شعار سال:اواخر پاییز در گزارشی از شلوغیهای مترو و حملونقل عمومی تهران گلایه کردیم و از مصائب سوار شدن به قطار مترو در اوج ازدحام اول صبحها نوشتیم. اما در روزهای پایانی سال پس از گذشت نزدیک یک ماه از ورود ویروس کرونا به کشورمان و محدودیتهایی که به سبب کنترل شیوع این ویروس اعمال شده، آنقدر خیابانها و مترو و اتوبوسها خلوت شده که خیلی دلمان برای همان شلوغی و ازدحام تنگ شده است و دیگر سفر مثلا با مترو یک سفر ویژه و لاکچری محسوب میشود، چون در کمال آرامش و خلوتی سفری درون شهری را تجربه خواهید کرد.
عموم انسانها تا وقتی از نعمتهای بزرگی مثل سلامتی و امنیت برخوردارند قدر آن را نمیدانند. شاید امروز مفهوم این روایت که پیامبر گرامی اسلام(ص) میفرمایند بیشتر قابل درک است؛ «نِعْمَتَانِ مَجْهُولَتَانِ الْأَمْنُ وَ الْعَافِيَه- دو نعمت است که ناشناخته است: امنیت و تندرستی.»
قطعاً امروز یک بیمار کرونایی که با درگیر شدن ریهاش به سختی نفسی را دم و بازدم میکند مفهوم دیباچه گلستان سعدی را بهتر میفهمد؛ «منّت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت. هر نفسی که فرو میرود ممدّ حیات است و چون بر میآید مفرّح ذات. پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب. از دست و زبان که برآید/ کز عهده شکرش به در آید...»
حال و هوای نوروز 99
کمتر از سه روز تا پایان سال جاری و آغاز سال 1399 زمان باقیاست. بسیاری از ما ایرانیها، استثنائیترین نوروز عمرمان را پیشرو داریم. شیوع ویروس کرونا، فضای سرد و بیروحی را به آغازین روزهای بهار امسال تحمیل کرده است اما در عین حال شرایط کنونی میتواند فرصت بسیار مناسبی باشد تا بتوانیم تصویر دیگری از خاصترین بهار سالهای زندگیمان را در کنار خانواده خود بسازیم.
سلیمان مظفری، استاد دانشگاه میگوید: «وقتی پنجرهها را باز میکنیم، هوای مطبوع بهار، طراوت ویژهای به جانهایمان میبخشد. اگر میخواهیم حیات دنیویمان استمرار پیدا کرده و دوباره از این عطر دل انگیز بهره ببریم باید یک امسال را به همین مقدار اکتفا کرده و از پشت پنجرههای منزل بوی بهار را استشمام کنیم.»
او میافزاید: «بهار طبیعت امسال هم مثل دو سال قبل با فصل بهار معنویّت همزمان شده و توفیق اجباری ماندن در منازل فرصت مغتنمی است تا با بیتوته در خانه از روزهای پایانی ماه رجب و در ادامه، شعبان و رمضان، رشد معنویمان را هم با رشد طبیعت همسان سازیم. به قول پیر و مرادمان حضرت آقا؛ «این امید در دل جوانه میزند که انشاءا... رویشهای معنوی در کنار رویشهای مادّی، ذخیرهای برای این ملّت و این کشور و آینده باشد.»
دعا با آغاز بهار
«بدون کمک خدا، هیچ عزت و هیچ سعادتی نصیب هیچ فرد و ملتی نخواهد شد؛ و کمک الهی هم یک زمینهها و یک موجباتی دارد؛ کما اینکه در دعا عرض میکنیم: «اللّهم إنّی اسئلک موجبات رحمتک»... باید حرکت کنیم و این حرکت را با نیت الهی و با نیت قربت همراه کنیم و بدانیم که در آن صورت، دستگیری خدا و تفضلات الهی حتمی است... یکی از چیزهایی که این ماه(رمضان) را فضیلت داده، همین «روزه» است؛ یکی از چیزها «نزول قرآن» است؛ یکی از چیزها «شب قدر» است؛ که اینها در همین دعا به عنوان شاخصههای این ماه ذکر شده است. این ظرف مساعدی برای رشد و نموّ ماست؛ مثل بهار میماند؛ همچنانی که هر کدام از فصول سال، برای تحرکات عالم طبیعت، یک اقتضای طبیعی دارند، همینطور فصولی از سال، مقطعهایی از روزها و شبها و هفتهها و ماهها، یک اقتضائاتی برای رشد و نموّ و تحرک معنوی و باطنی انسانها و تعالی آنها دارند. شب جمعه یک خصوصیتی دارد؛ روز جمعه یک خصوصیتی دارد. از این ساعات، تعجب هم نباید کرد؛ همچنانی که در طبیعت مادی یک خصوصیتی دارند، در این طبیعت معنوی، در روح انسان، در تعالی انسان، در قبول اعمال و در تأثیر اعمال عبادی هم یک خصوصیاتی دارند؛ همانطور که عرض کردیم مثل روز جمعه، شب نیمهشعبان و اوقاتی که بهخصوص از طرف شرع مقدس معین شده است؛ «ایاماً معدودات» که درباره ماه رمضان است یا ایام ذیحجه و از این قبیل. انتخاب این روزها تصادفی نیست؛ که حالا ماه رمضان از لحاظ طبیعت و تأثیر با ماه رجب یا ماه ذیقعده یکسان باشد؛ نه، یک خصوصیتی دارد؛ مثل همان خصوصیت فصول که عرض کردیم. از این استفاده کنید.» (رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام 18/07/85)
بهار فرصتی برای تغییر
علی افشاری، کارشناس ارشد روانشناسی شناختی اظهار میدارد: «ما اغلب به زندگی عادی و روزمره خودمان عادت کردهایم. شاید باید بگویم معتاد شدهایم! چیزی که روانشناسان و متون دینی ما توصیه میکنند، تغییر دادن محیط برای تغییر پدیدههایی است که رفتارهای غلط ما را یادآوری و فعال میکنند. حالا بهار یک فرصت ویژه است که خدا برای ما ایجاد کرده است. همه چیز و همه جا تغییر میکند و این فرصتی بینظیر برای تغییر ماست.»
او در ادامه میافزاید: «با تفکر در چرایی این تغییرات و هدف این تحولات میتوان به نتایج زیبایی رسید. چنانچه نهالها در این روزها ریشه میدوانند شاید روزهای خوبی برای کاشت صفات خوب، فکرهای خوب و عادتهای خوب در زندگیمان باشد.»
افشاری با تاکید بر اینکه «بهار معنوی ماه رجب با ایام عید و تعطیلات و قرنطینهها فرصت ویژهای برای مطالعه و خلوت کردن است»، میگوید: «این اوقات شاید بهترین زمان برای پرداختن به کارهایی است که شلوغیهای سرد و بیروح زندگی مادی و مشغلههای مدرن و فضای مجازی مانع آن شدهاند. بهترین روزها برای دور یک سفره نشستن، برای عبادت دسته جمعی خانگی، برای مطالعه دورهمی، برای حرف زدن درخانه، برای اینکه از دردها از شادیها و از ترسهای هم حرف بزنیم.»
این روانشناس معتقد است: «امید برای زندگی دوباره، زندگی پربارتر و سبزتر، میوههای شیرین آینده همه و همه پس از روزهای سرد زمستان معجزه ایست که به دست خدا ممکن میشود و هرساله رخ میدهد. این معجزهها دیر یا زود برای ما، برای فرزندان ما و برای کشور ما رخ میدهد. نباید امید خود را از دست بدهیم و بدانیم باروری به شرط این است که خواب نمانیم و برای گرمای تابستان لباس خواب زمستانی را از تن به در کنیم و شکوفه دهیم. شاید اولین شکوفه روی لبهای ما با یک لبخند نقش ببندد.»
خانه تکانی دل همزمان با بهار
در همین خصوص نویدرضا عرفانیان، فعال فرهنگی برایمان توضیح میدهد: «فصل بهار میتواند تغییراتی در روزمرگی ما ایجاد نماید. رویش و جوانه زدن حسنات و هر آنچه که رنگ از خیر و خوبی دارد و ایجاد یک تنوع و تازه شدن دل ها و فصل جدیدی از عبادت که بحمدا... امسال همزمان گشته با ماههای پر برکت رجب و شعبان که خود زمینهساز رشد و شکوفایی نفوس است.»
وی میافزاید: «با تامل و تدبیر در آیات الهی و دگرگونی کائنات و رویشهای جدید، انسان نیز میتواند از این امر عبرت گرفته و غبار از خانه دلش بزداید و قلبش را آماده فرا رسیدن بهار واقعی نماید. هر که جان و حیات دارد، میتواند و باید رنگ نو به خود گیرد و همواره در رشد و ترقی و تکامل به سمت و سوی خوبیها باشد، نو شدن دائمی و دگرگونی مثبت.»
شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه کیهان،تاریخ انتشار:26اسفند1398،کد خبر:184657،kayhan.ir