شعار سال:نشست معاونان پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی با موضوع «تبیین سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت علوم در حوزه پژوهشی، امروز یکم اسفندماه در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در این نشست سخنرانی کرد که در ادامه گزارشی از سخنان او را می‌خوانید:
 
خوشحالیم که مقام معظم رهبری، همواره پشتیبان حوزه‌های علم و فناروی بوده‌اند و راهنمایی‌های ارزشمندی هم در این حوزه داشته‌اند و در بیانات اخیر نیز نگرانی خود را از وضعیت تربیت محققین در کشور ابراز فرمودند لذا همه ما مسئولیت داریم به گونه‌ای دانشمند تربیت کنیم که در آینده دچار خسران نشویم. ما شش برنامه مفصل برای معاونت پژوهشی آماده کرده‌ایم که بنده به مواردی از آنها اشاره می‌کنم و مشغول این هستیم که برای برنامه‌های اجرایی، روش سنجش تعیین کنیم تا سپس مشخص شود سه یا چهار سال دیگر قرار است کجا باشیم.

برنامه‌های وزارت علوم برای توسعه علم و فناوری

یکی از تلاش‌های ما در زمینه اثربخشی در پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی است که البته کارهای زیادی انجام شده اما اثربخشی بیشتر پژوهش‌ها می‌تواند کمک‌ شایانی به کشور باشد. در زمینه مرجعیت علمی نیز برنامه‌های مفصل و راهبردی زیادی داریم و همچنین در زمینه آینده‌پژوهی در فعالیت‌های پژوهشی نیز مشغول فعالیت هستیم. مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های خود در مورد هوش مصنوعی صحبت کردند لذا باید اتفاقاتی که در حوزه علم و فناوری در دنیا رخ می‌دهد را رصد و از آنها بهره ببریم.
 
امروزه بازار متاورس بسیار گرم است و در آینده تغییرات زیادی در جهان ایجاد خواهد کرد لذا در زمینه آینده‌پژوهشی گروه‌هایی نیز تأسیس کرده‌ایم تا به صورت فعال در این عرصه حضور داشته باشیم. همچنین لازم است برنامه‌ها دائما به‌روز رسانی شود. نکته دیگر اینکه مقام معظم رهبری در مورد شناسایی، حفظ و نگهداشت دانشمندان تأکید کردند تا بتوانیم از مهاجرت نخبگان جلوگیری کنیم بنابراین لازم است در این راستا سیاست‌های تشویقی داشته باشیم و همین روزها جلسات متعددی با مجلس و سازمان برنامه و بودجه برای تأمین منابع مالی این‌کار برگزار می‌کنیم تا اقداماتی انجام شود تا بودجه‌های پژوهشی نیز افزایش پیدا کند.

نمایه‌سازی بین‌المللی مجلات علمی

یکی از کارهای دیگری که لازم است انجام دهیم ارتقای تولیدات علمی است. در کشور ما تعداد زیادی از مجلات علمی وجود دارد لذا یکی از سیاست‌های ما این است که با نمایه‌سازی بین‌المللی مجلاتی که در ایران چاپ می‌شود سهم کشور در تولید علم افزایش دهیم. ۷۹۵ مجله علمی ما در حوزه علوم انسانی هستند اما در عرصه بین‌المللی کمترین تولیدات ما در زمینه علوم انسانی و اجتماعی است لذا اگر آنها را بین‌المللی کنیم، هم تولیدات علمی در این حوزه را افزایش خواهیم داد و هم اثربخشی ما در عرصه بین‌المللی بیشتر می‌‌شود. ما در این زمینه نیز کارگروهی ایجاد کردیم و به تمام رؤسای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها نامه دادیم تا پایه‌های تشویقی و جوایز نقدی برای مدیران تمامی مجلات داخلی که نمایه بین‌المللی گرفته‌اند در نظر گرفته شود.
 
به زودی کارگاه‌های آموزشی نیز در این زمینه با حضور بخش دولتی و خصوصی برگزار می‌شود. خواهش بنده از همه همکاران در دانشگاه‌های کشور این است که به صورت جدی در این عرصه حضور داشته باشند. نکته دیگر اینکه در زمینه پژوهش‌های علمی باید به سمت حل مسائل کشور برویم. بنده همواره گفته‌ام همه کسانی‌که قبل از ما در وزارت علوم مسئولیت داشته‌اند به نحو احسن وظایف خود را انجام داده‌اند و اگر امروزه رتبه ۱۵ تولید علم را داریم به خاطر زحمات زیادی است که قطعاً یک شبه حاصل نمی‌شود اما لازم است افزایش اثربخشی هم داشته باشیم.
 
در این راستا باید پایان‌نامه‌ها و رساله‌های ما مأموریت‌گرا شوند. متأسفانه شاهدیم که گاهی عضو هیئت علمی به دانشجو می‌‌گوید برو خودت یک موضوع انتخاب کن و ما در گروه از تو حمایت می‌کنیم اما معتقدم باید موضوعات و مشکلات جامعه شناسایی و در قالب رساله و پایان‌نامه به آنها پرداخته شود. از همه رؤسای دانشگاه‌ها و معاونان پژوهشی هم درخواست دارم در این عرصه به صورت جدی فعالیت داشته باشند تا در کوتاه‌ترین زمان، یک سیستم مسئله‌یابی و حل مسئله را در کشور پایه‌گذاری کنیم. همچنین به شدت پیگیر طرح‌‌های ارتباط دانشگاه با صنعت هستیم.

کمک دانشگاه‌ها به حل مسائل منطقه‌ای و استانی

درباره دوره‌های پسادکترا نیز برنامه داریم و ظرفیت‌های زیادی در این زمینه وجود دارد و در بودجه‌هایی که برای ۱۴۰۱ قرار است در نظر گرفته شود نیز تلاش زیادی کردیم که حمایت مالی از دوره‌های پسادکترا صورت گیرد؛ چراکه اثربخشی زیادی در جامعه و حل مسائل دارد. اخیرا جلسه‌ای در همین راستا با استانداران برگزار کردیم و آنها را مامور کردیم که چند مشکل استانی و منطقه‌ای خودشان را بیان کنند تا با هدفگذاری‌هایی که صورت می‌گیرد مشکلات منطقه‌ای با همکاری دانشگاه‌های استان انجام شود چراکه اساتید برجسته‌ای در قطب‌های علمی ما حضور دارند و بنا داریم و می‌توانند اقدام به حل مسئله کنند.
 
بنده در هشت سال گذشته با اکوسیستم دانش‌بنیان در کشور ارتباط داشته‌ام و در جریان هستم که تاکنون از بخش خصوصی به خوبی استفاده نکرده‌ایم در حالی‌که آنها توانایی زیادی برای کمک به کارهای علمی، پژوهشی، تحقیقاتی و فناوری دارند و از سوی دیگر برخی از نیازهای خود را می‌توانند از طریق دانشگاه‌ها برطرف کنند لذا باید ارتباط با بخش خصوصی نیز افزایش پیدا کند. نکته دیگر درباره انجمن‌های علمی است. امروزه در وزارت علوم با ۴۱۹ انجمن علمی سر و کار داریم که ۱۴۷ مورد از آنها در زمینه علوم انسانی است که باید بین همه آنها انسجام وجود داشته و خودگردان باشند. بنده کاری با ادغام آنها ندارم اما اگر منسجم شوند می‌توانیم هم به آنها مکان بدهیم و هم منابع مالی آنها را تامین کنیم.
 
برنامه بعدی ما در زمینه دیپلماسی علم و فناوری است لذا باید در هر جایی در دانشگاه‌ها که کرسی وجود دارد آن را به وزارت اعلام کنند چراکه الان بسیاری از کرسی‌های خود را در عرصه بین‌المللی از دست داده‌ایم در حالی‌که نباید این اتفاق رخ می‌داد بلکه باید تعداد کرسی‌های ما بیشتر هم می‌شد. ما در غرب آسیا باید ارتباط دانشمندان با کشورهای منطقه را داشته باشیم و در طرح‌های بین‌المللی مشترک که انجام می‌شود سهم کشور ما بیشتر باشد چراکه متأسفانه در برخی از حوزه‌ها سهم اندکی داریم.
 
همواره در محدودیت‌های سیاسی و جنگ‌های سرد، برخی از گروه‌ها بوده‌اند که مرزهای سیاسی مانع آنها نشده‌اند و یکی از این گروه‌ها، دانشمندان هستند و ما دانشمندان برجسته‌ای در کشور داریم لذا باید از آنها برای توسعه دیپلماسی علم و فناوری استفاده کنیم و حمایت‌های لازم را هم از آنها انجام خواهیم داد.
 


شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایکنا  ، تاریخ انتشار:1 اسفند   1400، کدخبر:4037497 ، www.iqna.ir