پزشکیان در خلال مباحث مربوط به دستور جلسه درباره موضوع توسعه سواحل مکران، با اشاره به مباحث مطرح شده از سوی چند تن از اعضای هیئت دولت اظهار داشت: همه مباحث و دغدغه‌های مطرح‌شده در این‌باره صحیح است؛ اما مسئله مهم این است که متاسفانه تا کنون یک طرح کلان و کلی به عنوان نقشه‌راه توسعه مکران نداشته‌ایم و دستگاه‌های مختلف هر کدام به اقتضای ماموریت‌ها و مسئولیت‌های خود در این زمینه اقداماتی کرده‌اند. برخی از منتقدین می پرسند که در زمان تصدی مدیریت این پست توسط سردار حسین دهقان، واقعا چه عملکردی ارایه شده بود؟ چرا باید مسائل کشور به این شکل و شیوه هدایت و مدیریت شوند؟

حسین زاده معاون توسعه روستایی رئیس جمهور گفت، ۲۰ میلیون از جمعیت جامعه ما حاشیه نشین هستند (حدود یک چهارم جمعیت کشور). حدود ۳ درصد از این جامعه دچار فقر حاد بوده و همزمان چندین نوع فقر را تجربه می‌کنند. مبارزه با فقر و نابرابری در انواع مختلف آن‌ها که در واقع هفت نوع فقر و ۹ نوع نابرابری وجود دارد، با همه این موارد روبرو هستیم. پلن شفاف برای این موضوع خواهیم داشت تا همگان در ایران در بحث توزیع ثروت و قدرت امکان دسترسی عادلانه داشته باشند و.. ضمن خوش آمد به جناب دکتر حسن زاده باید بیان داشت که وظیفه شما برنامه ریزی و سیاستگذاری روستایی است نه مقابله با حاشیه نشینی (هرچند این دو مقوله دارای پیوند‌های نزدیکی با یکدیگر هستند). از طرف دیگر وظیفه دارید، برنامه‌های حدود ۳۰ نهاد فعال در حوزه روستایی را بشکلی یکپارچه حول الگو‌های توسعه‌ای مناسب با شرایط روستا‌ها و همگرا با الگو‌های توسعه کشاورزی، اقتصادی و ملی، هماهنگ کنید. برنامه‌های محرومیت زدایی منطقه‌ای و فقرزدایی، جزیی از کار شما حول الگو‌های توسعه روستایی است.

عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه بخش عمده هزینه‌های مسکن به قیمت زمین اختصاص دارد، اگر مشکل زمین در حوزه ساخت‌وساز حل شود، گره مسکن‌سازی باز خواهد شد گفت: افزایش ۳۳۰ هزار هکتار محدوده شهری و روستایی مطابق با قانون برنامه هفتم توسعه اجرایی شود. ضمن تائید این نظر باید گفت که صرف دلخوش سازی به کاهش و حذف قیمت زمین در نهضت مسکن سازی وافی نبوده و هزینه ساخت در شرایط حاضر به سمت ۲۰ میلیون تومان گرایش پیدا کرده است که برای یک واحد ۸۰ متری به حدود یک و نیم تا دو میلیارد تومان می‌رسد. توسعه نهضت ساخت مسکن اجاره‌ای، تقویت خط اعتباری، کنترل تورم، از حداقل‌های لازم برای کاهش مشکل مسکن در کشور است.

فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی گفت، عدد سازی مسکن بس است، باید حواس مان باشد که در ازای آمارهایی که ارائه می‌دهیم، چهار سال دیگر باید پاسخگو باشیم.صادق اگرچه از بی توجهی به تجربه ساخت مسکن مهر در زمان تدوین قانون جهش تولید مسکن و برنامه هفتم توسعه، ابراز تأسف نمود اما تاکید کرد: موضوع تأمین مسکن متقاضیان با جدیت در دستور کار دولت چهاردهم قرار دارد و تلاش خواهیم کرد تا بخشی از این موانع برداشته شود.وی خواستار منطقه بندی استان‌ها برای حل مشکلات بخش مسکن و تسریع در تعهدات وزارت راه و شهرسازی برای تولید مسکن شد.گفتنی است مسعود بیات‌منش سرپرست معاونت مسکن و ساختمان، شهرام ملکی سرپرست شرکت عمران شهرهای جدید، ارسلان مالکی مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، محمد آئینی مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران نیز در این جلسه حضور داشتند.

مدیرکل دفتر امور فنی و تهیه طرح هادی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی کشور گفت: طرح هادی ۴۰ هزار روستای کشور تهیه شده است و اجرای این طرح نقش مهمی در توسعه این روستا‌ها ایفا می‌کند. باید از آقای خوئینی پرسید که چرا طرح‌های هادی بالغ بر ده سال در استان‌های شمالی، مورد بازنگری قرار نمی‌گیرند؟ مگر وظیفه بنیاد مسکن، بازنگری طرح‌هایی که ۴۰ سال از عمر آن‌ها گذشته است، نیست؟ چرا نقشه‌های طرح هادی روستا‌های کشور در مقیاس مناسب در اختیار عموم قرار نمی‌گیرند؟ چرا بحث تغییر کاربری ها‌ی باغی در روستا‌های شمالی ممنوع شده و مردم در مشکلات چند قرار گرفته اند؟

وزیر راه و شهرسازی از برنامه الصاق ۳۰۰ هزار هکتار زمین به پهنه‌های شهری و تشکیل ستاد اجرایی سازی این برنامه در وزارتخانه خبر داد و گفت: تامین این میزان زمین، در عمل می‌تواند ما را به عدد ساخت ۶ میلیون مسکن برساند. بذرپاش بیان داشت که طبق اعلام رسمی بانک مرکزی رشد تولید بخش مسکن از منفی ۶,۹ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۷.۱ درصد در سال ۱۴۰۲ رسیده است . در بخش روستایی نیز علاوه بر بهسازی و روکش راه‌های روستایی، در دولت سیزدهم ۷۳۰۰ کیلومتر راه روستایی جدید احداث شده و نوسازی ۵۴۵ هزار خانه روستایی نیز آغاز گردیده که ۳۰۰ هزار واحد آن تکمیل و به مردم تحویل شده است، علاوه بر اینها از مجموع برنامه واگذاری یک میلیون قطعه زمین به روستاییان، واگذاری ۷۰۰ هزار قطعه آن انجام شده که این نیز کاری بزرگ و ارزشمند است.

تله زمین ارزان یکی از جذابیت های پوپولیستی دولت ها در زمان ارایه وعده های انتخاباتی است. موضوعی که در عمل مشکلاتی چند را در مدیریت شهری و سامان دهی کانون های اسکان شهری در قالب حومه تراشی، ایجاد می کند. به شکل کلی پیروز انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری و کابینه انتخابی او دو مسیر برای توسعه شهری و تامین نیاز مردم به مسکن پیش‌‌‌روی خود دارند. خانه‌‌‌سازی در حومه شهرها یا بازسازی محله‌‌‌‎های فرسوده شهری و ساخت خانه‌‌‌های بیشتر در این مناطق. در حالی که حومه‌‌‌تراشی از جذابیت اولیه برخورداری از زمین رایگان یا ارزان برخوردار است، اما بررسی‌‌‌ها نشان از آن دارد که این نحوه توسعه برای بسیاری از شهرها از جمله شهر تهران یک تله بوده و نتیجه‌‌‌بخش نیست؛ درواقع این مدل توسعه شهری از سویی به تحمیل هزینه گزاف برای تامین زیرساخت، حمل‌‌‌ونقل و... می‌‌‌انجامد و در عین حال می‌تواند تبعات اجتماعی متعددی درپی داشته باشد. البته عدم‌توصیه به توسعه پیرامونی و حومه‌‌‌ای شهر نسخه‌‌‌ای واحد برای تمامی شهرها نبوده و بسته به موقعیت جغرافیایی و فرهنگی لازم است بررسی دقیقی انجام شود تا راهکاری بهینه ارائه شود.

پاستور در مرکز تهران بالاخره و پس از یکصد سال تغییر نام داد و به اسم ابراهیم رئیسی هشتمین رئیس‌جمهوری اسلامی نامگذاری شد. اما نامگذاری حفاظت‌شده‌ترین خیابان تهران به نام پاستور، به دلیل واقع شدن «انستیتو پاستور» در این ناحیه بود. باغی وسیع و سرسبز که موقوفه‌ی شاهزاده عبدالحسین فرمانفرماست و بالای آن نوشته شده: «انستیتو پاستور، موقوفه‌ی فرمانفرما، تاسیس ۱۲۹۹». موسسه‌ای که یک قرن قبل برای واکسیناسیون سراسری در ایران و مبارزه با اپیدمی‌هایی، چون وبا، طاعون، هاری و آنفولانزا پدید آمده است. حال باید پرسید که بجای المان سازی، طراحی حجم‌ها و مجسمه‌های مفهومی نفیس از رئیس جمهور شهید، چرا شورای شهر کم خاصیت حاضرف علاقه وافر به تغییر اسامی خیابان‌ها دارد. بار‌ها به دوستان امنیتی و نظارتی و مدیران شهری در خصوص سن آقای چمران هشدار داده ایم، کسی شنید، خیر. اگر کج اندیشی نکرده باشند، لطف کرده اند.

حمیدرضا صارمی با اشاره به موضوع خانه‌های خالی شهر تهران، گفت: هرگاه صحبت از مسکن سازی در شهر تهران می‌شود، نقد‌های زیادی به ما وارد می‌کنند که تهران مملو از خانه‌های خالی است، در حالیکه ما با کمبود مسکن در شهر تهران مواجهیم؛ بنابراین همه باید در این حوزه به یک اجماع برسیم که اگر تعداد خانه‌های خالی در تهران زیاد است، روند تولید مسکن باید متوقف شود؛ اما اگر چنین موضوعی صحت ندارد، باید این شائبه از اذهان پاک شود.

در جلسه هیات دولت، رئیس جمهور ضمن دستور به وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی برای رفع موانع تامین مالی مورد نیاز بخش تولید، از وزارت راه و شهرسازی و شهرداری‌ها نیز خواست نسبت به تسریع در ارائه مشوق‌های مسکن‌سازی در بافت‌های فرسوده اقدام کنند. تحلیل گران معتقدند که چنانچه رئیس جمهور برای شهری مانند تهران، یک تا دو طبقه تشویقی در نظر بگیرد، بخش خصوصی اقدام به شخم زدن این شهر و تسریع در ساخت و ساز می کند. موضوعی که از یک طرف،باعث کاهش مخاطرات مرتبط با بافت فرسوده در زمان زلزله شده و از طرف دیگر، سرعت بخش تحقق اهداف طرح مسکن ملی است.

علیرضا فخاری استاندار تهران در تشریح موضوع تقسیم استان تهران گفت: دو منطقه در این طرح وجود دارد که در غرب شهریار، ملارد، بهارستان و پرند شهرهای این بخش و در حوزه جنوب شرقی نیز ورامین، پاکدشت، پیشوا و قرچک جزو محدوده‌هایی است که این ۴ شهرستان مشمول طرح جداسازی می‌شوند. سوال اینجاست که آیا به هزینه استان شدن و جهش قیمت ملک در استان های جدید( خصوصا شهر مرکز استان)، فکری شده است؟

بنا به گفته مدیرعامل بنیاد مسکن متقاضیانی که تمایل دارند در روستا، سکونت کنند و حتی متقاضیان شهری که در سامانه تم ثبت نام کردند و قصد جابجایی از شهر به روستا را دارند می‌توانند روستای مورد نظر خودشان را در سامانه طرح اقدام ملی ( تم) انتخاب کنند.این زمین‌ها به صورت ۹۹ ساله در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد تا بتوانند از تسهیلات ۳۵۰ میلیون تومانی ۲۰ ساله با کارمزد ۵ درصد برای ساخت مسکن استفاده کنند.با توجه به اینکه امکان واگذاری زمین در روستا‌های شمالی وجود ندارد به همین علت به وزارت راه وشهرسازی پیشنهاد افزایش تراکم در روستا‌های این ۳ استان را مطرح کردیم که با آن موافقت شد و در هفته‌های آینده به استان‌ها ابلاغ می‌شود.

۲۵ شهر جدید در سواحل استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و بوشهر با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی احداث می‌شود تا میزان جمعیتی که در نوار ۴۹۰۰ کیلومتری سواحل جنوب کشور سکونت می‌کنند از سه درصد مردم کشور به هشت درصد ارتقا یابد. در این بین اعضای اتاق بازرگانی دور هم آمده و در این خصوص تبادل نظر نمودند. محور صحبت‌ها روی محدود بودگی بخش خصوصی بود و این تاکید که اگر بخش خصوصی بازی گرفته شود، فلان می‌کند و بسیار می‌نماید. غافل از اینکه موانع کسب و کار در کشور یک بحث است و ناتوانی بخش خصوصی و با کمال صد‌ها تاسف، گرایش به روحیه دلالی، بحثی دیگر. حتی کم توجه به این اصل که توسعه منطقه‌ای و شهری و شهرسازی جدید نیازمند طرح جامع با تاکید بر ماموریت‌ها (نظیر توسعه شهرنشینی در منطقه خاص، توسعه اقتصادی در شهری جدید و.) است. این طرح در حال حاضر در کدام نهاد دولتی یا زیربخش‌های وزارت راه و شهرسازی تدوین شده است؟ اکثر آقایان از شهرسازی، ساختمان سازی و جاده سازی می‌فهمند و فکرشان در پروژه محوری و اقدامات عمرانی است نه توسعه سرمایه گذاری و ایجاد جاذبه‌های اقتصادی منجر به تجمیع سرمایه در منطقه. داستان دوستان شده، داستان حسین دهقان در توسعه مکران. آقا جونی‌ها، هر کاری ادم و تخصص خودش را می‌خواهد. با شیرینی و میوه خوردن دور میز و منتظر شکار نشستن، کاری جلو نمی‌رود.

با وجود تاکیدات برنامه ششم توسعه کشور بر استقرار جمعیت در ساحل خلیج فارس و دریای عمان (چهار برابر شدن جمعیت از یک میلیون و نیم به بیش از ۶ میلیون نفر)، در شرایط کنونی نزدیک به ۲ درصد جمعیت کشور در این مناطق، ساکن بوده و این در حالی است که در کشور‌های دارای مرز دریایی تا ۸۰ درصد جمعیت آن‌ها در سواحل مستقرند. استقرار جمعیت در سواحل خلیج فارس و دریای عمان کشور نیازمند توسعه آن مناطق از طریق ایجاد زیرساخت‌های لازم منجر به مناسب شدگی منطقه برای زیست پذیری نظیر ایجاد تأسیسات آب شیرین کن (با توجه به کاهش منابع آبی در مناطق مرکزی کشور) و تأسیسات زیربنایی و روبنایی شهری و استقرار صنایع مختلف به ویژه صنایع آب بر و ... می‌باشد. ساخت سکونتگاه‌های ساحلی در ۲۷ نقطه از کشور در شورای برنامه‌ریزی چهار استان ساحلی کشور یعنی هرمزگان، بوشهر، خوزستان و سیستان و بلوچستان مصوبه شده تا با احداث این سکونتگاه‌ها در هم‌پیوندی با استان‌های بدون ساحل، گامی در جهت تحقق اقتصاد دریامحور باشد. طرح توسعه سواحل مکران نیز با همین دلایل، می‌بایست قاعده گذاری می‌شد. اما آنچه که در عمل شاهد آن هستیم، فاصله داشتن برنامه‌های خیالی با عملکرد‌های شعارگونه است. راستی اسم مسئول سابق توسعه منطقه مکران چه بود؟ چرا کسی از عملکرد وی بازخواست نکرد؟ بشکل اتفاقی، یاد آیه یازده سوره رعد افتادیم. قرائت آن خالی از لطف نیست.

مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن از اتمام مرحله نخست آماده‌سازی پروژه‌های نهضت ملی مسکن تا اوایل سال آینده خبر داد و گفت: مکان‌یابی ۴۴ شهرک مسکونی در کشور قطعی شد.

تاکنون ۴.۵ میلیون نفر در سامانه برای نهضت ملی مسکن ثبت‌نام کرده‌اند و وزارت راه و شهرسازی فعلاً برنامه‌ای برای ثبت‌نام مجدد در این طرح ندارد.

اواسط هفته جاری اتحادیه تعاونی‌‎های عمرانی شهر تهران به عنوان مبدع و اولین مرجع مطرح کننده موضوع مسکن اقتصادی که به خانه‌های ۲۵ متری مشهور است برگزار کرد. در این نشست در کنار بیان جزئیات این طرح، باقرپور مدیرعامل اتحادیه درباره واکنش مسؤولان دولتی و حاکمیتی به خانه‌های ۲۵ متری گفت: «آقای مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دو بار تاکید کردند که حامی این طرح خواهند بود.»

در قالب طرح نهضت ملی مسکن موضوع تامین زمین رایگان روستایی به تعداد ۵۰۰ هزار قطعه تا پایان سال جاری را در دستور کار داریم که تاکنون برای ۲۳۰ هزار قطعه هماهنگی تملک صورت گرفته و ۲۷۰ هزار قطعه نیز تا پایان سال تامین می‌شود. برای سال آینده هم برنامه واگذاری ۵۰۰ هزار قطعه زمین برنامه‌ریزی شده است.

سخنگوی دولت بیان داشت که هیئت وزیران با مصوبه‌ای برای ارائه تسهیلات قرض‌الحسنه به خانواده‌هایی که در چهار استان محروم به گاز لوله‌کشی دسترسی ندارند موافقت کرده است.این برنامه در چهار استان سیستان و بلوچستان، خوزستان، کرمان و کهگیلویه و بویراحمد و مناطق محروم‌تر آن اجرایی می‌شود.

مدیرعامل شرکت عمران شهر‌های جدید به تازگی خبر داده است که چهار شهر جدید وارد فاز عملیاتی شده‌اند. به گفته علیرضا جعفری، احداث این شهر‌ها در راستای ایجاد ظرفیت برای ساخت واحد‌های نهضت ملی مسکن صورت می‌گیرد.