هوشمند است، اما می‌خواهد گریزی باشد برای ورود نابینایان به دنیای آدم‌های معمولی.
آشتی با دنیای خدمات آنلاین با یک کنترل
نخبه دهه هفتادی از جرقه راه اندازی استارت آپی می‌گوید که می‌خواهد 150 هزار نابینای کشور را با دنیای خدمات آنلاین آشتی دهد. زنگنه توضیح می‌دهد: «دو سال قبل در پروژه تحقیقاتی ساخت عینکی برای نابینایان مشارکت داشتم. طراحی عینک به گونه‌ای بود که یک سنسور کوچک روی دسته آن تعبیه شده بود. سنسور، نزدیک شدن به موانع را از طریق یک هندزفری که به دستگاه متصل بود به فرد نابینا اطلاع می‌داد. مشارکت در این پروژه، جرقه اختراع یک کنترل هوشند برای نابینایان را در ذهن من ایجاد کرد. یک کنترل هوشمند که دو کارکرد دارد، اول اینکه قابلیت نصب روی عصای سفید نابینایان را دارد و می‌تواند در تردد در شهر از طریق سنسوری که در آن قرار دارد به نابینایان کمک کند ومهم تر آنکه این قابلیت را دارد که واسطه میان فرد نابینا و اپلیکیشن های کاربردی شود. ماه‌ها مطالعه و تحقیق کردم و بعد از آزمون و خطاهای بسیار دستگاه اولیه ساخته شد.
استارت آپ برگزیده
در حال حاضر نابینایان به دلیل شرایط خاص نمی توانند از نرم افزارها استفاده کنند، اما طراح و مجری استارت آپ دیجی بریل می گوید:« برای مهم ترین و پر مصرف ترین اپلیکیشن ها کد دستوری خاص آن روی کنترل هوشمند تعریف شده و کنترل هوشمند، واسطه میان معلول نابینا و دنیای اپلیکیشن ها می شود. این روزها نرم افزارهای کاربردی بسیاری از کاربران را از خرید کالاها به صورت حضوری بی نیاز کرده است و هر کاربر با چندکلیک می تواند خدمات مورد نیاز را به صورت آنلاین دریافت کند و محصول مورد نظر را جلوی در خانه تحویل بگیرد. «دیجی بریل» این مانع را از پیش پای حدود 150 هزار نابینا بر می دارد. برای مثال فرد نابینایی می خواهد از نرم افزارهای مسافربری درخواست ماشین کند، ما برای این نرم افزار یک کد دستوری سه رقمی تعریف کرده ایم. متقاضی کد دستوری را در کنترل وارد می کند و کنترل هوشمند به صورت صوتی واسطه میان او و اپلکیشین مسافربری می شود.» استارت آپ دیجی بریل جزو سه استارت آپ برگزیده رویداد استارت آپی رویش شد. رویدادی برای فعالان اجتماعی جویندگان کسب و کار جدید در حوزه افراد دارای معلولیت.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ 20 شهریور 98، کد مطلب: 13980617000047: www.farsnews.com
