تشکل‌های اجتماعی که در ایران با عناوینی همچون خیریه، مرکز نیکوکاری، سازمان مردم نهاد و ... شناخته می‌شوند، مهم ترین مظهر مشارکت پایدار اجتماعی به شمار می‌روند.اما بروز برخی مشکلات ساختاری، زمینه‌ای و رفتاری و ظهور برخی از مصادیق فساد و تبعیض در بستر تأسیس و فعالیت آنها، می‌تواند تشکل‌های مزبور را با چالش‌هایی در انجام وظایف ذاتی خود مواجه کند. در این گزارش، پس از شناسایی مصادیق و گلوگاه‌هایی که احتمال بروز فساد در بستر فعالیت‌های تشکل های اجتماعی دارد که عمدتاً مبتنی بر «تعارض منافع» و «ساختار نامناسب تأمین مالی» آنهاست، راهکارهای تقنین و نظارتی متناسب با علل و ریشه‌های بروز هرکدام از گلوگاه‌های فساد، ارائه شده است.

سرگذشتِ سیستم و تشکل در تاریخ ایران را شاید بتوان با این پنج واژه خلاصه کرد: انشعاب، درگیری، انتقام، خصومت و حذف. تداوم، ثبات، پایبندی و عاقبت خوش به ندرت در تشکل‌های اجتماعی ، سیاسی و حتی تجاری- اقتصادی دیده می‌شود. در مقابل، طی دو قرن گذشته، کشور‌ها دو نوع تجربه در ایجادِ تشکل و سیستم‌سازی پشت سر گذاشته اند.

رحمانی‌فضلی می‌گوید:‌ علیرغم اعلام رقم ۱۲ درصد بیکاری در کل کشور به صورت میانگین، شاهد هستیم که در برخی از شهرها میزان بیکاری به ۶۰ درصد رسیده است.