شعار سال: نماینده اسبق ایران در اوپک، با اشاره به از بین‌بردن فضای رانت در حوزه انرژی کشور و این موضوع که سقف ثابت ریالی با تغییر و تحولات بازار انرژی همخوانی ندارد، گفت: واقعی‌سازی قیمت‌ها باید طوری اتفاق بیفتد که شرکت‌های پتروشیمی تحت‌فشار قرار نگیرند و زمین‌گیر نشوند؛ اما باید منافع ملی در نظر گرفته شود و قیمت خوراک پتروشیمی‌ها و سوخت صنایع بر اساس واقعیات به‌روز شود.

بر اساس آمار شرکت ملی صنایع پتروشیمی در سال ۱۴۰۰، کل مصرف گاز طبیعی واحد‌های پتروشیمی حدود ۲۵ میلیارد مترمکعب بوده که از این میزان ۱۱ میلیارد مترمکعب به سوخت و ۱۴ میلیارد مترمکعب به خوراک این واحد‌ها اختصاص‌یافته است.

سقف ثابت ریالی با تغییر و تحولات بازار انرژی همخوانی ندارد

با درنظرگرفتن سقف ۵ هزار تومان برای خوراک و ۲ هزار تومان برای سوخت این واحد‌ها توسط دولت، درآمد حاصل از فروش گاز به واحد‌های پتروشیمی در سال جاری به ۹۲ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. این در حالی است که بدون درنظرگرفتن سقف ۵ هزارتومانی و اعمال نرخ حاصل از فرمول یاد شده، منابع حاصل از فروش گاز (سوخت و خوراک) به این مجتمع‌ها، می‌توانست بیش از ۱۶۷ هزار میلیارد تومان باشد.

به اعتقاد کارشناسان اعطای یارانه انرژی به‌طوری‌که تقریباً صنایع خوراک و سوخت خود را به‌صورت رایگان در اختیار داشته باشند، مضرّات زیادی دارد. یکی از این مشکلات این است که شاهد مصرف غیربهینه انرژی هستیم و بیش از دوبرابر استاندارد جهانی در زمینه کالا و خدمات تولیدی گاز مصرف می‌کنیم.

ازآنجائی‌که مشتریان محصولات پتروشیمی خارجی‌ها هستند، با روند کنونی در واقع ما به خارجی‌ها یارانه می‌پردازیم و آنان را در سود محصولات ارزان‌قیمت خود شریک می‌کنیم.

محمدعلی خطیبی کارشناس حوزه انرژی و نماینده اسبق ایران در سازمان اوپک در خصوص گزارش سازمان بین‌المللی انرژی در مورد بالابودن شدت مصرف انرژی در کشور ما در حوزه کالا و خدمات تولیدی نسبت به استاندارد جهانی اظهار کرد: یکی از دلایل مهم بالابودن مصرف انرژی در کشور ما این است که کشور‌های توسعه‌یافته که اتفاقاً رؤسای سازمان بین‌المللی انرژی را تشکیل می‌دهند، تکنولوژی‌های پیشرفته با راندمان کاری بالا و مصرف پایین را در اختیار ما قرار نمی‌دهند.

وی ادامه داد: همین دلیل کافی است تا مصرف انرژی در صنایع کشورمان تا حد زیادی بالا باشد. این مشکل یعنی عدم دسترسی به تکنولوژی‌های به‌روز، یکی از مسائل مهم اثرگذار در میزان مصرف انرژی در بخش صنایع در کشور ما به شمار می‌رود. اما از این موضوع که بگذریم مسائل دیگری نیز در این عدم مصرف بهینه انرژی دخیل هستند که توان چاره‌اندیشی برای آن‌ها را داریم.

وی افزود: مجلس همه‌ساله در زمینه قیمت خوراک پتروشیمی‌ها تصمیم‌گیری می‌کند و قیمت مربوط به آن‌ها مشخص می‌شود. باید مرکز پژوهش‌های مجلس به نمایندگان مشاوره فکری بدهد تا بهترین تصمیم در این زمینه گرفته شود و قیمت منطقی برای خوراک پتروشیمی‌ها در نظر گرفته شود.

نماینده اسبق ایران در اوپک توضیح داد: قوانین مجلس دراین‌خصوص باید به‌روز باشد و بر اساس مقتضیات جامعه تصمیم‌گیری شود. به طور مثال، اگر بعد از فروکش‌کردن همه‌گیری کرونا شاهد افزایش تقاضای جهانی برای گاز هستیم و می‌توانیم این ماده ارزشمند را با قیمت بالایی صادر کنیم، باید در قیمت خوراک و سوخت صنایع بازنگری شود.

وی تأکید کرد: تصمیم‌گیری در مورد قیمت خوراک و سوخت برای صنایع داخلی و پتروشیمی‌ها باید با درنظرداشتن واقعیات موجود صورت پذیرد، به‌طوری‌که جامعه متضرر نشود و منافع کشور تأمین شود.

خطیبی خاطرنشان کرد: باید تصمیمات منطقی و هماهنگ در خصوص واقعی‌سازی قیمت خوراک پتروشیمی‌ها گرفته شود. اگر قرار است این خوراک با قیمت شناور و واقعی به پتروشیمی‌ها عرضه شود، در زمینه‌های دیگر نیز باید اصلاحاتی ایجاد شود. اقتصاد یک پیکره به‌هم‌پیوسته است و نمی‌توانیم یک قسمت را بدون توجه به بخش‌های دیگر اصلاح کنیم.

وی در ادامه گفت: بر اساس این بررسی‌های دقیق باید نمایندگان به قانون‌گذاری مبادرت کنند. اگر الان تحولاتی در عرصه جهانی شاهد هستیم. متأسفانه قیمت گاز به‌قدری افزایش‌یافته است که اعطای آن با قیمت مصوب ۵ هزار تومان به‌صرفه نیست، باید نمایندگان مجلس به اصلاح قوانین بپردازند. قیمت خوراک پتروشیمی‌ها و سوخت صنایع باید بر اساس واقعیات روز مشخص شود.

واقعی‌سازی قیمت خوراک پتروشیمی‌ها به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که به صنایع فشار وارد نشود

این کارشناس انرژی تأکید کرد: جلوگیری از رانت باید بر اساس قانون صورت بگیرد. در مورد رانتی که اختلاف قیمت بین خوراک و قیمت سوخت صنایع به وجود آورده است نیز نیازمند بررسی‌های دقیق هستیم. مرکز پژوهش‌ها در این زمینه باید پیشنهاداتش را به مجلس ارائه دهد و به‌دقت مورد بررسی قرار بگیرد. این موضوع که تا سه سال ۲۰ درصد به قیمت سوخت صنایع اضافه کنیم تا در نهایت قیمتش با خوراک یکسان شود نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد.

خطیبی خاطرنشان کرد: از بین‌بردن فضای رانت در حوزه انرژی در کشور امری ضروری است؛ اما باید واقعی‌سازی قیمت‌ها با درنظرگرفتن ملاحظات خاصی صورت بگیرد. اگر قرار است قیمت‌ها شناور و واقعی باشد، باید بخش‌های مختلف اقتصاد بهبود یابد و در یک فضای آزاد و منطقی به واقعی‌سازی قیمت‌ها بپردازیم.

وی در پایان تأکید کرد: واقعی‌سازی قیمت‌ها باید طوری اتفاق بیفتد که شرکت‌های پتروشیمی نیز آن‌قدر تحت‌فشار قرار نگیرند که زمین‌گیر شوند؛ اما باید منافع ملی و نفع دولت و کشور در اصل ماجرا قرار گیرد. باید تمامی جوانب دیده شود و تصمیماتی بگیریم که مردم و صنایع به‌صورت هم‌زمان منتفع شوند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شبکه اطلاع رسانی راه دانا، تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۴۰۱، کدخبر: ۱۹۱۵۸۹۱، dana.ir