شعار سال : تصميم يكشبه دولت درباره تغيير قيمت بنزين، آثار خود را به صورت زنجيروار بر ديگر بخشهاي اقتصادي نمايان ميكند. يكي از اين تبعات، افزايش تمايل براي گازسوزكردن خودروهاست. با گذشت دو هفته از تغيير نرخ بنزين، صفهايي براي دوگانهسوزكردن خودروها تشكيل شده است؛ اقدامي كه به گفته اميرحسين كاكايي، عضو هيئتعلمي دانشگاه علم و صنعت، اگر درست و بر اساس استانداردها انجام نشود، ميتواند خودروي دوگانهسوز را به بمبي ساعتي تبديل كند. مردمي كه قصد دارند از تبعات تورمي ناشي از تغيير نرخ بنزين فرار كنند، اين روزها تلاش ميكنند با اضافهكردن چند قطعه به خودروي خود، از سوخت گاز بهعنوان سوخت مكمل در خودرو استفاده كنند. تماس متقاضيان دوگانهسوزكردن خودرو با خبرنگار «شرق» نشان ميدهد گويا قطعه كافي هم براي ايجاد اين تغيير در بازار وجود ندارد. البته كاكايي ميگويد: در گذشته گازسوزكردن كارگاهي خودروها ممنوع بوده است و معلوم نيست چرا دولتيها به اين مسئله توجه نميكنند. به گفته كاكايي، اختلاف غيرمعنادار قيمت بنزين و گاز، گرانتربودن خودروهاي گازسوز و تغيير سياستهاي دولت در زمينه ورود سوخت گاز به چرخه حملونقل كشور، سبب شده است مردم تمايلي به استفاده از خودروي گازسوز نداشته باشند و خريد خودروي گازسوز به صفر نزديك شده و به تبع آن، صنايع مرتبط به ورشكستگي برسند؛ براي همين اين روزها با كمبود قطعه مواجه هستيم. متقاضيان دوگانهسوزكردن خودروها در كشور از نبود قطعه براي انجام اين فرايند ناراحت هستند. آنها در تماس با «شرق» از نبود قطعه گله ميكنند. هدف از دوگانهسوزكردن خودرو، مقابله با تبعات تورمي ناشي از تغيير نرخ بنزين است. برخي از اين متقاضيان بر اين باورند كه به دليل تغييرنکردن قيمت گاز، حالا كه نرخ بنزين سه برابر شده است، برايشان ميصرفد تا خودروي خود را دوگانهسوز كنند.
گازسوزكردن كارگاهي خلاف قانون است
آنطور كه مردم اعلام ميكنند، ترس از تغيير قيمت بنزين، آنها را به سمت دوگانهسوزكردن خودروها هدايت كرده است؛ اما چرا امروز براي گازسوزكردن خودرو صف تشكيل شده است و قطعه لازم در بازار وجود ندارد؟ آيا گازسوزكردن خودروها براي مصرفكننده خطري ايجاد نميكند؟ اميرحسین كاكايي، عضو هيئتعلمي دانشگاه علم و صنعت، در گفتوگو با «شرق» عنوان ميكند: تا جايي كه يادم هست، طبق قانون گازسوزكردن كارگاهي خودرو به دليل خطراتي كه داشت، ممنوع شده بود. شايد الان تبصرهاي آمده است كه باز هم در كارگاهها خودروها را گازسوز ميكنند. او اضافه ميكند: گازسوزكردن كارگاهي بسيار خطرناك است. حدود 200 اتمسفر فشار روي كپسول گاز سيانجي است. اگر اين كپسول كوچكترين نشتي بدهد، ميتواند انفجار بدي ايجاد كند. ضمن اينكه كپسول گاز بالاي پنج سال، حتما سالي يك بار بايد كامل از صندوق عقب خارج شود، ايكسري شود و اگر مشكلي نداشت، آن را دوباره سر جايش بگذارند؛ در غير اين صورت كپسول حتما بايد تعويض شود. به گفته كاكايي، هزينه كنترل كپسول سيانجي بسیار بالا و اين عمليات زمانبر است و دارنده خودرو حداقل يك روز بايد در صف بایستد؛ به همين دليل، اين كنترلها خيلي جدي گرفته نميشود و معني آن، اين است كه اين كپسولهاي گاز بمب متحركی در شهرها هستند كه راه ميروند. او يادآور ميشود: اگر خودرو گازسوز را از كمپاني به صورت دوگانهسوز تحويل بگيريم، محصولي ايمن است؛ اما تبديل خودروي بنزيني به گازسوز بسيار خطرناك است. شايد خيليها بگويند ما از اين خودرو استفاده كردهايم و اتفاقي نيفتاده است؛ اما بايد بگويم كه اتفاق يك لحظه ميافتد و افرادي كشته ميشوند و ديگر نميشود كاري كرد. اين عضو هيئتعلمي دانشگاه علم و صنعت تأكيد ميكند: دوگانهسوزكردن خودرو بهطور قانونی بايد فقط در خودروسازيها انجام شود. خودروهايي كه دوگانهسوز كار ميكنند و در كمپانيها دوگانهسوز ميشوند، خطر ندارند؛ اما از نظر راندمان، خودروهاي پايه گازسوز منطقا بهتر عمل ميكنند.
خريد خودروهاي گازسوز به صفر رسيد
كاكايي درباره استقبالنکردن مردم از خودروهاي گازسوز عنوان ميكند: اگر اشتباه نكنم در برنامه سوم توسعه قرار بود حدود 30 درصد خودروها گازسوز شود. يكباره دستور آمد كه تمام خودروها بايد گازسوز شوند. بنابراين بهطور اجباري همه خودروها گازسوز شدند. وقتي خودرويي گازسوز ميشود، بايد قيمت بيشتري براي آن پرداخت كنيد؛ مثلا در آن سالها، اگر خودروي پژو 405 بنزينسوز 13 ميليون تومان قيمت داشت، براي همان مدل در نوع گازسوز بايد 14.5 ميليون تومان پرداخت ميشد. او اضافه ميكند: در شرايطي كه اختلاف قيمت بين بنزين و گاز معنيدار نبود، مردم خيلي تمايل نشان نميدادند كه خودروي خود را گازسوز كنند. به گفته اين عضو هيئت علمي دانشگاه علم و صنعت با حذف قانون اجباريشدن گازسوزكردن خودروها و نزديكشدن قيمت بنزين و گاز به يكديگر مردم ديگر تمايلي به خريد خودروي گازسوز از خود نشان ندادند تا اينكه در يك تا دو ماه پيش، تقريبا خريد خودروهاي گازسوز در حال نزديكشدن به صفر بود. او ادامه ميدهد: تمايلنداشتن برای خريد خودروهاي گازسوز باعث شد بسياري از سرمايهگذاران و قطعهسازان اين بخش بهدليل رفتارهاي دولت و مردم، ورشكست شوند. كاكايي ميگويد: با سهبرابرشدن قيمت بنزين و ثبات قيمت گاز، اختلاف قيمت اين دو نوع سوخت به حدي رسيده است كه مردم تمايل پيدا كردهاند كه اضافه قيمت خودروي گازسوز را پرداخت كنند.
كمبود قطعه بهدلیل ورشكستگي واحدهاي توليدي
اين عضو هيئت علمي دانشگاه علم و صنعت درباره دليل تشكيل صف در دور جديد استقبال مردم از خودروهاي گازسوز بيان ميكند: خيلي از قطعهسازان مرتبط با خودروهاي گازسوز ورشكست شدهاند. در شرايطي كه تقاضا در جامعه بالا رفته است، واحدهاي قطعهسازي فعال نيستند، بنابراين صف تشكيل خواهد شد. او ميگويد: در شرايط تغيير قيمت بنزين، طبيعي است كه مردم به سمت گازسوزشدن بروند و اميدواريم اختلاف قيمت بين گاز و بنزين در حدي بماند كه مردم به سمت گازسوزشدن بروند، زيرا سوخت گاز آلودگي كمتري دارد و با توجه به منابع عظيم گازي در كشور ايران، تأمين نيازهاي جامعه با تكيه بر اين منابع امكانپذير است.
فراموشكردن پروژهها با دفع مشكلات
سعيد مدني، مشاور سابق مديرعامل سايپا نيز در گفتوگو با «شرق» افزايش قيمت بنزين را دليل اصلي تمايل مردم به گازسوزكردن خودروهاي خود اعلام ميكند. او ميگويد: اگر خاطرتان باشد چند سال قبل كه مسئله تأمين بنزين توسط دولت با مشكل مواجه شد، بيشتر خودروهايي كه مصرف بالايي دارند مثل حملونقل عمومي، تاكسيها و... به سمت دوگانهسوزشدن رفتند و تمايل به خريد اين نوع خودرو در جامعه بيشتر شد. عمدتا مردم براي كاهش هزينه سوخت تمايل مييابند كه به سمت دوگانهسوزشدن بروند. مدني به اين پرسش كه آيا دوگانهسوزشدن خودروها براي مردم خطري دارد يا نه، اينگونه پاسخ ميدهد: برخي خودروهاي توليد داخل، داراي موتور پايه گازسوز هستند و براي اين خودروها مشكلي ايجاد نميشود. او اضافه ميكند: قاعدتا بهخاطر منابع غني گاز، بايد تمايل به خريد خودروي دوگانهسوز در ايران بيشتر باشد اما متأسفانه وقتي كه ما مشكلمان برطرف ميشود و بحران را دفع ميكنيم يا در بنزين به خودكفايي ميرسيم، پروژههايي را كه باعجله براي دوگانهسوزشدن انجام ميشد، فراموش ميكنيم. مدني درباره دلايل كمبود قطعه عنوان ميكند: اين قطعه هم مثل بقيه قطعات است، چون تأمين قطعات خودرو حتي در خودروهاي پرتيراژي مثل پرايد و پژو در كشور با مشكل مواجه شده است و كمبود قطعه داريم، اين مسئله درباره خودروهاي گازسوز هم عملا رخ ميدهد و همين باعث شده است كاهش توليد در همه زمينهها داشته باشيم.