شعار سال: شروع اردیبهشت ماه هر سال مصادف با برداشت برگ سبز چای در چین بهاره است و این روز‌ها چایکاران برداشت محصول را از باغ‌های خود آغاز کرده‌اند. برداشت چای در سه چین بهاره، تابستانه و پاییزه انجام می‌گیرد و چین بهاره از اوایل اردیبهشت ماه، چین تابستانه از نیمه دوم خردادماه و چین پاییزه از شهریور شروع و تا پایان مهرماه به طول می‌کشد. چای بهاره نسبت به چای‌هایی که در فصول دیگر برداشت می‌شود ۱۰ تا ۲۰ درصد از طعم، رنگ و عطر بهتری برخوردار است و از اردیبهشت‌ماه آغاز و در خردادماه پایان می‌پذیرد. بخش عمده‌ای از برداشت چای در کشور ایران، در این ماه‌ها انجام می‌شود.

۴۵ درصد از کل ظرفیت چینش سالانه به هنگام زمان برداشت چای بهاره انجام می‌شود که شامل ۲۸ درصد در ماه اردیبهشت و ۱۷ درصد در ماه خرداد است. کشت چای به‌دلیل شرایط اقلیمی مناسب در استان‌های گیلان و مازندران انجام می‌گیرد که در مجموع سالانه ۱۳۵ هزار تن برگ سبز چای تولید می‌کنند. وسعت باغ‌های چای از ۳۴ هزار هکتار باغ چای در سال ۷۹ به ۲۲ هزار هکتار باغ در سال ۱۴۰۰ رسیده و در این مدت مقدار تولید سالانه چای نیز از ۷۰ هزار تن در سال ۷۹ به ۳۰ هزار تن در سال ۱۴۰۰ رسیده است.

با اصلاح باغ‌های چای، ۳۰۰ تن به تولیدات برگ سبز چای افزوده شده است که با تولید این میزان برگ سبز چای می‌توان از خروج یک میلیون و ۲۰۰ هزار دلار ارز از کشور جلوگیری کرد. در همین راستا نیز در سال گذشته حدود ۱۷۰۰ هکتار از باغ‌های چای استان‌های گیلان و مازندران اصلاح و احیا شدند که سبب افزایش تولید و ایجاد اشتغال پایدار در آینده خواهند شد.

بازگشت دوباره چایکاران به باغ‌های احیا شده چای
حبیب جهانساز رئیس سازمان چای کشور با اشاره به فرا رسیدن زمان کشت بهاره چای گفت: کشت چای به‌دلیل ضرورت وجود اقلیم خاص محدود است و به همین علت فقط در استان‌های گیلان و مازندران انجام می‌گیرد، اما پروژه‌های راه‌سازی در سال‌های گذشته آسیب زیادی به زمین‌های کشاورزی وارد کردند، ولی به تازگی زمین‌های چایکاری در حال بهره‌وری دوباره هستند. وی با اشاره به انعقاد قرارداد با ۷۲ کارخانه چایسازی برای خرید برگ سبز چای از چایکاران در سال‌جاری گفت: از هفته اول اردیبهشت برداشت برگ سبز چای آغاز شده و تاکنون با صاحبان ۷۲ کارخانه چایسازی برای خرید برگ سبز چای قرارداد بسته شده است. پیش‌بینی می‌شود این تعداد تا نیمه نخست اردیبهشت ماه به ۱۷۰ کارخانه برسد.

جهانساز با اشاره به میزان تولید و مصرف سالانه چای در کشور گفت: طبق برآورد‌های انجام‌شده امسال ۱۴۵ هزار تن برگ سبز از ۲۵ هزار هکتار باغ چای برداشت می‌شود. در سال گذشته ۱۳۵ هزار تن برگ سبز چای تولید و به کارخانه‌ها ارسال شد که در نهایت به ۳۰ هزار تن چای خشک تبدیل شد. وی اضافه کرد: مصرف سالانه چای کشور ۱۰۰ هزار تن است و کسری تولید با واردات ۶۵ هزار تنی از کشور‌های هند و سریلانکا تأمین می‌شود که گردش مالی سالانه واردات چای را به ۳۰۰ میلیون دلار می‌رساند.

رئیس سازمان چای کشور بیان کرد: ایران در حدود ۷ تا ۱۰ هزار تن صادرات چای هم در سال دارد که به کشور‌های عراق، جمهوری آذربایجان، روسیه و تعداد کمی از کشور‌های اروپایی ارسال می‌کند. وی با بیان اینکه چای تا سال ۱۳۷۹ در انحصار دولت قرار داشت، گفت: دولتی بودن کشت و تولید چای به نفع کارخانه‌دار و چایکار بود، اما بتدریج به علت زیان انباشته و بدهی بالای کارخانه‌ها، چای خارجی جایگزین چای داخلی شد. دولت وقت بر اساس برنامه سوم توسعه بخشی از وظایف تولید، صادرات و واردات چای را که به عهده سازمان چای بود به بخش خصوصی محول کرد، اما بخش خصوصی امکان رقابت با واردکنندگان چای را نداشت، زیرا تا قبل از این زمان تجربه بازاریابی در این بخش را کسب نکرده بود.

 

جهانساز با اشاره به تخریب بخشی از زمین‌های چایکاری در سال‌های اخیر گفت: دولت سازمان چای را دوباره احیا کرد و باغ‌های چای متحول شدند و کارخانه‌های بیشتری مجدداً اقدام به تولید چای کردند. از ابتدای سال ۱۴۰۰ سازمان چای کشور با اجرای برنامه‌های راهبردی و تدوین شده توسط کارشناسان و متخصصان صنعت چای و با کمک صندوق حمایت از توسعه چای توانست گام‌های مؤثری در زمینه بهبود تولید بردارد. وی اظهار کرد: ایجاد انگیزه بین چایکاران باعث افزایش درآمد صاحبان صنعت چای و چایکاران می‌شود و با اجرا و ادامه این روند و احیای ۶ هزار هکتار از باغ‌های رهاشده، گام‌های مؤثری در شکوفایی بیشتر این محصول برداشته می‌شود.

وی ادامه داد: از دستاورد‌های سازمان چای کشور در سال گذشته می‌توان به بازگشت دوباره چایکاران به باغ‌های چای رها شده و احیای دوباره باغ‌های مخروبه و بازگشت ۷ واحد تولیدی چای پس از ۲۰ سال به چرخه تولید اشاره کرد. وی با اشاره به نرخ خرید تضمینی چای توسط دولت گفت: خرید تضمینی چای از اردیبهشت‌ماه شروع می‌شود و امسال برگ سبز چای درجه یک در هر کیلو ۹۲۰۰ تومان و برگ سبز درجه دو ۷۱۰۰ تومان خریداری می‌شود. این رقم در سال گذشته برای برگ چای درجه یک ۶۶۹۰ تومان و برگ درجه دو ۴۷۸۰ تومان در نظر گرفته شده بود. جهانساز افزود: چایکاران از نرخ تضمینی برای سال زراعی جاری رضایت دارند، زیرا دولت با کار کارشناسی این ارقام را تعیین کرده است.

کاهش قاچاق چای با حذف ارز دولتی
رئیس سازمان چای کشور، قاچاق چای را با حذف ارز ترجیحی به صرفه ندانست و گفت: در گذشته قاچاق چای در حجم زیادی انجام می‌شد، اما اکنون دیگر به صرفه نیست، چون چای از سال ۹۸ دیگر مشمول ارز ۴۲۰۰ تومانی نیست و با ارز آزاد به کشور وارد می‌شود، بنابراین جلوی قاچاق سیستمی گرفته شده است. جهانساز درباره تعرفه گمرکی برای واردات چای خارجی به کشور گفت: در گذشته تعرفه واردات چای ۳۰ درصد بود، اما از زمانی که چای با ارز آزاد وارد می‌شود، تعرفه گمرکی به ۵ درصد کاهش پیدا کرده است. به همین علت قیمت چای خارجی بالا رفته و این موضوع به نفع تولید داخلی است.

وی ادامه داد: ما تولید چای را به میزان پتانسیل اقلیمی در کشور افزایش خواهیم داد و طبق برنامه‌ای ۵ ساله درصدد هستیم به تولید ۴۰ هزار تن چای در کشور دست پیدا کنیم. رئیس سازمان چای با تأکید بر لزوم احیای گیاه چای افزود: چای گیاه دائمی است و قدمت آن به ۴۰ تا ۵۰ سال می‌رسد، ولی باید بعد از ۱۷ سال جوانسازی شود. چنانچه این اتفاق بیفتد، قدیمی بودن گیاه چای مانعی برای تولید بیشتر آن نخواهد بود. چایکاران در صورتی که ۱۰ درصد از باغ چای خود را کف‌بر کنند، باغ‌شان جوان خواهد شد. هرس کف‌بر شدیدترین نوع هرس است و به منظور جوان کردن بوته‌های چای انجام می‌گیرد.

جهانساز اظهار کرد: سازمان چای قرار است ارقام جدید چای وارد کند و در اختیار چایکاران قرار دهد. ارقام چای طبق قرارداد‌های بسته شده با پژوهشکده چای کشور عملکرد بالاتری در قیاس با ارقام موجود دارند، اما با قیمت پایین‌تر در اختیار چایکاران قرار می‌گیرد.

رئیس سازمان چای کشور در پایان گفت: بارش‌های مناسبی در سال گذشته و فروردین ماه امسال در استان‌های شمالی کشور داشته‌ایم و خوشبختانه با کمبود بارش بر خلاف سایر مناطق کشور مواجه نبوده‌ایم.



شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۱، کد خبر: ۶۱۱۳۵۷، www.irannewspaper.ir