شعار سال: صحنه لیبی در ماه‌های گذشته شاهد صف آرایی قدرت‌های بین المللی در غرب و شرق بوده است. پررنگ‌ترین آنان، ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان که با حمایت از نیرو‌های به رسمیت شناخته شده فائز سراج در حال پیشروی در مناطق نفتی است و اخیرا شهر‌های طرابلس و سرت را از دست نیرو‌های فائز سراج خارج کرده است. این در حالی است که همسایه شرقی لیبی، مصر، با پشتیبانی امارات و عربستان از طرف مقابل یعنی نیرو‌های ژنرال حفتر حمایت کرده و بار‌ها برای ترکیه خط و نشان کشیده است. صحنه لیبی این ایام به قدری پیچیده شده است که روسیه که در لیبی رودرروی ترکیه قرار دارد در تلاش است آنکارا را به میز مذاکره بکشاند و از سوی دیگر فرانسه بر خلاف اتحادیه اروپا از نیرو‌های مخالف با دولت به رسمیت شناخته شده حمایت می‌کند. فرانسه پیش از این عملیات‌های مشترک خود با ناتو را به دلیل تحرکات ترکیه در مدیترانه به حالت تعلیق درآوده بود. این صف آرایی‌ها نیز بار دیگر خود را نشان داد، این بار در نشست شورای امنیت.


دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش در نشست چهارشنبه شورای امنیت که لیبی یکی از محور‌های آن بود هشدار داد که دخالت خارجی در جنگ لیبی به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده و از این بحران ابراز نگرانی کرد. دبیرکل اتحادیه عرب از دیگر سخنرانان نشست مجازی سازمان ملل بود. وی در این نشست اظهار داشت که مخالف مداخله نظامی در لیبی است و خواستار توقف فوری جنگ و درگیری میان طرفین منازعه در لیبی شد. احمد ابوالغیظ گفت که امکان ندارد این تلاش‌ها و روند‌ها موفقیت‌آمیز باشد مگر اینکه فضایی به دور از هرگونه مداخله خارجی و تهدید گروه‌ها و شبه‌نظامیان مسلح وجود داشته باشد.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این نشست تاکید کرد که کشور‌ها باید به نتایج کنفرانس برلین متعهد باشند و به ممنوعیت صدور سلاح به لیبی عمل کنند. بورل تاکید کرد که این قطعنامه از سوی همه طرف‌ها نقض شده است و هرچه سریعتر باید به توافق آتش بس در لیبی دست یافت. وزیر امور خارجه چین نیز بر پایبندی کشور‌های جهان بر ممنوعیت صدور سلاح به لیبی تاکید و گفت باید از تبدیل شدن لیبی به پناهگاهی برای تروریست‌ها جلوگیری کرد.


نماینده مصر در این نشست برای نیرو‌های فائز سراج و حامیان خارجی‌اش خط و نشان کشید و گفت اوضاع لیبی به خاطر وجود نیرو‌های منطقه‌ای که از تروریست‌ها حمایت می‌کنند، وخیم‌تر شده است و این امر، به مثابه خطری برای مصر است و ما هیچگونه تهدیدی را که به مرزهایمان نزدیک شود، تحمل نخواهیم کرد. گرچه مشخصا اشاره وزیر امور خارجه مصر به کشور ترکیه است، اما وی در سخنرانی خود قوت گرفتن داعش را نیز در منطقه هشدار داد. سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر که پیش از این از نیرو‌های ژنرال حفتر در شرق لیبی حمایت کرده و آنان را «ارتش ملی» خطاب می‌کند، سبب بازگرداندن ثبات در لیبی دانست و حضور شبه نظامیان را به ضرر لیبی خواند.


در سوی دیگر قطر که از حامیان ترکیه و موافق با گسترش ایده اخوان المسلمینی در لیبی است از کشور‌های جهان خواست، به توافق صلخ صخیرات، قطعنامه‌های شورای امنیت و نتابج کنفرانس برلین پایبند باشند و از دولت قانونی لیبی حمایت کنند. وزیر امور خارجه قطر در این نشست گفت که متاسفانه برخی کشور‌ها در ابتدا این توافق را تائید کردند، اما بعدا با حمایت از گروه‌های معارض و حمایت از آن‌ها بر علیه دولت، این توافق را زیر پا گذاشتند. در نهایت شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی از طرفین خواست که از دولت وفاق ملی به رهبری فائز سراج حمایت کنند.


باید منتظر ماند و دید روسیه که این روز‌ها در حال تثبیت قدرت پوتین است در این میان چه نقشی را ایفا خواهد کرد و آیا مصر به تهدید خود برای درگیری نظامی با ترکیه پایبند خواهد بود یا خیر.

 سرزمین نفت‌خیز لیبی حالا به صفحه شطرنج بازیگران منطقه‌ای و جهانی بدل شده است. شطرنجی پیچیده و چند لایه که قاعده بازی هم در آن روشن نیست، چندین بازیکن دارد و رنگ مهره‌ها هم گاه به گاه عوض می‌شود. این صفحه شطرنج دردناک و خونبار بر حیات و هستی مردمان یک کشور بنا شده است.  

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت دیدارنیوز، تاریخ انتشار: ۲۱ تیر ۱۳۹۹، کدخبر: ۶۵۳۶۸، www.didar.news