شعار سال:واکنش‌های توییتری به مناظره‌ی اقتصادی کاندیداهای «انتخابات» ۱۴۰۰ را به انتخاب خبرنگار انصاف نیوز می‌خوانید:
 
مجید تفرشی: ‏برخلاف رویه مثبت اندیشم باید بگویم که فصل مشترک همه نامزدها در مناظره امروز، ضعف و ناآمادگی همه بود.
برنده اصلی این مناظره «هیچکدام» بود و بازنده، نظام بود که با وجود دارا بودن نخبگان فکری و اجرایی، پس از ۴۲ سال، این افراد را به عنوان بهترین محصولات فکری- اجرایی خود معرفی میکند.
 
عباس صالحی: ‏منطق گفتگو و ادب گفتگو معیارسنج مناظره سالم هستند.
مناظره نه میدان مبارزه گلادیاتورهاست و نه جای نقاشی مار و تزویر عوام!
وقتی که هر چهار سال یک‌بار قاب سیما را برای گفت‌وگو و مناظره می‌گشاییم، نابلدی و هول‌زدگی و بداخلاقی دور از انتظار نیست!
 
میلاد گودرزی: ‏شما هم احساس می‌کنید سطح نخبگی گزینه‌های تصدی بالاترین مقام اجرایی این کشور باید خیلی فراتر از این‌هایی که می‌بینیم باشه؟!
لحظاتی از مناظره امروز، از این منظر، غم‌انگیز بود!
 
احسان منصوری: ‏عملکرد ‎همتی در مناظره اول
 
نقاط قوت:
۱. تبدیل مناظره به صحنه عیان ‎پنج دربرابریک
۲. اشاره به نماینده نداشتن بسیاری از مردم در مناظره
۳. دعوت مردم به رای و شکست دادن کودتا
۴. فاصله گذاری با دولت روحانی
۵. تحقیر کاندیداهای پوششی
۶. اشاره به بی‌عدالتی امکانات و رییس قوه بودن رییسی
‏موارد ضعف:
۱. عدم ارائه یک بسته اقتصادی امیدبخش و محرک
۲. روخوانی از متن در جمع بندی و عدم ارتباط چشم در چشم با مخاطب
۳. عدم تشریح مفهوم «توزیع فقر» و خطر برنامه‌های رقبا
۴. عدم ارائه چشم انداز برای رفع تحریم و تفاوت دیدش با رقبا
۵. عدم ورود به مساله بورس
‏موارد مغفول مانده:
۱. تشریح واقعیات جنگ اقتصادی/ارزی اخیر
۲. ذکر دستاوردش در حفظ ذخایر ملی تحت جنگ
۳. فاجعه آبان
۴. معضل مالیات ندادن نهادهای حکومتی (آستان قدس و …)
۵. دستاوردهایش در مبارزه با فساد درمقابل کارنامه قوه قضاییه
۶. اشاره به خطر ونزوئلایی شدن ایران و راهکار خودش
 
علی‌اصغر شفیعیان: ‏یاد خاتمی بخیر. با ادب، با وقار، اندیشمند، خوش سخن، …
به کجا می‌رویم؟ مشاوران کاندیداها لااقل بگویند ادب و احترام دیگران را رعایت کنند حتی اگر چیزی در چنته ندارند
البته نقد اصلی به شورای نگهبان است که این صحنه را پیش روی ملت گذاشته‌اند! / ‏دو نامزد تسخیری شورای نگهبان برای ما، در مناظره‌ی اول که خوب نبودند  / ‏سوءاستفاده از قومیت، نشانه‌ی توسعه‌نیافتگی است! فارسی زبان ملی است. این که هر دو ‎نامزدتسخیری شورای نگهبان برای ما، در مناظره ترکی صحبت کردند تا رای آنها را جلب کنند اصلا یک حالی بود
 
محمد رهبری: ‏نکاتی داده‌کاوانه در مورد ‎مناظره امروز:
در طول مدت مناظرات، نام ‎زاکانی بیش از سایر نامزدهای انتخاباتی تکرار شده و رئیسی، همتی و جلیلی هم در رتبه‌های بعدی بودند.
به نظر می‌رسد اصولگرایان از مواضع زاکانی بسیار راضی بودند و از او حمایت جدی صورت گرفته. ‏کاربرانی که در مورد زاکانی، رئیسی و جلیلی توئیت زده‌اند، اشتراک زیادی داشته‌اند.
کاربرانی که در مورد همتی و کلیدواژه ‎مناظره توئیت زده‌اند هم نسبتا مشترک بوده‌اند. این کاربران با مهرعلیزاده نیز اشتراکاتی داشتند.
محسن رضایی و قاضی‌زاده، در مرکز توجه اصولگرایان نبودند.
 
محمدجواد: ‏نکته مهمی که مناظره داشت این بود که تا قبل از این برای بسیاری از مردم، همتی حکم یک کاندیدای عادی را داشت. اما حملات چند نفره به او، باعث شد که به چهره‌ی شاخص انتخابات تبدیل بشود. ناخواسته خودشان استارت دوقطبی شدن انتخابات را زدند.
 
هادی محمدی: ‏زاکانی به مهرعلیزاده و همتی طعنه میزنه که داخل کشور تحصیل کرده در حالی که خودش اخیرا گفت دخترش رفته سوییس تحصیل کرده
 
پرویز سروری:مناظره امروز چکیده وضعیت ۸ سال گذشته کشور بود.
عاملان مشکلات موجود، با کلمات شعاری و نخ‌نما شده به دنبال فرار از پاسخگویی بودند.
منتقدان نیز با اخلاق و متانت به ارائه برنامه های خود برای نجات کشور از دست گروه اول و جلوگیری از تشکیل ‎دولت‌سوم‌روحانی پرداختند.
 
مجید آذرپی:
‏آقای ‎مهرعلیزاده با احترام ولی این حرف‌ها بهت نمیاد، این قبا برای تن شما گشاد است…
 
فهیمه چاکرالحسینی: ‏به نظرم مهرعلیزاده در قامت یک سیاستمدار ظاهر شد. قبلاً تصورم ازش این بود که آدم به دردنخوریه.
 
حوّا: ‏به نظرم زاکانی و مهرعلیزاده از اونان که میتونن جواب قوم‌شوهر ر بدن!
 
قربانعلی صلواتیان: ‏محسن رضایی هنوز برخورد تند آقای روحانی بعداز سقوط فاورافراموش نکرده است
البته خوب است یادش بیاید که این آقای روحانی و مرحوم هاشمی بودند که در گلف اهوازقرارگاه جنوب مانع از اعمال نظر مرحوم خلخالی مبنی بر اعدام تعدادی از فرماندهان شدند
محسن رضایی هم با هاشمی و هم روحانی بد کرد
 
سعید مروارید: ‏وقتی از مطهری و بهشتی و شریعتی و سروش رسیدید به پناهیان و رائفی پور، نباید هم انتظار مناظره ریاست جمهوری جز این داشته باشید.
 
محمدعلی ابطحی: ‏مهر علیزاده، برای مقابله با رییسی از رو بسته! شش کلاس سواد؟
خیلی تند بود
 
علی نادری: ‏پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی آ. ‎رییسی  با موضوع «ارث بلا وارث» در سال ۱۳۸۰ با نمره عالی دفاع شد و تز دکتری هم با عنوان «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» با نمره ممتاز دفاع شد. محقق داماد استاد راهنمای این تز دکتری بود.
 
رضا دانشمندی: ‏اوج نبوغِ اقتصادیِ ‎زاکانی اینه که فهمیده دولت برای جبران ‎کسریبودجه بجای فروش نفت! دست در ‎جیب مردم کرده و ایشون قراره این کسری را از طریق ‎مالیات تأمین کنن (البته به مالیات میگن ‎ظرفیت های کشور) خدایا خودت رحم کن!
 
رضا بهزادیان‌نژاد:
‏واقعا محسن رضایی برای خصوصی سازی روسیه رو مثال زد!!! آقای دکترای اقتصاد روس ها نماد الیگارشی نیستند بلکه خود الیگارشی هستند
 
عادل برکم: ‏آقای رئیسی آخر صحبت نیمه اول گفت: مکاتب اقتصادی را ول کنید، اینها با هم جنگ دارند. دو تا اقتصاددان را هم بیارید حرفش یکی نیست. باید مدیر جهادی بیاد مشکلات را حل کنه.
چند دقیقه قبلش گفته بود برای حل مشکلات اقتصادی، اقتصاددانان را به خط می‌کند!!!
 
نازنین: ‏یکی مثل ‎خاتمی و میرحسین که انقدر کاریزما دارن که حرف نزده خیره میشی بهشون و نمیتونی چشم ازشون برداری
یکی مثل ‎روحانی که کاریزما نداره ولی حرف که میزنه می‌کِشی پشتش
یکی هم مثل این هفت نفر؛
دریغ از ذره‌ای کاریزما، انرژی، یا هرگونه نیروی جاذب.
 
یسرا: ‏این جمله ” بداخلاقی‌های انتخاباتی” و ناله از اینکه چرا فلانی فلان حرف رو زد و اه چقدر بی‌ادبین
در سایه رد صلاحیت‌های فله‌ای جوکه دوستان جوک!!!
‎
نیما: ‏نظر خودم:

۱- برنده نداشت ولی همتی و مهرعلیزاده هر دو فراتر از چیزی که انتظار داشتم ظاهر شدن اما حتما میشد که بهتر هم باشن
۲- زاکانی، رضایی و جلیلی مطابق انتظارم ظاهر شدن
۴- رئیسی پرت تر از ۴ سال گذشته بود
۵- قاضی زاده فرد محترمی بود
 
امیرحسین مصلی: ‏جناب همتی!
اگر میخواهید مردم به شما رای بدهد و ۱۰ نفر را نیز به رای دادن به شما تشویق کنند؛ نخست باید افکار عمومی را قانع کنید که چه تضمینی وجود دارد پاسدار جمهوریت باشید در مقابله با هسته سخت قدرت!
 
محمد پازوکی: ‏رئیسی از کارنامه‌ میگوید، جلیلی از برنامه‌‌هایش!
همتی و مهرعلیزاده هم از خاتمی و روحانی میگویند :)))
 
هزاردستان: ‏ده دفعه خواندن که اگه اسم کسی بیاد، باید بهش وقت بدن تا از خودش دفاع کنه.
حالا به روحانی وقت خواهید داد؟ یا مثل ۸۸ به جای اینکه به ‎خاتمی و هاشمی وقت بدید به محمود وقت میدید؟
‎سیمای_میلی
 
محسن بیات‌زنجانی: ‏امشب بیش از همه به‌آن متصدی قطع‌کردن صدای کاندیداها بعد از زمان ۳ دقیقه‌شان خوش گذشت؛ امشب با شوق و ذوق با اطرافیانش می‌گوید: فقط دو بار حرف‌های رئیس‌قوه‌قضاییه رو قطع کردم!

بهمن هدایتی: ‏آقامحسن! داره زور می زنه گریه کنه ! ولی نیومد!
 
حاج‌ فیدل: ‏تزویر سکه‌ایست دو رو

که یک رویش به آقای رئیسی میگه بهم امان نامه میدی؟ و روی دیگرش به رضایی میگه اگر رئیس جمهور بشم خودم تحویلت میدم محاکمه‌ت کنن

اینا به قدرت برسن گردن ۸۰میلیون ایرانی رو میشکنن
 
همایون خیری: ‏این مناظره، فقط سرشکستگی بود.
 
چند یادداشت پیرامون این مناظره را در ادامه می‌خوانید:
 
یادداشت محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا:
 
اولین مناظره انتخاباتی نامزدها یک آرتیست بسیار منفی داشت: علی زاکانی.

آقای زاکانی مانند خیلی از مااصولگراها خودش را مبادی آداب نمی‌داند و نوعی بداخلاقی و بی‌ادبی ذاتی در او نهادینه است؛ بنابراین رفتارش برای من کاملا طبق انتظار بود و حتی انتظار دارم در جلسات بعد کارش به فحش‌های رکیک برسد.
 
اما آقای محسن رضایی که سخت به او علاقه‌مندم، کاملا خارج از توقع جلوه کرد. اشتباهش این بود که نمی‌دانست طرف مقابلش کیست؟ شاید گمان می‌کرد حسن روحانی در مناظره حضور دارد. تهدید به دستگیری همتی و برخی اعضای دولت دوازدهم نیز نشان از عدم کنترل بر اعصاب داشت. رضایی ایده‌های اقتصادی قابل دفاعی دارد که برخی از آن‌ها را هم گفت اما در میان کج‌خلقی‌هایش گم شد؛ بنابراین نمره دوم منفی به ایشان تعلق می‌گیرد.
 
آقای مهرعلیزاده را با توجه به اینکه چندین بار خدمت‌شان رسیده‌ام، محافظه‌کارتر می‌پنداشتم؛ اما برخورد او با آقای رئیسی بر سر مدرک تحصیلی بیشتر جنبه تخریبی داشت تا اطلاع‌رسانی. تلاش او برای اینکه خود را ادامه دولت اصلاحات بنامد، خوب ظاهر نشد و به گمانم با بیان بهتری می‌توانست به هدف خود برسد.
 
آقای جلیلی خسته می‌نمود و هرچند دوست داشت به دولت روحانی بتازد و همزمان ایده‌های اقتصادی‌اش را بازگو کند، علی‌رغم ٨ سال کار پژوهشی، حرف تازه‌ای مطرح نکرد. کسانی که او را رقیب آقای رئیسی می‌دانند باید با این مناظره، در تحلیل خود تجدیدنظر کنند. من همچنان به جد معتقدم او به سود رئیسی کنار خواهد کشید.
 
آقای رئیسی، متأسفانه بیش از حد نیاز به تعریف از خود پرداخت. تعریف‌هایی که نه در خور ‌شأن او بود و نه برایش ارزش افزوده خلق کرد. اینکه مثلا من دو میلیون فالوئر دارم، چه مزیتی دارد برای شخصیتی که رئیس قوه قضائیه است؟

از سویی برنامه‌های اقتصادی او که با زبانی نه‌چندان گویا بیان شد، او را در جایگاه بالایی قرار نداد؛ همچنین تلاش او برای مواجهه با دولت روحانی نیز چندان هوشمندانه صورت نگرفت.
 
آقای همتی با هشتگ «پنج نفر در برابر یک نفر» آمد. طبیعی است که باید عصبانی‌تر ظاهر می‌شد اما نوعی دستپاچگی و خشم باعث شد در موارد متعدد کنترلش را از دست بدهد. با این حال او به خوبی توانست موضوع «کاندیدای پوششی» را جا بیندازد.

به نظر می‌رسد همتی تا حدی جا پای روحانی در مناظره ۱۳۹۶ گذاشته و می‌خواهد رفتار او را تقلید کند؛ اما مایه‌های اصلی او همچون قدرت بیان، حضور ذهن و حاضرجوابی را ندارد.
 
و سرانجام آقای امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی را که کاملا مخالفش هستم بهترین مناظره‌کننده امشب می‌دانم. ایده‌هایش ساده بود و او هم با زبانی ساده بیانش می‌کرد. خیلی زود خودش را از زاکانی و رئیسی جدا کرد و جام اخلاق و ادب و حسن برخورد را از آن خود کرد.
 
و چقدر خالی بود جای کاندیداهای پرقدرت و باسواد.
 
علی علیزاده، تحلیلگر سیاسی نوشت:
 
دوازده عضو شورای نگهبان معتقدند این هفت نفر که هیچکدامشان نمیتواند دو جمله کامل بگوید، چکیده عقل و خرد و دانش هشتاد و پنج میلیون ایرانی هستند و بهترین و تواناترین افراد برای اداره ایران عزیز ما هستند. وقتی میپرسیم بر اساس کدام مستنداتی اینها را انتخاب کردید میگویند کار احراز صلاحیتها محرمانه است. یعنی عملا میگویند به شما ربطی ندارد
 
چرا باید علیرضا زاکانی یا قاضی زاده هاشمی که بندگان خدا خودشان هم ذره‌ای خیال یا توهم ریاست جمهوری ندارند باید اینجا باشند و فردی مثل مسعود پزشکیان که میتوانست نماینده‌ی بخشی از طبقه متوسط باشد حذف شود؟

گمانم تنها جواب این است که فردی مثل پزشکیان شانس پیروزی داشت. همین!
 
اغلب ما دورو برمان یک نفر مثل مهرعلیزاده داریم. یک نفر که تا بحث شروع میشود به جای اینکه به خرد عمومی تمکین کند و استدلال بیاورد، مدرکش را بیرون می‌آورد و به رخ می‌کشد. این سخیف‌ترین نوع مدرک‌زدگی است. همان مدرک زدگی که باعث شده کرسی‌های تدریس دانشگاه توسط مدیران اجرایی اشغال شود
 
هر  هفت نامزد با نقاشی و نمودارهای رنگی سعی دارند بگویند توان اداره کارآمد کشور هشتاد و پنج میلیونی ایران را دارند. با مناظره به این شکلی که نمیشود این ادعاها را قضاوت کرد. به نظرم بهترست به هر نامزد یک روستا برای یکماه بدهیم و ببینیم چگونه اداره‌اش کردند تا بشود ادعاهای گل درشت‌شان را قضاوت کرد!!
 
آقای رییسی با عصبانیت اعتراض کردند که مردم قدرت مدیریت را میخواهند،

مساله مردم این نیست که این اقتصادی چه میگوید و آن اقتصادی چه میگوید.  به نظرم باید این حرف را قبل از آمدن به صداوسیما میگفتند و از مناظره اول مرخصی میگرفتند چون موضوع مناظره اول در هر صورت اقتصاد است نه مدیریت!
 
میگویند نامزدها تهمت میزنند و ادعاهای دروغ مطرح میکنند و مناظره مشاجره شده.

یک لحظه تصور کنید اگر صداسیما واقعا رسانه ملی بود و در چهار  سال گذشته هفته‌ای یکبار بین یک نماینده دولت و یک منتقد دولت یک مناظره واقعی گذاشته بود، فضای عمومی اینقدر بی‌ در و پیکر میشد که نامزدی بتواند ادعاهای غیرواقعی مطرح کند و جرات کند به دیگران تهمت بزند؟‌
 
دیر نخواهد بود روزی که مجری تلویزیون دست توی کاسه میکند و به جای اینکه سوال بیرون بیاورد، اسم نخست وزیر آینده را به قید قرعه بیرون می‌آورد. جلوی چشم همه مخاطبان. بقیه نامزدها هم برایش در استودیو «نجیبانه» دست میزنند و پیروزی را به او تبریک میگویند. با این روند شورای نگهبان اصلا چنین چیزی دور از ذهن نیست.
 
چهار توییت درباره  نیمه دوم مناظره اول
 
غایب بزرگ این مناظره نه علی لاریجانی است نه احمدی‌نژاد. غایب بزرگ این مناظره نقش مذاکره/عدم مذاکره بر اقتصاد تماما نفتی ایران و تاثیر تحریمهای آمریکا بر روابط اقتصادی ایران با بقیه جهان، حتی چین و هند و روسیه است. یعنی بحث مذاکره و هسته‌ای احتمال زیاد از اختیار دولت بعدی خارج است.
 
از نیمه اول به نیمه دوم مناظره، رفتار و سخن نامزدها صد و هشتاد درجه تغییر کرد. در نیمه دوم دیگر از تهمت و تندگویی خبری نیست. احتمالا از جایی به نامزدها تلفن زده و اخطار داده شده.

شاید به این دلیل نامزدهای سنگین وزن و دارای ذهن مستقل حذف شدند و کسانی تایید شدند که به چنین اخطارهایی تمکین کرده و تسلیم شوند
 
هر هفت نامزد در این مناظره دهها ادعا مطرح کردند که گاه دقیقا مخالف ادعای دیگر نامزدها بود. هرجای دنیا بود بلافاصله بعد از مناظره تحلیلگران تلویزیونهای مختلف این ادعاها را اعتبارسنجی میکردند. اما در ایران بی رسانه افکار عمومی گیج رها میشود، هرگز هم نخواهد فهمید کدام ادعا درست کدام ادعا دروغ است
 
سه ساعت درباره اقتصاد نویز تولید کردند. یک کلمه درباره نقش نهادهای قاچاقچی در نابودی صنعت ملی نگفتند؛ یک کلمه درباره نقش اقتصاد موازی نهادهایی که یک ریال مالیات نمیدهند نگفتند؛ یک کلمه درباره فساد حاصل از تحریم نگفتند؛ یک کلمه درباره نقش سیستم رانت‌پرور و آقازاده‌پرور صحبت نکردند.
 
عباس موسایی، فعال سیاسی اصلاح طلب و عضو حزب توسعه ملی در گفتگو با عصرما درباره مناظره اقتصادی کاندیداهای حاضر در انتخابات گفت: عدم حضور کاندیداهای اصلی جریان اصلاحات، در عرصه  انتخابات و مناظرات انتخاباتی، بالاخص آقای تاج زاده برای طیف وسیعی از مخاطبان، اظهر من الشمس بود. به عبارتی جای خالی کاندیدای جنبش اصلاح طلب دموکراسی خواه در این عرصه، به وضوح احساس می شود. تاج زاده می توانست نماینده برجسته این جریان باشد.

️وی درباره جو حاکم بر این مناظره و تصویر ایجاد شده در ذهن مخاطب گفت: جو حاکم بر مناظره و مواضع آشکار نامزدها، به وضوح، به مخاطب آرایش ۵ به ۲ را القاء می کرد. آقایان مهر علیزاده و همتی در دفاع از گفتمان عادی سازی، فراتر از انتظار ظاهر شدند و آرایش صحنه را به خوبی بیان و عیان کردند. مواضع و مانع آفرینی جریان ضد اصلاحات در سال‌های گذشته را به نیکی بیان و نقدهای اساسی را در برابر رقیب طرح کردند و با صراحت کاندیدای اصلی جریان مقابل را مورد پرسش قرار دادند. موسایی با اشاره به نحوه حضور ابراهیم رئیسی به عنوان کاندیدای اصلی اصولگرایان  در این مناظره و میزان موفقیت او گفت: آقای رییسی بسیار می کوشید از موضع پاسخگو به موضع مطالبه گر شیفت کند، که به‌ نظرم نتوانست مخاطب را قانع کند. ایشان در پاسخ به نقدهای رادیکال و پرسش های اساسی آقایان همتی و مهرعلیزاده پاسخ های قانع کننده‌ای نداشت. ️وی درباره گزینه برامده از فضای نظامی موجود در این انتخابات و اظهارات محسن رضایی در این مناظره گفت: آقای محسن رضایی با تقلیل مشکلات کشور به دولت روحانی، نتوانست ذهنیت و توجه مخاطب را نسبت به مبانی و مشکلات اساسی کشور جلب نماید. ایشان تلاش وافری داشت تا خود را در جایگاه «دیگری» دولت روحانی قرار دهد و ضعف‌های دولت را بدون توجه به مبانی آن، متوجه آقای همتی کند. سکوت رضایی در برابر رییسی نکته ای بود که ادعای استقلال ایشان را با سئوال اساسی مواجه می کند. ️وی درباره موقعیت احتمالی مهرعلیزاده و همتی در آینده در جریان رقابت انتخاباتی در میان جریان اصلاحات گفت:  علی‌رغم اینکه آقایان مهرعلیزاده و همتی در مناظره اول، هر دو فراتر از انتظار ظاهر شدند، اما نمی توان با این مناظره قضاوت کرد که کدامیک کاندیدای نهایی مورد حمایت اصلاح طلبان می‌توانند باشند. بنظرم اصلاح طلبان در سطوح مختلف با مشاهده مناظره اول، منطق موقعیت را با وضوح بیشتری از گذشته درک کرده و انگیزه ای بیش از پیش برای تاثیرگذاری بر نتیجه انتخابات بیابند. با شناختی که از بزرگان اصلاحات و بالاخص مسئولیت شناسی ملی اندیش و بزرگ مهندس اصلاحات جناب آقای مهندس بهزاد نبوی، رئیس جبهه اصلاحات دارم و شناختی که ایشان از زمان عضویت در سازمان جوانان جبهه ملی، انقلاب اسلامی، دوران جنگ، سازندگی، اصلاحات و پسا اصلاحات و… و امیال و برنامه های جریان اصلاح ستیز دارند، یقین دارم جبهه اصلاحات را به سوی تصمیم درست سوق خواهند داد و وحدت و انسجام و امیدی دوباره در عرصه ی سیاسی کشور شکل خواهد گرفت. ️وی در پایان گفت: بنظرم ورود کاندیداهای رد صلاحیت شده عضو جبهه اصلاحات و فراتر از آن کاندیداهای رد صلاحیت شده جریان عادی ساز، در حمایت از کاندیدای عادی سازی که در نظر سنجی ها، پیشتر است، نتیجه انتخابات را به نفع طرفداران منافع و مصالح ملی تغییر خواهد داد.
 
یادداشتی از علی زمانیان:
 
مناظره یا تهی شدن ذخیره‌ی نخبگی!
 
مناظره‌ی میان هفت نفر کاندیدای ریاست جمهوری علاوه بر سویه بداخلاقی انتخاباتی، از یک آسیب دردناک‌تر خبر می‌دهد. و آن آسیب، کاهش چشمگیر سرمایه‌ی نخبگان در ساحت بازیگران سیاسی است. این آسیب، محصول انسداد گردش نخبگی میان جامعه و حاکمیت سیاسی و نظامی است که نه تنها نخبگان درون حاکمیت را نتوانست حفظ کند که مسیر ورود نخبگان جامعه را به ساختار سیاسی محدود و یا مسدود کرد.
 
جریان نخبگی که باید از پایین به سمت بالا و ساختار سیاسی جریان داشته باشد، به نحو معکوس، به سمت پایین است. یعنی ساختار سیاسی طی چند دهه خودتخریبی، خود را از سرمایه دانایی تهی کرد. نتیجه‌ی این جریان، نامتوازن شدن تعادل وزن شایستگان درون و بیرون حاکمیت به نفع بیرون از حاکمیت سیاسی بود. بتدریج، شایستگان یا به حاشیه رانده شده و یا از کشور مهاجرت کردند. در نتیجه، این جامعه بود که از خدمات فرزندان نخبه‌ی خود، محروم گشت.
 
آن چه امروز در این مناظره به نمایش در آمد، تهی شدگی ساخت سیاسی از دانایی موثر بود. این همان چیزی است که به آسانی و در کوتاه مدت نمی‌توان آن را تامین و درمان کرد. راهی وجود ندارد جز آن که مسیر گردش نخبگان باز شود و سیاست ایدئولوژی زده و بخشی‌گرایی تغییر کند.
 
آن چه در این مناظره رخ داد، نمایش فقر دانایی و کاهش معنادار سرمایه‌ی معرفتی، نخبگی و اخلاقی بود. با این تئاتر بی‌اخلاق، بازمانده‌ی اعتماد و امید ضربه خورد.
 
مناظره، نمایش فقدان فرهیختگی و شأن لازم برای نشستن بر صندلی مدیریت کشوری در بحران بود. چگونه می‌توان به آنان تکیه زد، در حالی که هنوز قواعد یک گفتگوی ساده‌ی عقلانی را نمی‌دانند؟
 
رجانیوز نوشت:
 
برتری برنامه و کارنامه انقلابی‌ها بر شارلاتانیزم دولتی‌ها
 
مناظره اول به پایان رسید. نامزدهای اصلاح‌طلب و مورد حمایت دولت هر چند سعی داشتند تا نسبت خود با دولت روحانی را انکار کنند از ابتدای مناظرات گارد تخریبی و برچسب‌زنی به خود گرفتند. همتی که خود را شخصیت دانشگاهی معرفی کرده بود، خیلی زود سیاسی‌کاری را به اوج رساند و با ادبیاتی متکبرانه و البته بدون ارائه برنامه خود را تنها کاندید مقابل سیدابراهیم رئیسی معرفی کرد. شخصیت مغرورانه و غیرعلمی همتی کار را به جایی رساند که نه تنها همه نامزدهای حاضر در مناطره را فاقد سواد معرفی کرد که حتی رئیس خود یعنی حسن روحانی، که او را سال‌ها به عنوان رئیس‌بانک مرکزی منصوب کرده بود فاقد نگاه اقتصادی معرفی کرد تا شاید بتواند بین خود و وضع موجود فاصله گذاری کند.
 
عبدالناصر همتی عصبانی و بدون برنامه سعی داشت تا احساسات نیروهای رادیکال اصلاح‌طلب را تحریک کند و حداقل خود را جزو چند گزینه جدی مطرح کند. همتی در طول مناظره سعی کرد تا فضای سرکوب‌گر و خشن از رئیس دستگاه عدلیه نشان دهد و با نمایش درخواست امان‌نامه چهره‌ای دیوارکش از او تصویرسازی کند اما با این وجود هم بارها مجبور به اعتراف به خدمات تحولی و مهم رئیسی شد و حتی به سابقه تقدیر خود از وی اشاره کرد.
 
مهرعلیزاده نیز با انشاخوانی سعی داشت تا خود را گزینه اصلی اصلاح‌طلبان معرفی کند. او که ترجیح داده بود خود را به عنوان دولت سوم خاتمی و نه دولت سوم روحانی معرفی کند با بی‌ادبی و تکه‌پرانی‌های سرد همچون سندروم پست بی‌قرار و یا برچسب بی‌سواد زدن به رئیسی خود را به گونه‌ای مطرح کند.

این نامزد ریاست جمهوری که از مسیولیت در ورزش‌های باستانی به اداره استانداری رسیده و حالا مدعی ریاست جمهوری است، حتی مدرک دکتری حقوق سیدابراهیم رئیسی را هم منکر شد تا شاید جلب توجه کند.
 
اما در مقابل سیدابراهیم رئیسی وارد این بازی از پیش طراحی شده نشد و با آرامش آنها را به رعایت اخلاق دعوت کرد. این اقدام اصلی‌ترین دلیل رفتارهای عصبانی و پراسترس دو نامزد اصلاح طلب شد و منجر به این گشت تا همتی هم برای حرف زدن با مردم همچون مهرعلیزاده دست به روخوانی انشاهای خود شود.
 
رئیسی به پشتوانه کارنامه قوی و تحولگرای خود توانایی تغییر وضع موجود به نفع مردم را نشان داد و با پاسخ به سوالات بدون حاشیه‌سازی به صورت تخصصی از راهکارهای رفع زمین‌خواری تا مساله تولید و نبود عزم جدی برای مانع‌برداری از مسیر تولید و اشتغال گفت. او برخلاف دیگر نامزدها حتی از اهمیت و مشکلات زیرساختی در فضای مجازی گفت و نگرانی‌های نسل جدید در خصوص همین مسائل را به زبان جوانانه مطرح کرد تا تفاوت نامزدهای تخریبچی با مدیر دغدغه‌مند و جهادی و مساله‌شناس مشخص شود.
 
آنچه مشخص است نداشتن کارنامه مثبت، برنامه هدفمند برای اداره کشور و داشتن سابقه ناکارآمدی هشت ساله در نامزدهای اصلاح طلب آنها را در ضعف جدی قرار داده و به اقدامات تخریبی کشانده است. این مساله اما با مدیریت نامزدهای انقلابی و پاسخ‌های رئیسی نتوانست راه به جایی ببرد.
 
روزبه کریمی، روزنامه‌نگار در روزاروز نوشت:
 
۱️⃣اسمش مناظره اقتصادی بود؛ ولی از مناظره خبری نبود. هردو گروه؛ چه همتی و مهرعلیزاده و چه رئیسی و پوششی‌هایش (زاکانی، جلیلی، رضایی و قاضی‌زاده هاشمی) هم نظر بودند.

دو نظر متفاوت نبود که باهم مناظره کنند؛ هردو گروه و هر هفت نفر، همه از روش‌های اقتصادی دست‌راستی دفاع کردند؛ از خصوصی‌سازی، از کوچک‌کردن دولت، از مبارزه با تورم از راه کاهش رفاهیات مردم و … 
 
۲️⃣ هفت نامزد طوری حرف زدند که گویا هیچ سابقه‌ای در نظام تصمیم‌گیری و اجراییات مملکت نداشته‌اند و چنان حرف‌ زدند که گویی اپوزیسیون نظامند.
 
 3️⃣ مهمترین بحران اجتماعی و اقتصادی کنونی مملکت و ملت، کرونا و تاثیرات اقتصادی و شیوه مبارزه با آن است اما نه صداوسیمای جمهوری‌اسلامی و نه نامزدهای تاییدشده شورای‌نگهبان، دراین‌باره حرفی نزدند.
 
۴️⃣ پنج نامزد اصول‌گرا هیج انتقادی به برنامه‌های هم نکردند؛ رضایی، زاکانی، جلیلی، قاضی‌زاده هاشمی و رئیسی اغلب کوشیدند در کنار حرف‌های کلی اقتصادی که همه دست‌راستی و مغایر بارفاهیات مردم بود، به همتی هم حمله کردند اما به برنامه یک‌دیگر انتقاد نداشتند.
 
۵️⃣ نامزدهای اصلاح‌طلب روی این نکته پای‌ فشردند که اقتصاد کشور در گروی روابط خارجی مملکت است و  نامزدهای اصولگرا هم کوشیدند از این اتهام بگریزند که جلوی پای روابط خارجی کشور سنگ انداخته‌اند- مثلا در توقف تصویب اف‌ای‌تی‌اف چه نقشی داشته‌اند.
 
۶️⃣ همتی و مهرعلیزاده کوشیدند که بگویند که به‌ویژه با رئیسی مخالفند و حتی مهرعلیزاده به رئیسی طعنه زد که او به فکر رتبه‌ای بالاتر از ریاست‌جمهوری است.
 
▪️همتی و کمی مهرعلیزاده توانستند دو قطبی میان رئیسی و و نامزدهای حامی او (رضایی، جلیلی، زاکانی وقاضی‌زاده) در برابر خودشان را برجسته کنند.
 
۷️⃣ به نظر می‌رسد مخاطب نامزدهای اصول‌گرا اغلب هواداران و بدنه اصول‌گرایان بودند و نه همه مردم. گویا آن‌ها مطمئن‌اند که بخش وسیعی از مردم در انتخابات شرکت نمی‌کنند.
 
وحید اشتری، فعال سیاسی «جریان عدالتخواه» نوشت:
 
من فرصت نکردم بیشتر از ده پانزده دقیقه از مناظره را ببینم. در مناظره اقتصادی کسی از ماجرای بنزین و ریختن خون آنهمه بیگناه در آبان حرفی زد؟
 
یک سال و نیم پیش با اجرای یک طرح اقتصادی در کشور چند صد نفر در ۴۸ ساعت کشته شده‌اند. اینهمه جوان اسلامشهری و شهریاری و درودی و مارلیکی و شاهین شهری و … حتی ارزش چند ثانیه بحث در مناظره اقتصادی‌ تان را هم نداشتند؟

پس این چند ساعت که وقت ملت را گرفتید سرچی داشتید دعوا می‌کردید؟
 
این برادرمان که یک هفته‌ای جناب آقای صدای بیقدرتان و صدای محذوفان شد پس آن وسط چکار می‌کرد؟ سید محرومان چطور؟ بچه‌های جوانرود و ماهشهر محروم نیستند؟ نقد کارشناسی خام فروشی معدن ارزش‌اش از این کار کارشناسی که چند صد کشته برجای گذاشت مهمتر بودند؟ آقا پس دعوا سر چه بود؟
 

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازپایگاه خبری تحلیلی  انصاف نیوز، تاریخ انتشار: 16خرداد 1400، کدخبر: 297488، www.ensafnews.com