* سلامت مردم مناطق نفتی در خطر است

اگر به مناطق نفتخیز کشور سفر کرده باشید به محض پیاده شدن از هواپیما حتماً نخستین موضوعی که توجه‌تان را جلب کرده است گرما و رطوبت هوا در کنار بوی گاز و گوگرد است. ترکیبات مضری که جزئی از زندگی ساکنان منطقه شده اما تهدیدی جدی برای زندگی آنهاست. اگر باد و باران به کاهش آلودگی این مناطق کمک نکند حتی نفس کشیدن در این هوا سخت و آزاردهنده است. اما گذشته از نامطلوب بودن هوا، مشکل اصلی تهدیدی است که این ذرات معلق برای سلامتی ساکنان دارند.

امروزه پالایشگاه‌ها میلیون‌ها پوند آلاینده در هوا منتشر می‌کنند که خطری جدی برای سلامتی انسان و محیط زیست به شمار می‌آید و کیفیت زندگی افراد مجاور جوامع صنعتی را با آسیب‌های جدی روبه‌رو می‌کنند. از جمله این آلاینده‌ها می‌توان به ترکیبات آلی فرار، دی اکسید گوگرد، دی‌اکسید نیتروژن و منواکسید، ذرات معلق، کربن مونوکسید، هیدروژن سولفوره و... اشاره کرد. به هر روی این آلاینده‌ها تأثیرات سوء مختلفی بر بخش‌های گوناگون اکوسیستم، محیط زیست و جانداران دارند که باید هرچه سریعتر برای آن چاره‌ای اندیشید.

* اقتصاد نیازمند خاموش شدن فلرهاست

گاز‌هایی که در دودکش‌های فلر می‌سوزد هنگامی تولید می‌شود که فرآیند تولید نفت و گاز عملکرد کاملی نداشته باشند و معمولاً از دو نوع هستند. گاز‌های همراه که یکی از محصولات جانبی تولید نفت هستند و همراه با نفت خام از میادین نفتی برداشت می‌شوند و دوم، گازهایی که از میادین گازی استخراج شده‌اند اما فعلاً امکان استفاده از آنها وجود ندارد. در حال حاضر اغلب کشورهای جهان برای جمع‌آوری این گاز‌ها که در فلرها می‌سوزند برنامه‌ریزی و اقدام کرده‌اند و توانسته‌اند از این طریق مانع سوخت منابع درآمدی کشورشان شوند. اگر قیمت گاز طبیعی را در محاسبات کشور 12 سنت در نظر بگیریم، متأسفانه سالانه بیش از 5/1 میلیارد دلار گاز کشور در این فلرها می‌سوزد.. درحالی که می‌توانستیم با تکیه بر سرمایه بخش خصوصی داخلی و خارجی و آوردن تکنولوژی‌های روز دنیا به کشور، این گاز را تبدیل به برق یا محصولات دیگری نظیر LNG (گاز مایع) کنیم.

*بخاطر قیمت ارزان برق گاز فلر بی‌استفاده می‌سوزد

شاید بتوان گفت که دولت یازدهم نخستین دولتی است که بعد از تاریخ 100 ساله صنعت نفت و روشن بودن فلرها در این سال‌ها به طور جدی برای جلوگیری از گازسوزی دست به کار شد و به این منظور مناقصه برگزار کرد تا بخش خصوصی برای کاهش حجم گاز خروجی از فلرها دست به کار شود.

در این باره مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اظهار کرد: دولت یازدهم برای نخستین‌بار در طول تاریخ صنعت نفت برای خاموش کردن فلر‌های گاز مناقصه برگزار کرد و طی این مناقصه، چهار قرارداد منعقد شد.

علی کاردر اضافه کرد: دستاورد این قراردادها کاهش حدود 5/8 الی 9 میلیون متر مکعب گاز خروجی از فلرها خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه یکی از علت‌های استقبال کم بخش خصوصی برای مشارکت در این طرح‌ها پایین بودن قیمت برق است، اذعان کرد: قیمت برق در ایران بسیار پایین است و با این قیمت‌ها سرمایه‌گذاران رغبتی به مشارکت در طرح‌های استفاده از گازهای همراه برای تولید برق ندارند. لذا با توجه به اهمیت این طرح‌ها باید تولید این نوع برق هم رده با تولید برق از منابع تجدیدپذیر تلقی شود که در این صورت گازهای همراه با سرعت به فروش می‌رسد.

*30 میلیون متر مکعب گاز فلر داریم

به گفته کاردر در حال حاضر حدود 30 میلیون متر مکعب در روز گاز فلر تولید می‌شود که تقریباً 9 میلیون متر مکعب آن در مناقصات به فروش رسیده است اما هنوز 20 میلیون متر مکعب دیگر باقی است و باید برای آن چاره اندیشی کرد.

البته با توجه به طرح‌های پرشتاب توسعه‌ای در صنعت نفت این حجم مدام در حال افزایش است و با به تولید رسیدن فازهای دیگر میدان مشترک پارس جنوبی و میادین نفتی شرایط سخت‌تر نیز خواهد شد.

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اینکه طرح‌های فعلی در یک دوره موقت اجرایی خواهد شد، گفت: در نظر داریم مابقی گازهای همراه را تبدیل به LNG کنیم و برای نخستین بار این طرح را به بخش خصوصی دهیم.

کاردر افزود: قصد داریم با تولید LNG محصولات مرغوب تولید کنیم و گاز‌های فلر را خاموش کنیم.

وی اشاره کرد: در این خصوص قراردادهایی با بخش خصوصی منعقد شده و فرمول‌ها مشخص است. به این ترتیب که همه واحدهای LNG که در حال ساخت هستند یا در آینده قرار است ایجاد شود را واگذار کرده‌ایم.
به گفته معاون وزیر نفت در این زمینه برخی از شرکت‌ها قرارداد بسته‌اند که خیلی از این‌ قراردادها تاکنون تعیین تکلیف شده و قرارداد مربوط به آن بسته شده است. حتی بعضی از پیمانکاران مجوز از وزارت نفت نیز گرفته‌اند.

* خاموش کردن فلر جزء مسئولیت‌های اجتماعی نیست

شهرستان‌‌ها، شهرهای کوچک و روستاهایی اطراف میادین نفتی و گازی بیشترین تأثیر را از تولید نفت و گاز و پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها می‌پذیرند. از این بابت دولت در نظر دارد که بخشی ازمنابع حاصل از فروش نفت و گاز را به توسعه این مناطق اختصاص دهد اما خاموش کردن فلرهای گازی جزو این طرح‌ها نیست و برای این کار دولت به دنبال منابع دیگری است. لذا سهم توسعه مناطق فقط صرف همین کار خواهد شد.

کاردر در این زمینه گفت: سعی ما این است که درحد ایجاد زیرساخت‌‌ها در منطقه‌ای که کار می‌کنیم در قالب مسئولیت‌های اجتماعی کمک‌رسانی انجام دهیم. خوشبختانه این موضوع در اساسنامه جدید شرکت ملی نفت نیز گنجانده شده است و در ذهن ما این است که حداقل یک درصد از منابع مورد نیاز برای توسعه صنعت نفت را به این طرح‌ها اختصاص دهیم.

مدیرعامل شرکت ملی نفت در ادامه اظهار کرد: حجم سرمایه مورد نیاز صنعت نفت در برنامه ششم توسعه 134 میلیارد دلار است که یک درصد از این منابع صرف مسئولیت‌های اجتماعی می‌شود.

وی گفت: ناگفته نماند که وزارت نفت برای اجرای مسئولیت‌های اجتماعی در تمام نقاط کشور فعال است اما حساسیت ما در مناطق نفتی بیشتر است و منطقه غرب کارون اولویت جدید ما در این طرح هاست.

کاردر با بیان اینکه منابع مالی مربوط به مسئولیت‌های اجتماعی مشمول طرح‌های جمع‌آوری گاز‌های همراه نمی‌شود، ادامه داد: به هر حال در این زمینه منابع مالی دولت به دلایلی نظیر کاهش قیمت نفت به عنوان یکی از منابع درآمدی بودجه اندک است و ما سعی می‌کنیم کمبودهای اجرایی دولت را جبران کنیم. ساخت مدرسه، ‌کلینیک، بیمارستان و آبرسانی جزئی از این اهداف است. اما دانشگاه مشمول این طرح‌ها نیست. چون صنعتی هستیم که تکنیسین پروری اهمیت ویژه‌ای برای ما دارد و در دنیا هم همین‌طور است.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه ایران، صفحه 10 ، تاریخ انتشار: شنبه 30 مرداد 1395، شماره: 6290 .