جمعه ۳۱ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 April 19 
دیه، نوعی مجازات و مالی است که مرتکب جنایت باید به زیان‌دیده از جرم یا اولیای دم او بپردازد. همه‌ساله با توجه به نرخ تورم و شاخص اعلامی بانک مرکزی، نرخ دیه آن سال توسط رییس قوه قضاییه تعیین می‌شود.
شعار سال: نرخ دیه کامل در سال ۱۴۰۱، در ماههای غیر حرام یا عادی، ۶۰۰ میلیون تومان و در چهار ماه قمری ذی القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب که ماههای حرامند، معادل ۸۰۰ میلیون تومان تعیین شده است.
مبلغ دیه اعضا نیز نسبتی از دیه کامل است. در اولین گزارش از سلسله گزارش‌های مرتبط با نکات حقوقی دیه، قصد داریم به بررسی دیه «بینی» در قانون مجازات اسلامی بپردازیم.
ذکر این نکته ضروری است که در این گزارش‌ها منظور از دیه کامل، دیه کامل مرد در ماههای غیر حرام یا عادی است که برای محاسبه دیه زن باید مبلغ ذکرشده را نصف کنید.
انواع صدمات به بینی و دیه آن در قانون مجازات اسلامی:
۱- قطع‌کردن یا از بین‌بردن تمام بینی، دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰۰ میلیون تومان تومان دیه بدهد.
هرگاه در اثر بریدن یا از بین‌بردن بینی یا جنایت دیگری، بویایی نیز از بین برود یا ناقص شود، هر جنایت، دیه یا ارش جداگانه خواهد داشت. ارش که بر وزن «فرش» خوانده می‌شود، عبارتست از دیه‌ای که در قانون برای اعضا یا منافع بدن بصورت دقیق نیامده و با نظر کارشناس، از سوی دادگاه تعیین می‌شود.
۲- قطع‌کردن یا از بین‌بردن نرمه‌ای که پایین استخوان بینی است، دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۳- شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب فساد بینی و ازبین رفتن آن شود، دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۴- شکستن استخوان بینی در صورتی که بدون عیب و نقص اصلاح شود، یک‌دهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۵- شکستن استخوان بینی در صورتی که با عیب و نقص اصلاح شود، ارش دارد.
۶- شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب کج‌شدن بینی یا شکستن استخوان بنحوی باشد که منجر به فساد نشود، ارش دارد.
۷- سوراخ‌کردن هر دو طرف بینی و پرده فاصل میان آنها در صورتی که سبب از بین رفتن بینی یا نوک آن نشود، یک‌سوم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۲۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۸- سوراخ‌کردن هر دو طرف بینی و پرده فاصل میان آنها اگر بهبود یابد، یک‌پنجم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۱۲۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۹- سوراخ‌کردن یک طرف بینی در صورتی که بهبود نیابد، یک‌نهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید حدود ۶۶ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۰- سوراخ‌کردن یک طرف بینی در صورتی که بهبود یابد، یک‌بیستم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۳۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۱- سوراخ‌کردن یک طرف بینی با پرده وسط آن در صورتی که بهبود نیابد، دو نهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید حدود ۱۳۴ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۲- سوراخ‌کردن یک طرف بینی با پرده وسط آن در صورتی که بهبود بیابد، یک‌پانزدهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۴۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۳- پاره‌کردن بینی در صورتی که سبب از بین رفتن بینی یا نوک آن نشود، یک‌سوم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۲۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۴- پاره‌کردن بینی اگر بهبود یابد، یک‌دهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۵- از بین بردن نوک بینی که محل چکیدن خون است، دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۶- فلج‌کردن بینی، دوسوم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۴۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
همچنین اگر بینی زن توسط همسر او شکسته شود، حکم دیه ثابت است و زن طبق ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی که در آن ضرب و شتم را از مصادیق عسر و حرج زن دانسته، می‌تواند درخواست طلاق را مطرح کند.
بر اساس این ماده قانونی در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج (مشقت شدید) زوجه باشد، وی می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق کند و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود.
مبلغ دیه اعضا نیز نسبتی از دیه کامل است. در اولین گزارش از سلسله گزارش‌های مرتبط با نکات حقوقی دیه، قصد داریم به بررسی دیه «بینی» در قانون مجازات اسلامی بپردازیم.
ذکر این نکته ضروری است که در این گزارش‌ها منظور از دیه کامل، دیه کامل مرد در ماههای غیر حرام یا عادی است که برای محاسبه دیه زن باید مبلغ ذکرشده را نصف کنید.
انواع صدمات به بینی و دیه آن در قانون مجازات اسلامی:
۱- قطع‌کردن یا از بین‌بردن تمام بینی، دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰۰ میلیون تومان تومان دیه بدهد.
هرگاه در اثر بریدن یا از بین‌بردن بینی یا جنایت دیگری، بویایی نیز از بین برود یا ناقص شود، هر جنایت، دیه یا ارش جداگانه خواهد داشت. ارش که بر وزن «فرش» خوانده می‌شود، عبارتست از دیه‌ای که در قانون برای اعضا یا منافع بدن بصورت دقیق نیامده و با نظر کارشناس، از سوی دادگاه تعیین می‌شود.
۲- قطع‌کردن یا از بین‌بردن نرمه‌ای که پایین استخوان بینی است، دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۳- شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب فساد بینی و ازبین رفتن آن شود، دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۴- شکستن استخوان بینی در صورتی که بدون عیب و نقص اصلاح شود، یک‌دهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۵- شکستن استخوان بینی در صورتی که با عیب و نقص اصلاح شود، ارش دارد.
۶- شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب کج‌شدن بینی یا شکستن استخوان بنحوی باشد که منجر به فساد نشود، ارش دارد.
۷- سوراخ‌کردن هر دو طرف بینی و پرده فاصل میان آنها در صورتی که سبب از بین رفتن بینی یا نوک آن نشود، یک‌سوم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۲۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۸- سوراخ‌کردن هر دو طرف بینی و پرده فاصل میان آنها اگر بهبود یابد، یک‌پنجم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۱۲۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۹- سوراخ‌کردن یک طرف بینی در صورتی که بهبود نیابد، یک‌نهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید حدود ۶۶ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۰- سوراخ‌کردن یک طرف بینی در صورتی که بهبود یابد، یک‌بیستم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۳۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۱- سوراخ‌کردن یک طرف بینی با پرده وسط آن در صورتی که بهبود نیابد، دو نهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید حدود ۱۳۴ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۲- سوراخ‌کردن یک طرف بینی با پرده وسط آن در صورتی که بهبود بیابد، یک‌پانزدهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۴۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۳- پاره‌کردن بینی در صورتی که سبب از بین رفتن بینی یا نوک آن نشود، یک‌سوم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۲۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۴- پاره‌کردن بینی اگر بهبود یابد، یک‌دهم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۵- از بین بردن نوک بینی که محل چکیدن خون است، دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۶۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
۱۶- فلج‌کردن بینی، دوسوم دیه کامل دارد؛ بنابراین مرتکب باید ۴۰۰ میلیون تومان دیه بدهد.
همچنین اگر بینی زن توسط همسر او شکسته شود، حکم دیه ثابت است و زن طبق ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی که در آن ضرب و شتم را از مصادیق عسر و حرج زن دانسته، می‌تواند درخواست طلاق را مطرح کند.
بر اساس این ماده قانونی در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج (مشقت شدید) زوجه باشد، وی می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق کند و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود.
شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از پایگاه خبری اقتصاد آنلاین، تاریخ انتشار: ۲۹ فروردین ۱۴۰۱، کد خبر: ۶۲۹۰۱۲، www.eghtesadonline.com
برگزیده ها