شعارسال: این تصمیم در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا اتخاذ شده بود. این شورا در راستای مقابله با تحریم‌های گسترده امریکا و برای انجام بهتر امور تشکیل شده بود. اگر چه بعداً مشخص شد رئیس قوه قضائیه افزایش قیمت‌ها را منوط به انجام اقداماتی کرده بود که ترتیب اثر نیز داده نشده بود.

در آن مقطع زمانی درباره این که می‌بایست تصمیمی راجع به بنزین بدلایلی مانند قاچاق، مصرف بالا و ... گرفته می‌شد تقریبا شک و شبهه‌ای وجود نداشت، اما مهم این بود که سناریو‌های دیگری نیز همان زمان بین نخبگان و دانشگاهیان مطرح شده بود که طرفداران و حامیان بیشتری داشت. در واقع گران شدن یکسان بنزین برای عموم مردم بدون در نظر گرفتن عدالت اجتماعی هرگز نتوانست حداقلی از اجماع و اقناع بین نخبگان و دانشگاهیان را پدید آورد.  

اجرایی شدن تصمیم گران شدن بنزین با واکنش گسترده‌ای در سطح جامعه روبه رو و موجب اعتراضاتی در شهر‌های مختلف شد. البته بعد از مدتی و مثل همیشه فرصت طلبان و مخالفان جمهوری اسلامی به تکاپو افتادند تا سمت و سوی مخالفت‌ها را به طرف سیستم سیاسی تغییر دهند.

 در آشوب‌های آبان ماه خسارات فراوانی به جایگاه‌های سوخت، ادارات و نهاد‌های دولتی، بانک ها، فروشگاه‌ها و ... وارد شد.  

در این بین رفتار و عملکرد دولتی‌ها حین اجرایی شدن گران شدن بنزین نیز با انتقادات گسترده‌ای روبه رو شد. بیشترین انتقاد مربوط به گفتار رئیس جمهور در سفر به آذربایجان شرقی در اوائل آذرماه بود. حسن روحانی گفته بود: «من هم مثل شما صبح روز جمعه دیدم قیمت بنزین تغییر کرده برای اینکه موضوع را به شورای امنیت کشور واگذار کرده بودم». بعد‌ها حسین ذوالفقاری، معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور در ۱۱ شهریور ۱۳۹۹ با انتقاد از اظهارات برخی افراد مبنی بر اینکه صبح جمعه از موضوع گرانی بنزین مطلع شده‌اند، گفت: من با سند می‌گویم کِی و چه ساعتی و توسط چه کسی از موضوع با خبر شده‌اند.

نکته حائز اهمیت این بود که دولت تدبیری برای کاستن از آثار و پیامد‌های گران شدن بنزین اتخاذ نکرده بود. در واقع انتظار می‌رفت اگر بنزین قرار است گران شود سیاست‌هایی حمایتی حداقل برای اقشار ضعیف جامعه در نظر گرفته شود که متاسفانه چنین اقدامی صورتی نگرفت. چرا که تجربه ثابت کرده افزایش قیمت بنزین همیشه تاثیر مستقیمی بر روی نرخ کالا‌ها و خدمات دارد و به همین دلیل عموم مردم بر این تصور بودند که دخل و خرج زندگی شان از آن تاریخ به بعد با چالش مواجه خواهد شد.

البته مسئولان دولتی وعده داده بودند گرانی و دو نرخی شدن قیمت بنزین موجب گرانی نخواهد شد و حتی رئیس جمهور بیان داشته بود که این گرانی به نفع مردم است، درآمد حاصل از آن بین افشار کم درآمد توزیع خواهد شد، رشد قیمت‌ها حداکثر ۴ درصد و ... خواهد بود. محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور نیز اعلام کرده بود تورم با وجود افزایش قیمت بنزین نزولی خواهد شد و قس علی هذا.

  اما در عمل چنین نشد و در یک سال گذشته قیمت‌ها سیر صعودی سرسام آوری را تجربه کرده اند و به جرات می‌توان گفت هفته یا ماهی نبوده که قیمت کالایی افزایش پیدا نکرده باشد. در این باره اشاره به برخی از موارد می‌تواند بیانگر فشاری اقتصادی باشد که مردم در این مدت متحمل شده اند. نرخ تورم در کل کشور ۱۲ ماه قبل از گران شدن بنزین حدود ۲۸ درصد بود، اما در یک سال گذشته به ۴۱ درصد رسید. هر متر مسکن حدود ۱۳ میلیون بود، اما به ۲۷ میلیون افزایش یافت. قیمت دلار حدود ۱۲ هزار تومان بود، اما به ۲۷ هزار تومان رسید و ...

موضوع مهم‌تر درباره تعداد کشته‌های آبان ماه بود که تا مدت‌ها مبهم بود و در نهایت نیز وزیر کشور آمار آن را به طور غیر مستقیم بین ۲۰۰ تا ۲۲۵ نفر اعلام کرد که طبیعتا صدانقلاب و دشمنان از این موضوع سوءاستفاده‌های فراوانی کردند.

در نهایت باید گفت گران شدن بنزین مستلزم اتخاذ تصمیماتی در سه حوزه قبل از اجرا، حین اجرا و بعد اجرا بود که هیچ کدام دولت بدرستی صورت نگرفت. دولت می‌بایست ابتدا بهترین راه حل را با کمک گرفتن از نخبگان اتخاذ می‌کرد، افکار عمومی را به نحوی همراه می‌کرد، تدابیر حمایتی برای اقشار ضعیف در نظر می‌گرفت. ضمن اجرای تصمیم، می‌بایست با مردم به شیوه درستی همدلی نشان داده می‌شد، صف معترضان را از اغتشاشگران جدا می‌کرد و .... پس از اجرا نیز می‌بایست علاوه بر مدیریت اقتصاد، زمینه فضاسازی برای ضد انقلاب را مهیا نمی‌ساخت تا اعداد عجیب و غریب از تعداد کشته‌های آبان ماه بیان نمایند.  

با این وجود امید است حادثه تلخ آبان ۹۸ برای مسئولان دولتی درس عبرتی باشد تا همیشه در تصمیم گیری‌های خود رضایت افکار عمومی را مدنظر داشته باشند و از تصمیمات یکباره و ضربتی که زندگی و معیشت مردم را تحت الشعاع قرار می‌دهند اجتناب نمایند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از الف تاریخ انتشار ۲۵ آبان ۹۹، کد خبر: ۳۹۹۰۸۲۴۱۲۸، www.alef.ir