شعار سال: ساعت چهار و نیم عصر یکشنبه هفتم تیر سال ۱۳۶۶ هواپیما‌های جنگی ارتش بعث عراق، چهار نقطه شهر سردشت و سه نقطه در روستا‌های اطراف آن را در استان آذربایجان غربی و کنار مرز عراق با ۷ بمب شیمیایی خردل و تاول زا مورد حمله قرار دادند. دو بمب در بازار و دو بمب دیگر به دو منطقه مسکونی اصابت کرد و بقیه در باغ‌های مجاور شهر افتاد. در همان لحظات اولیه ۲۰ نفر شهید و حدود ۲ هزار نفر مجروح شدند. در آن زمان شهر سردشت، شهری کاملا غیرنظامی و مسکونی و دارای ۱۸ هزار نفر جمعیت بود. گرچه این شهر چند بار مورد بمباران هواپیما‌های نظامی عراق قرار گرفته بود، ولی کسی توقع حمله شیمیایی با آن ابعاد را نداشت.

 

بر اساس آمار رسمی ۸۰۲۵ نفر از این جمعیت در جریان این بمباران مصدوم شدند. ۳ هزار نفر از این افراد به طور سرپایی درمان شدند و مدتی را در روستا‌های مجاور شهر سردشت سپری کردند به این امید که آلودگی شهر با گذشت زمان برطرف شود. ۱۵۰۰ نفری که حال وخیم تری داشتند به بیمارستان‌های خارج از سردشت اعزام شدند. از بیمارانی که به تهران فرستاده شدند ۴۲۰ نفر طی ۷ تا ۱۰ روز اول از بیمارستان‌ها مرخص شدند. ۱۸۰ نفر باقیمانده افرادی بودند که هفته‌های زیادی را در بیمارستان سپری کرده و ۱۱۳ نفر از آن‌ها شهید شدند. ۴۲ نفر از این افراد کسانی بودند که از ترس بمباران هواپیما‌های دشمن، در زیرزمین یکی از ساکنین سردشت پناه گرفته بودند. تعداد ۱۳۲۴ نفر از آن‌ها نیز هم اکنون از عوارض شدید ریوی و زخم‌های ناشی از آثار سلاح‌های شیمیایی رنج می‌برند. سردشت سومین شهر قربانی جهان بر اثر استفاده از جنگ افزار‌های شیمیایی پس از شهر‌های هیروشیما و ناگارزاکی است. جامعه بین الملل در مقابل این اقدام صدام سکوت کرد. این واقعه زمانی رخ داد که دانش پزشکی کافی برای مداوای بیماران ناشی از سلاح‌های شیمیایی وجود نداشت.

 

در یازدهمین سال فاجعه سردشت، کنوانسیون منع گسترش سلاح‌های شیمیایی تدوین شد. این کنوانسیون به شدت قوی تر، محکوم‌تر و گسترده‌تر از تعهدی است که قبلا در پروتکل ۱۹۲۵ ژنو وجود داشته است و راه‌های فرار استفاده کنندگان از تسلیحات شیمیایی را بسته است.

فیلمی در ژانر جنگی و درام به کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی سید مصطفی احمدی محصول سال ۱۳۹۸ سینمای ایران درباره این واقعه است. فیلمنامه این اثر توسط ابراهیم امینی و حسین حسنی نوشته شده‌است .

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون