شعار سال: فلاحت پیشه میگوید؛ وزارت خارجه تنش زدایی را کنار گذاشته و به محل سخنرانی و موضع گیری تبدیل شده است. سیاست خارجی نیازمند اصلاحات راهبردی است و مقدمه آن نیز در داخل کشور است.
روز گذشته بود که نمایندگان پارلمان اروپا، به متمم پیشنهادی برای شناسایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درفهرست گروههای تروریستی اتحادیه اروپا رای مثبت دادند.
اقدامی که با واکنش فوری ایران همراه شد و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در گفتگوی تلفنی با جوزپ بورل، گفت: «اقدام پارلمان اروپا در اتهام تروریستی خواندن این نهاد امنیت آفرین، به نوعی شلیک به پای خود اروپاست.»
ستاد کل نیروهای مسلح هم با صدور بیانیهای اقدام پارلمان اروپا در قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست تروریست را محکوم و نسبت به عواقب آن هشدار داد.
حشمت الله فلاحت پیشه، تحلیلگر مسائل بین الملل، این اقدام را قابل پیش بینی دانست و راهبرد حل تنش ایران و اروپا را در داخل کشور میداند.
گفتگوی فلاحت پیشه با اقتصادنیوز را در ادامه میخوانید.
*************
* آقای فلاحت پیشه، تحلیل شما اقدام پارلمان اروپا علیه سپاه پاسداران چیست و به نظرتان تهران باید چه راهبردی برای رفع تنش با اروپا را در پیش بگیرد؟
این اقدام قابل پیش بینی بود، چرا که ایران و کشورهای اروپایی در شرایط تصاعد بحران به سر میبرند، به ویژه آنکه ظرفیتها و امکانات تنش زدایی عملا کنار گذاشته شده است. با این حال، کاری که الان توسط پارلمان اروپا که متشکل از منتخب نمایندههای کشورهای اروپایی است، صورت گرفته، نمادین است.
در واقع باید منتظر ماند تا ببینیم شورای اتحادیه اروپا که متشکل از سران سیاسی اتحادیه یعنی نمایندههای دولتهای اروپایی هستند؛ چه تصمیمی خواهند گرفت.
البته احتمال ضعیفی دارد که در دستور کار قرار بگیرد، چرا که این جلسات به صورت فصلی برگزار میشود و بعید است که در دستور کار قرار بگیرد شورای اروپا نمیتواند قانون گذاری کند لذا، اگر این موضوع در این شورای مصوب شود، سیاستهای کلی را شکل میدهد و بعد این دولتهای عضو اتحادیه اروپا هستند که در اصل آن را باید دنبال کنند.
زمستان سخت دیپلماسی ایران و اروپا
بنابراین، اگر این کار تحت هر بهانهای صورت بگیرد و کشوری یا شرکت هواپیمایی اعلام کند با سپاه ارتباط دارد؛ آن را تحریم میکنند. اتفاقی که الآن افتاده این است که کشورهای اروپایی در قالب بیانیهای به سیاست فشار حداکثری آمریکا پیوستند، ولی این تبدیل به تصمیم سیاسی نشده است.
متاسفانه، ما الآن در زمستان سخت دیپلماسی ایران و اروپا به سر میبریم و همه کانالهای تنش زدایانه مسدود شده و سیاستهای چالشی دنبال میشود.
دیپلماسی دولت ضعف دارد /از روسها بازی خوردیم
همزمان هم ما میبینیم که آقای بورل اعلام کرد پرونده دیپلماسی با ایران باز است به این معنا که اروپاییها سیاست چماق به هویجی که سیاست آمریکاییها بود را در دست گرفتند. ناآرامیهای ایران، ضعف دیپلماسی دولت و مشکلات اقتصادی و همچنین سیاست اشتباه کشور ما در بازی خوردن از روسها در اوکراین دلایل اصلی این اقدام هستند.
من معتقدم که اگر حساسیت اروپا و افکار عمومی آنان به اوکراین نبود، هیچ وقت این اجماع علیه ایران شکل نمیگرفت و مسئولانی که ساده لوحانه بازی روسها را خوردند باید پاسخگو باشند.
از فرصتهای دیپلماتیک استفاده نشد
متاسفانه مسئولان به هشدارها و پیش بینیهایی که از قبل شده بود، توجهی نشان ندادند، حال آنچه رخ داده، نتیجه یک سری سیاستهای اشتباه و عدم استفاده از فرصتهای دیپلماتیک است.
از سوی دیگر هیچ راهکار خارجی برای مقابله با این ساز و کار وجود ندارد و راه حل آن در داخل ایران است و اگر کشور به سمت یک اجماع حرکت کند، مسائل اقتصادی را حل کرده و دولت یک برنامه ثبات اقتصادی را اجرا کند، اروپاییها مجبور میشوند که به سمت ایران برگردند.
نکته تلخ ماجرا هم این است که کسانی که با نفرت پراکنی سیاست خارجی را به این سمت بردند، هنوز در جایگاه سخنوری هستند اما، کسانی که دلسوزانه هشدار میدادند منافع کشور قربانی نشود، مغضوب افراطیها هستند
شرایط بین ایران و اروپا جنگی نیست
* در شرایطی که موضوع گیریهای تندی از سوی کشورهای همسایه علیه ایران میشود و تنش میان ایران و اروپا شدت گرفته، ممکن است فضا به سمت برخوردهای نظامی پیش برود؟
خیر، من معتقد هستم که شرایط نظامی در مناسبات ایران با کشورهای اروپایی آن چنان حاکم نیست و بیشتر جنگ دیپلماتیک است. به هر حال ممکن است یک سری از تحریمهایی که قبل از موافقتنامه ژنو در سال ۱۳۹۳ علیه ایران اعمال بود، را دوباره شکل بدهند، اما این که شرایط بخواهد به سمت جنگ پیش برود، من معتقدم که شرایط جنگی نیست.
وزارتخارجه چرا تنش زدایی را کنار گذاشته است؟
اما، چالشهای دیپلماتیک و عدم استفاده از رفع تنشها وجود دارد و متاسفانه، کسانی که فرصتها را کشته اند باید پاسخگو باشند. وزارت خارجه تنش زدایی را کنار گذاشته و به محل سخنرانی و موضع گیری تبدیل شده است. در واقع، سیاست خارجی را به یک سری کشورها مانند کره، چین و عراق محدود کردند که آنان هم از شرایط نامتعادل ایران دارند سوء استفاده میکنند. البته موضع گیری این کشورها علیه ایران هم غافلگیری مسئولان در برابر واقعیت هاست.
ما سعی میکنیم، در هر شرایطی مسائل را تحلیل کرده و راهبرد ارائه بدهیم، ولی آنچه توجه نمیشود افرادی هستند که این شرایط را برای سیاسیت خارجی رقم زدند و باید از آنان پرسید که سیاست خارجی را تا کجا میخواهند پیش ببرند. سیاست خارجی نیازمند اصلاحات راهبردی است و مقدمه آن نیز در داخل کشور است.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت اقتصادنیوز، تاریخ انتشار:۲۹ دی ۱۴۰۱، کد خبر: ۵۴۹۷۷۱، www.eghtesadnews.com