شعار سال : کسانی که دوست دارند در زندگی مادی و معنوی خود، تکامل یابند و مراتب صلاح و کام روایی را به دست آورند، نیازمند داشتن ویژگیهایی هستند که زمینه ساز تعالی آنهاست. امام جواد (ع) درباره این ویژگیها میفرماید:
«المؤمن یحتاج الی ثلاث خصال: توفیق من الله، واعظ من نفسه و قبول ممن ینصحه».
مؤمن محتاج سه خصلت است: توفیق از حق تعالی و واعظی از نفس خود که پیوسته او را موعظه کند و قبول کند، از آن که او را نصیحت کند.
یکی از اصولی که باید اهل سلوک به آن توجه داشته باشند، این است که بداند هر چه دارد، از توفیقات الهی است و نتیجه لطف حضرت حق است. ما که فقیریم و محتاج محض، به واسطه توجه اوست که رنگ و بوی حیات مییابیم، وگرنه هیچ در هیچ بوده ایم.
بنابراین، هر چه هست، از توفیقات الهی است. ازاین رو، زندگی مادی و معنوی خود باشد و در سایه مراقبه و محاسبه نفس، خود را بیدار کند و رشد دهد.
امام باقر علیه السلام درباره اهمیت پندپذیری فرموده اند: «وَ قالَ مَنْ لَمْ یَجْعَلِ اللهُ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظاً فإِنَّ مواعِظَ النّاسِ لَنْ تُفْنِیَ عَنْهُ شیئاً؛ هر کس که خداوند، برای او از خویش پنددهندهای قرار ندهد، پندهای مردم او را از چیز دیگری بی نیاز نمیکند»
شرایط پندپذیری از دیگران این است که نخست، مؤمن، خود، پنددهنده نفس خویش باشد؛ یعنی مؤمن بیدار است و پیش از اینکه دیگران کاستیها و بدیهای او را ببینند، به عیبهای خود واقف باشد..
ببین گوش دل به سوی که داری؟
دل، قبله نماست و مقصد را مشخص میکند. ازاین رو، باید واردات دل را مدیریت کرد و به هر صدای نامحرمی گوش نداد.
امام جواد علیه السلام در این باره فرمود: «مَن أصْغی اِلی ناطِقٍ فَقَدْ عَبْدَهُ، فَاِنْ کانَ النّاطِقُ عَنِ اللهِ فَقَدْ عَبَدالله و اِنْ کانَ النّاطِقُ، یَنْطِقُ عَنْ لِسانِ اِبْلِیسَ فَقَدَ عَبَدَ اِبْلِیسَ؛ هر که گوش دل به گویندهای دهد، او را پرستیده است. اگر گوینده از طرف خداست، خدا را پرستیده و اگر از زبان ابلیس سخن گوید، شیطان را پرستیده است». (۱)
ازاین رو، هر انسانی باید واردات گوش ظاهر و باطنش را مدیریت کند و با توجه به اینکه امروزه صداهای نامحرم در قالبهای اجتماعی، سیاسی، اخلاقی، عرفانی و… یا به صورتهای عرفانها و جریانهای معنویت گرایی و نامهای فریبنده است، پس برای رهایی از این صداها، باید به صدای گویندگان الهی گوش داد. البته میان صدای گویندگان الهی با دیگر صداها تفاوت اساسی وجود دارد که در باب مطلوب و مقصود دعوت است. فقط گویندگان الهی هستند که برای دعوت به سوی خداوند ندا در داده اند و هم نوا با آفتاب یمنی اویس قرنی گویند: «فرّ الی الله». (۲)
این سخن کامل را از کتاب الله اقتباس کرد که نوح نبی به مردم فرمود: «فَفِرُّوا إِلَی اللَّهِ.» (۳) آری، سخن را باید از قرآن آموخت و دهن از فرقان باید گرفت. یک نَفَس از نَفْس ایمن مباش که دشمنی سخت رهزن و رهزنی سخت دشمن است. همواره در کمین است و اقتضای طبیعتش این است. (۴)
۱- تحف العقول، ص۴۷۹.
۲- تذکره الاولیاء، صص ۲۶ _ ۳۴.
۳- ذاریات: ۵۰.
۴- نامهها برنامه ها، ص۷
انتخاب از کتاب دریای سخاوت: بسته مناسبتی ویژه امام جواد علیه السلام
شعار سال ، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه بین المللی شفقنا ، تاریخ انتشار 3 اسفند 99 ، کد خبر : 1102565 ، fa.shafaqna.com