شعار سال:مفید در ارشاد از عبداللّه بن بشر نقل کرده که گفته است:
 
«مأمون به من دستور داد ناخنهایم را از حد معمول درازتر نگه دارم، و این را به کسی اظهار نکنم، من چنان کردم، سپس مرا احضار کرد، و چیزی شبیه تمرهندی به من داد و گفت این را با هر دو دست خود نرم کن، من همین کار را کردم، پس از آن از جا برخاست و رفت و بر امام علیه السلام وارد شد، و به او عرض کرد: حالت چگونه است؟
 
امام علیه السلام فرمود: امیدوارم خوب باشم.
 
مأمون عرض کرد: من هم به حمد خدا امروز خوبم، آیا امروز کسی از پرستاران نزد شما آمده است؟
 
امام علیه السلام فرمود : نه.
 
مأمون خشمناک شد و به غلامان فریاد زد که آب انار حاضر کنید که از آن نمی توان بی نیاز بود. سپس مرا صدا کرد و گفت: یک دانه انار بیاور، و چون آوردم گفت: به دست خود آب آن را بگیر، و چون آب آن را گرفتم، مأمون آن را به امام رضا علیه السلام خورانید،
 
و همین سبب شهادت آن حضرت شد و دو روز پس از آن وفات فرمود».
 
از ابوصلت هروی نقل شده که گفته است : «هنگامی که مأمون از نزد امام رضا علیه السلام بیرون رفت من بر او وارد شدم، به من فرمود ای اباصلت کار خود را کردند، و شروع به حمد و ثنای الهی فرمود».
 
محمّد بن جهم روایت کرده است که امام رضا علیه السلام انگور را دوست می داشت،
 
مقداری از آن تهیّه و در ته دانه های انگور سوزن فرو کردند و چند روزی به همان حال نگه داشتند سپس سوزنها را جدا کردند و انگور را نزد امام علیه السلام آوردند آن حضرت از آن تناول فرمود، و به همین علّت به شهادت رسید، و گفته شده که سمّ مزبور بسیار لطیف و ناپیدا بوده است».
 
کیفیّت قتل به هر نحوی که باشد، با ملاحظه نصوص تاریخی، و اوضاع خاصّ سیاسی، آنچه از نظر ما اقوا و ارجح می باشد این است که مأمون آن حضرت را مسموم کرده و ناگهانی به شهادت رسانیده است، و در این باره هیچ گونه شک و تردیدی نداریم.
 
«وفات آن حضرت در طوس در ده سناباد از دهات نوغان اتّفاق افتاده و در خانه حمید بن قحطبه در قبّه ای که گور هارون در یک سمت آن قرار دارد، نزدیک قبله دفن شده است»
 
«هنگامی که امام رضا علیه السلام وفات یافت، مأمون مرگ آن حضرت را بلافاصله اعلام نکرد، و جنازه آن حضرت را یک روز و یک شب نگه داشت، سپس محمّدبن جعفربن محمّد و گروهی از آل ابی طالب را احضار کرد، و جسد مبارک امام علیه السلام را صحیحا بدون
 
این که اثری برآن باشد، به آنان نشان داد، و پس از آن گریست.
 
و گفت ای برادر بر من دشوار است که تو را به این حالت ببینم، در حالی که آرزو می کردم که من پیش از تو بمیرم امّا خداوند آنچه می خواهد می کند، مأمون بی تابی و اندوه بسیاری از خود نشان داد، و جنازه آن حضرت را بر دوش گرفت، و تا محلّ دفن
 
و جایی که امروز زیارتگاه آن حضرت است، تشییع کرد»
 
«…پیش از آن که قبر کنده شود، مأمون حاضر شد و دستور داد که در کنار پدرش قبر آن حضرت حفر شود سپس رو به جانب ما کرد و گفت:
 
صاحب این جنازه برای من حدیث کرد که قبری که برای او کنده می شود، در آن آب و ماهی نمایان خواهد شد قبر را حفر کنید، چون حفر کردند و لحد آماده شد، آب در آن جوشید و ماهی در آن ظاهر شد، سپس آب فرو نشست، و امام رضا علیه السلام در آن دفن شد»
 
انتخاب ازکتاب تحلیلی از زندگانی امام رضا علیه السلام/مقتل الطالبین

 
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از  پایگاه خبری شفقنا  ، تاریخ انتشار: 24 مهر1399  ، کدخبر:1029906 ،www.fa.shafaqna.com