شعار سال: رئیس سابق دادسرای جنایی تهران گفت: ماده ۳۰۱ قانون این استثناء را دارد که اگر پدری فرزند خود را بکشد قصاص نمی‌شود، پدر از حکم قصاص رهایی پیدا می‌کند، ولی این استثناء شامل مادر نمی‌شود.

فخرالدین جعفرزاده درخصوص مجازات پدر و مادر بابک خرمدین، اظهار داشت: مجازات قتل عمد، قصاص است، اما یک استثناء در قانون وجود دارد و مبانی فقهی ما هم بر آن تأکید دارد و نظر مشهور فق‌ها هم همین است که اگر پدری فرزند خودش را به قتل برساند قصاص نمی‌شود.

رئیس سابق دادسرای جنایی تهران افزود: ظاهرا در قتل آقای خرمدین هم پدر و مادر نقش دارند، ولی ما محتویات پرونده را در اختیار نداریم و نمی‌دانیم در قتلی که صورت گرفته نقش هرکدام از این پدر و مادر به چه صورت است. اگر هر دو مشارکت در قتل باشد، به لحاظ اینکه ماده ۳۰۱ قانون این استثنا را دارد که اگر پدر فرزند خود را بکشد قصاص نمی‌شود، پدر از حکم قصاص رهایی پیدا می‌کند، ولی این استثنا شامل مادر نمی‌شود.

اگر اولیاء دم دیگری غیر از پدر و مادر وجود داشته باشد آن‌ها می‌توانند قصاص مادر را مطالبه کنند

وی ادامه داد: اگر اولیاء دم دیگری غیر از پدر و مادر وجود داشته باشد آن‌ها می‌توانند قصاص مادر را مطالبه کنند. ظاهرا آقای بابک خرمدین مجرد بوده و زن و بچه نداشته و قاعدتا اولیاء دم درجه ۲ باید ایفای نقش کنند که برادران و خواهران هستند. اگر پدر و مادر در قتل نقش داشته باشند، چون قتل مانع از ارث است، حق قصاص هم از آن‌ها ساقط می‌شود و اولیاء دم درجه ۲ جایگزین می‌شوند که خواهران و برادران هستند. آن‌ها می‌توانند قصاص مادر را مطالبه کنند، ولی پدر قصاص نخواهد شد.

جعفرزاده در پاسخ به سؤالی در خصوص کفایت مجازات پدرانی که فرزند خود را به قتل می‌رسانند، گفت: ماده ۶۱۲ از کتاب پنجم، بخش تعزیرات، مجازات قاتلی که به هر علت قصاص نشود را ۳ تا ۱۰ سال حبس پیش بینی کرده است. برخی افراد این مجازات را برای پدری که فرزند خود را می‌کشد کافی نمی‌دانند. اما اینکه آیا این مجازات برای سایر قاتلینی که مجازات نمی‌شوند هم کافی است یا نه، بحث دیگری دارد.

وی تأکید کرد: اگر قرار باشد این مجازات تشدید شود، باید قانونگذار این مجازات را تشدید کند که کتاب پنجم تعزیرات به دست مجلس شورای اسلامی در دست اصلاح و تغییر است و آن طوری که من شنیده ام مجازات قاتلی که به هر علت قصاص نشود تا ۲۰ سال افزایش پیدا می‌کند.

معاون سابق دادستان تهران افزود: ماده ۱۲۷ قانون مجازات اسلامی راجع به معاونت در قتل را داریم و اگر نقش مادر معاونت در قتل باشد، بند یک ماده ۱۲۷ مجازات سلب حیات را درجه ۲ یا ۳ پیش بینی کرده و بیش از ۱۵ سال حبس در نظر گرفته است. ولی در مورد مادری که معاون در قتل است و پدر هم قاتل است و قصاص نمی‌شود، تبصره ۲ ماده ۱۲۷ حاکم است که گفته به هر علت قصاص نفس اجرا نشود، مجازات معاون بر اساس میزان تعزیر فاعل اصلی جرم مطابق بند «پ» این ماده است. بند «پ» ماده ۱۲۷ هم مجازات درجه ۵ را پیش بینی می‌کند. در ماده ۱۹ که راجع به درجات مجازات‌ها است می‌بینیم که مجازات درجه ۵ حبس از ۲ تا ۵ سال است.

وی تأکید کرد: همیشه اجرای قانون به معنای اجرای عدالت نیست. باید در اجرای عدالت قضایی و جزایی تناسب وجود داشته باشد و صرف اجرای قانون ما نمی‌توانیم بگوییم عدالت اجرا شده است. باید نقش مقتول را هم در نظر گرفت. یک موقع مقتول اقدامات تحریک آمیزی انجام داده و گفتار و رفتار تحریک آمیز مقتول باعث شده که پدر و مادرش او را بکشند. این رفتار جنایت بزرگی مثل قتل را توجیه نمی‌کند، ولی می‌تواند مؤثر باشد.

جعفرزاده ادامه داد: یکی از بند‌های ماده ۳۸ اشاره به این دارد که گفتار و رفتار تحریک آمیز باعث وقوع جرم می‌شود. ما در اعمال مجازات باید این‌ها را هم در نظر بگیریم. ما از پرونده ایشان خبر نداریم که چرا پدر و مادر راضی می‌شوند فرزند خودشان را بکشند. یعنی، چون این قتل خانوادگی است و پدر و مادر فرزند خودشان را کشته اند باید جمیع جهات دیده شود.

احتمالا این پرونده ابعاد دیگری هم داشته باشد که هنوز نگفته اند

وی همچنین با اشاره به اعتراف پدر و مادر بابک خرمدین به قتل دختر و دامادشان، گفت: در مورد دخترشان، چون فرزند خودشان است همان شرایطی که برای پسرشان بود حاکم است. اما در مورد دامادشان اولیاء دم می‌توانند تقاضای قصاص کنند. مضاف بر اینکه این آقا باید از لحاظ روانشناسی مورد واکاوی قرار بگیرد که چرا این کار‌ها را انجام داده است و نیاز به بررسی روانشناسی دارد. احتمالا این پرونده ابعاد دیگری هم داشته باشد که هنوز نگفته اند.

قصاص مجازات شرعی است و اصلا مشمول مرور زمان نیست

رئیس سابق دادسرای جنایی تهران افزود: در مورد مادرشان هم اگر همان نقش را داشته باشد و آن‌ها را با دارو مسموم کرده باشد و پدر مباشرتا مرتکب جنایت شده باشد، جرم مادر معاونت در قتل است. اما اگر اولیاء دم داماد تقاضای قصاص پدر بابک خرمدین را داشته باشند قاعدتا حبس مادر اینجا بالای ۱۵ سال است.

وی در پاسخ به سؤالی در خصوص اینکه آیا قتل داماد این خانواده شامل مرور زمان می‌شود، اظهار داشت: قصاص مجازات شرعی است و اصلا مشمول مرور زمان نیست؛ مرور زمان در مورد جرائم تعزیری است و شامل جنایت نمی‌شود.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از جماران نیوز، تاریخ انتشار: ۲۹اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر: jamaran.news،۱۵۱۰۱۱۲