شعار سال: مصطفی بیگی مدیر مطالعات و برنامه ریزی توسعه شهری مرکز مطالعات شهر تهران در نشست حکمروایی شایسته شهری از سلسله نشست‌های دوزادهمین جشنواره مجمع عمومی شهر تهران که با حضور مدیران شهری، اساتید برجسته علوم انسانی به صورت آنلاین برگزار شد، با بیان این مطلب افزود: در سال‌های اخیر نشست‌های پژوهشی و علمی خوبی پیرامون حکمروایی در حوزه مدیریت منابع انسانی در مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران برگزار شده است.
او با بیان اینکه موضوع حکمروایی شایسته شهری در برنامه‌های دوم و سوم توسعه شهر تهران اشاره و از سوی معاونت برنامه ریزی و توسعه شهری و امور شورا‌های شهرداری تهران پیگیری شده است، ادامه داد: خوشبختانه موضوع حکمروایی شهری از جمله موضوعات مهم در مدیریت شهری است که درسال‌های اخیر به صورت جدی دنبال می‌شود اگر چه در ابتدای راه هستیم، اما توانسته ایم این موضوع را به صورت یک رویه در اداره شهر و مدیریت شهری پیگیری کرده و در تحقق آن سهمی داشته باشیم.
مصطفی بیگی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین زیرساخت‌های تحقق حکمروایی شایسته شهری فرهنگ است، بیان کرد: به غیر از موضوع فرهنگ سازی، تناسبات اجتماعی کارکنان و مدیران شهرداری و از همه مهمتر حقوق شهروندی از زیر ساخت‌های موثر در این مساله به شمار می‌رود.
او با بیان اینکه در حال حاضر مفهوم حقوق شهروندی با مسائل تابعیتی و سیاسی اشتباه گرفته می‌شود، یادآور شد: حقوق شهروندی از جمله مفاهیمی بود که برای نخستین بار در کشور فرانسه با موضوعاتی مانند آزادی بیان و اندیشه به آن پرداخته شد. اما در ایران این موضوع توسط اندیشمندان دوره مشروطیت مطرح شد.
مدیر سابق مطالعات و برنامه ریزی توسعه شهری تاکید کرد: حقوق شهروندی از جمله موضوعاتی است که هم در ماموریت مربوط به حوزه مدیریت شهری و هم در منشور‌های بین المللی به آن تاکید شده است.

مشارکت، مبنای تحقق حکمروایی شایسته در مدیریت شهری
در ادامه این نشست استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری مشارکت را مبنای تحقق حکمروایی شایسته در مدیریت شهری دانست و گفت: یکی از موضوعاتی که باید به آن توجه شود، اینجاست که بین حکمروایی و حکمرانی تفاوت زیادی وجود دارد. حکمروایی شهری شامل نهاد‌های رسمی الزامات غیر رسمی، سرمایه‌های اجتماعی و شهروندان و مجموع روش‌های برنامه ریزی و حقوق شهری است که مجموع آن مدیریت شهری را تشکیل می‌دهد.
کرامت الله زیاری با بیان اینکه متاسفانه در ایران حکمراویی شهری به مفهوم واقعی خود محقق نشده است، ادامه داد: حکمروایی را باید از منظر شهری و روستایی، محلی و منطقه‌ای و سازمان‌های اجتماعی مورد بررسی قرار داد. این درحالی است که حکمرانی یک برخورد از بالا به پایین و تمرکز گراست و با حکمروایی تفاوت دارد.
او با بیان اینکه مشارکت، پاسخگویی، شفافیت، مسئولیت پذیری، اثربخشی، کارایی، عدالت و برابری و قانون محوری از جمله اصول مهم در تحقق حکمروایی شهری است، یادآور شد: باید حقوق شهروندی به صورت عام رعایت شود چرا که این حق مبنای مسئولیت‌های اجتماعی در شهر است. باید قبول کرد که شهروند در مقابل حکمروایی شهری از حقوق و وظایفی برخوردار هستند.
زیاری با اشاره به اینکه حقوق شهری، آزادی بیان و اندیشه، آگاهی از حق، مطالبه گری از مدیران از جمله مؤلفه‌های حقوق شهروندی است، تاکید کرد: حکمروایی شایسته در سازمان‌هایی مانند شهرداری باید بر مبنای مشارکت باشد این در حالی است که در نظام شهری برای تحقق حقوق شهروندی با خلاء‌های قانونی رو به رو هستیم.

ضعف شورا‌های شهر‌ها در تحقق حکمروایی شایسته شهری
وکیل پایه یک دادگستری و عضوهیات علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه برای تحقق حکمروایی شایسته نیازمند قوانین کارساز هستیم، گفت: اگرچه مفهوم حقوق شهروندی در دوره مشروطیت آغاز و برای خطاب قراردادن مردم به جای اصطلاح رعیت از شهروند استفاده شد، اما از آن تاریخ به بعد روز به روز شاهد دخالت آرای مردم در حکمروایی شهری هستیم.
سید محمد بهشتیان با بیان اینکه امروزه شاهد افزایش مطالبه گری از حکمرانان توسط شهروندان هستیم، افزود: در این میان نقش شورا‌ها در حکمروایی شهری زیاد است، اما تا کنون شورا‌ها آنطور که باید و شاید نتوانسته اند نقش خود را در حکمروایی شایسته ایفا کنند.
او با تأکید بر اینکه متاسفانه ما شاهد قوانینی هستیم که بدون توجه به نیاز‌ها و خواسته‌های مردم در شورای شهر‌ها تصویب می‌شود، ادامه داد: این در حالی است که بسیاری از این مصوبات در هیأت دیوان عدالت اداری ابطال شده است. یکی از مواردی که شورا‌ها نتوانستند نقش خود را به خوبی ایفا کنند موضوع پرداخت عوارض شهری است که یکی از منابع درآمدی مدیریت شهری طبق ماده ۲۹ آئین نامه مالی شهرداری تهران محسوب می‌شود.
بهشتیان با اشاره به اینکه مصوبات شورا‌های شهر هیچ تناسبی با وضع زندگی مردم نداشته است، بیان کرد: متاسفانه روز به روز هزینه‌های اداره شهر و شهرداری‌ها افزایش پیدا می‌کند آن هم در شرایطی که درآمد شهروندان ثابت بوده و افزایشی نداشته است و این عدم تناسب باعث وارد شدن فشار بیشتر بر زندگی مردم شده که شورا‌ها به این مساله توجهی ندارند.

حقوق شهروندی مبتنی بر مبانی شهرسازی است
وکیل پایه یک دادگستری و استاد دانشگاه نیز در این نشست حقوق شهروندی را مبتی بر مبانی شهرسازی دانست و گفت: در طی دو دهه گذشته سونامی حقوق شهروندی باعث شده است تا ما از یکی از مهمترین عوامل تحقق آن که همان مبانی شهرسازی است، غافل شویم موضوعی که حتی در منشور حقوق شهروندی ریاست جمهوری نیز به آن پرداخته نشده است.
غلامرضا کامیار با بیان اینکه شهر قانون گریز یک واقعیت تلخ در دنیای کنونی است، افزود: به همان اندازه که قانون مهم است مجریان قانون نیز برای ما مهم هستند. یک قانون کامل نیاز به یک مجری خوب دارد.
او با بیان اینکه در ارتباط با مسائل مربوط به حقوق شهری باید مفاهیم استاندارد را به کار ببریم، ادامه داد: حقوق شهروندی در واقع برگرفته از رابطه و منزلت و نشانگر کرامت و جایگاه انسانی است که به اعضای جامعه داده شده است تا به یک برتری در ارتباط با حقوق خود دست پیدا کنند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی شهر، تاریخ انتشار ۲۴ شهریور ۹۹، کد خبر: ۴۴۰۵، shahr.ir