شعار سال: در نبود آگاهی لازم برای درک تهدیدات ناشی از کاهش جمعیت نمی‌توان امیدوار بود که فرزندآوری به اولویت گفتمانی جامعه تبدیل شود و اگر مردم نسبت به آینده جامعه آگاه نشوند بعید است بتوان بهانه‌های مختلف را از ارزش انداخته و موضوع فرزندآوری و چند فرزندی را به موضوع ذهنی مهم مردم تبدیل کرد.

تأکید مکرر رهبری بر موضوع جمعیت و فرهنگ‌سازی برای افزایش آن

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی آخرین مرتبه و در سخنرانی زنده تلویزیونی که به مناسبت سی و یکمین سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) داشتند، ضمن تأکید بر لزوم ایجاد تحول در بخش‌های مختلف کشور، مجدداً به مسئله حرکت جمعیت کشور به سمت پیری اشاره کردند.

ایشان بیان فرمودند: «در زمینه مسائل خانواده به معنای واقعی کلمه باید تحول ایجاد کنیم؛ امروز خبر‌ها و گزارش‌های متقن به ما می‌گوید که کشورمان به‌سرعت به سمت پیری پیش می‌رود، این خیلی خبر دهشتناک و بدی است. ازجمله  مواردی است که آثار آن در وقتی ظاهر خواهد شد که هیچ‌گونه علاجی برای آن متصور نیست، این‌ها را باید با تحول انجام داد.»

ایشان پیش‌ازاین و بار‌ها بر این مسئله و لزوم فرهنگ‌سازی پیرامون آن نیز تأکید کرده و یکی از نیاز‌های امروز جامعه به‌ویژه برای حل موضوعاتی همچون اشتغال و ازدواج جوانان را ترویج روحیه همبستگی اجتماعی دانسته و فرموده‌اند: «برای مقابله با تبلیغات همه‌جانبه‌ای که جوانان را به فرزند آوری کمتر تشویق می‌کند و نتیجه آن‌هم پیر شدن جامعه و تسلط آسان دشمنان بر یک جامعه خالی از جوان است، باید در زمینه ازدواج آسان و فرزند آوری بیشتر فرهنگ‌سازی شود.»



بحران کاهش میزان و کیفیت جمعیت جدی است

بحران کمبود، سالخوردگی، کاهش کیفت و میزان جمعیت هرروز ازآنچه ما فکر می‌کنیم به ما نزدیک‌تر می‌شود و نشانه‌های ترسناک این بحران دهشتناک هرروز بروز و ظهوری شدیدتر پیدا می‌کند.

صالح قاسمی کارشناس جمعیت در گفتگو با خبرنگار حوزه زنان، خانواده و جوانان گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، در رابطه با شاخص‌های روند تحول جمعیتی گفت: نرخ رشد جمعیت یکی از این شاخص‌هاست به این معنی که در طول سال تغییرات جمعیتی مثبت است یا منفی؛ این شاخص در سال ۱۳۶۵، ۳،۹۱ درصد بوده که در سال ۱۳۹۵ به ۱.۲۴ درصد رسیده است؛ بر اساس تحقیقات ما در سال ۹۸، این مقدار باید به یک درصد می‌رسید که در حال حاضر به زیر یک درصد نیز کاهش‌یافته است بر این اساس روند رشد جمعیت رو به کاهش است و پیش‌بینی می‌کنیم در حوالی سال ۱۴۲۵ نرخ رشد جمعیت صفر خواهد شد و بعدازآن شاهد کاهش سالانه جمعیت کشورمان خواهیم بود.

 

جای خالی فرهنگ‌سازی صداوسیما در موضوع بحران کاهش جمعیت

سالانه صداوسیما زنجیره‌های متعددی  را به مناسبت‌های مختلف روی آنتن می‌برد، اما این سازمان به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه رسانه‌ای کشور که به‌صورت نسبتاً انحصاری یکه‌تاز فضای فکری کشور است، برای تولید سریال یا مجموعه‌هایی که بتواند زمینه فکری  را برای فرزند آوری بیشتر مردم و خانواده‌ها فراهم آورد اقدامی نکرده است.

زهره الهیان در رابطه با شرایط جمعیت کشور و بحران ایجادشده در مورد تک‌فرزندی و بالا رفتن سن ازدواج به خبرگزاری آنا گفت: اقتصاد هم بر روی کاهش ازدواج و کاهش میزان فرزند آوری مؤثر است و آمار و ارقامی وجود دارد که نشان می‌دهد در بالای شهر تهران سن ازدواج  و میزان تک‌فرزندی بالاتر از پایین‌شهر است.

وی تأکید کرد: متأسفانه باید گفت ازلحاظ سبک زندگی تحت تأثیر بلایی هستیم که سبک زندگی غربی بر سر خانواده‌ها آورده و خانواده‌ها هزینه‌های هنگفتی را برای نگهداری از سگ و گربه می‌کنند، ولی وقتی اسم فرزند آوری به میان می‌آید علت اقتصادی را پیش می‌کشند.

نماینده مجلس یازدهم گفت: این ناشی از این است که روی فرهنگ و سبک زندگی خانواده‌ها کار نکردیم و حالا در باب مسئله جمعیت چوب این کم‌کاری را می‌خوریم.

وی تصریح کرد: در بحث فرهنگ‌سازی از صداوسیما انتظار می‌رفت به‌جای هزینه‌های میلیاردی برای سریال‌هایی مثل پایتخت، این هزینه‌ها صرف سریال‌هایی می‌شد که خانواده‌ها را به لحاظ فرهنگی آگاه و آماده خطر بحران جمعیت که پیش روی آنان است کند.

این نماینده مجلس گفت: در این بحث مهم فرهنگ‌سازی باید با اهرم فشار مجلس نشست‌هایی با صداوسیما و دیگر دستگاه‌های دخیل در امر فرهنگ‌سازی داشته باشیم تا بتوانیم در این مقوله هم اقداماتی را انجام دهیم.

حل بحران جمعیت مستلزم یک اقدام چندبعدی فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است و در چندلایه در سطوح مختلف باید برای آن اقدام کرد که در حال حاضر اولویت اقدام فرهنگی برای فرهنگ‌سازی و ایجاد حس ضرورت در جامعه برای طی گام‌های بعدی ضروری است و شاید مهم‌ترین کار در این زمینه بر عهده صداوسیما و مجلس شورای اسلامی است که باید به برنامه‌سازی و برنامه‌ریزی برای تقویت فرهنگ و افزایش جمعیت بپردازند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری آنا، انتشار: ۴ تیر ۱۳۹۹، کد خبر:۴۹۷۵۳۴، www.ana.press