شعار سال:گفتمان های توسعه از اواسط دهه 1910 میلادی با نظریه انتقادی در مکتب فرانکفورت در آلمان  با نقد ابزارگرایی(Instrumental rationality)

در مارکسبسم و کاپیتالیسم آغاز گردید. دهه 1950 دهه انقلاب سبز در کشاورزی و اوج گیری انتشار و رواج مدرنیزاسیون در جهان سوم با ابزارهایی مانند ترویج نوآوری های فنی، کشاورزی و سد سازی بود.

دهه 1960 دهه اومانیسم و رواج اندیشه های «ژان پل سارتر» با محوریت آزادی نامحدود انسان در اجتماع و طبیعت بود.

در اواخر این دهه کلوپ رم   (The Club of Rome )با دل نگرانی به افزایش جمعیت جهان و بحران غذا، از دل سازمان خوار و بار جهانی (فائو) بیرون آمد. در همین دهه دکتر پاول باران، در آمریکا با نگارش کتاب اقتصاد سیاسی رشد، نظریه وابستگی را مطرح کرد و عامل اصلی عقب ماندگی و فقر جهان سوم را به سیاست های استعماری غرب نسبت داد.

 دهه 1970 میلادی دهه بازخورد یا فیدبک به برنامه های توسعه یک سویه و تک بُعدی و شروع اندیشه توسعه پایدار (در کنفرانس جهانی استکهلم سوئد) و حفاظت از محیط زیست و نیز ‌دوران نقد های جدی به نظریه رشد اقتصادی بود که ناپایداری و آلودگی محیط زیست را به ارمغان آورده بود

رشد اقتصادی هدفش‌ صرفا افزایش تولید ناخالص ملی (GNP) یا تولید ناخالص محلی (GDP) و نیز شاخص در آمد سرانه، بدون رعایت جنبه های زیست محیطی و اخلاقی، و مقوله عدالت اجتماعی بود

در این ایام «جولیوس نایره ره» در تانزانیا و پائولو فریره در برزیل چهره هائی شاخص در زمینه توجه به ابعاد فراموش شده انسانی در فرایند توسعه اقتصادی بودند.

«شوماخر» کتاب «کوچک زیباست:اقتصاد با ابعاد انسانی» را در همین دوران منتشر کرد.

دهه 1980 دهه سیاست تعدیل ساختاری یا اقتصادی و به عبارتی سوق دادن جهان غیر کمونیست به رقابت نابرابر با اقتصاد سرمایه داری آزاد و رونق فعالیت های بانک جهانی در کشور های جهان سوم (در حال توسعه) و افزایش سد سازی و افزایش قرض ها یا دیون این کشورها و تخریب روز افزون محیط زیست بود

دهه ۱۹۹۰ آغاز برچیده شدن دیوار برلن و سقوط اتحاد شوروی و برگزاری کنفرانس سران در «ریو دو ژانیرو» در برزیل و تصویب دستور کار 21 برای الزام آوری برنامه های زیست محیطی کشورها در قرن 21 میلادی با هدف مبارزه با گرمایش زمین و توسعه پایدار و تشویق مشارکت مردم و سازمانها در فرایند توسعه پایدار بود.

امریکا از کشورهایی بود که معاهده «کیوتو» مبنی بر کاهش گاز های گلخانه ای را در این دهه امضا نکرد.

دهه 2000 بر ای کشور های توسعه یافته دهه عبور از مدرنیسم و ورود به دوران پسا مدرن و نیز ایجاد و گسترش انرژی های پاک و اقتصاد سبز و توقف روند سد سازی و نیز توجه به اخلاق حرفه ای در همه رشته ها و فعالیت ها و افرایش انتخاب های انسانی در برابر غلبه تکنولوژی‌ افسار‌ گسبخته بر طبیعت بود لیکن برای اکثر کشور های در حال توسعه، دهه عقب گرد و جنگ های بنیاد سوز بود

دهه 2010 دهه فراگیر شدن تکنولوژی ارتباطات و اطلا عات (ICT) و دولت الکترونیک و افزایش توجه به مشارکت مردمی توسط سازمان های مردم نهاد در روند تو سعه پایدار بود. در این دهه تولید محصولات سالم و نیز ارگانیک وتوجه به انرژی های سبز و همچنین کشاورزی شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار بود

دهه ۲۰۲۰ دوران توجه به پدیده رد پای‌ اکولوژیک (Ecological Footprint ) و دسته بندی منابع انرژی قابل دسترس از جنبه اثرات گلخانه ای بر کره زمین بود و توجه به اینکه حتی انرژی های به ظاهر پاک مانند هیدروالکتریک و بیو انرژی دارای رد‌پای اکولوژیک بالا (به دلیل نیاز به آب ‌‌و انرژی) می باشند

دهه ۲۰۲۰ تمرکز بر این‌ حقیقت است که راه حل نجات کره زمین، اصلاح سبک زندگی‌ و‌ کاهش مصرف گرائی در تمامی موارد از جمله کاهش ‌مصرف اینترنت می باشد. زیرا حتی اپلیکشن های اینترنتی و پایگاه های اطلاعاتی مرتبط با آن ها مانند گوگل، همگی به انرژی و سیستمهای خنک کننده (با مصرف بسیار بالای آب) نیاز داشته و ردپای اکولوژیک بالائی از خود بر جای می گذراند

پرسش اساسی این است که نقش ما و اینک هر کدام از انسان ها به‌نوبه‌ خود، در این روندهای توسعه ای آیا نظاره گری و تقلید, سکون و تاسف و یا این‌که مداخله خلاقانه و فعالانه و هوشمندانه بوده و می باشد؟ کدامیک؟ باید اینک آگاه شویم که:

به کدامین سو حرکت می کنیم؟

دوران سد سازی های دهه 1960 را می پیمائیم و یا این‌که حتی در مصرف نوع و میزان‌ مصرف اپلیکشن های شبکه‌ جهانی اینترنت احتیاط لازم را به خرج می‌دهیم؟

بیائیم و بیندیشیم که:چه نقش سازنده ای را میتوان  ایفا کرد؟

لطفا به این پرسش حیاتی و تاریخ ساز پاسخ فردی و سپس نیز جمعی دهیم.

سید احمد خاتون آبادی نهم اسفند ۱۳۹۹ (۲۷ فوریه ۲۰۲۱)

پایگاه تحلیلی- خبری شعار سال ،برگرفته از کانال تلگرامی دکتر سیداحمدخاتون آبادی