از سال ۹۳ میزان ازدواج کاسته شده است، ولی روند موالید تا سال ۹۴ افزایشی بوده و پس از آن رو به کاهش گذاشته است و از سال ۹۷ و ۹۸ این روند با شیب تندتری رو به کاهش گذاشته است.

یک جامعه‌شناس اجتماعی گفت: مشکلات اقتصادی از جمله تورم، بیکاری و عدم امید به آینده مهمترین دلایل عدم ازدواج و ناباروری است.

روانشناس و مشاور خانواده گفت: طبق نظر برخی روان‌شناسان عموما تک فرزند‌ها مهارت‌های کمتری فرا می‌گیرند یا دیرتر به برخی مهارت‌ها می‌رسند چراکه احساس نیاز به خیلی توانایی‌ها پیدا نمی‌کنند یا مثلا در سنین رشد مثل چهار سالگی که بچه باید بتواند مسواک بزند، لباس عوض کند یا دوچرخه سواری کند، این مهارت‌ها را دیرتر فرا می‌گیرد. در خانواده‌های چند فرزند، فرزندان این مهارت‌ها را از هم یاد می‌گیرند و عموما یادگیری فرزند دوم سریع‌تر از فرزند اول رخ می‌دهد بنابراین در خانواده‌های چند فرزند، فرزندان از دیگران یاد می‌گیرند.

اسلام درگیرى و سرکشی دو نسل در زمینه حق و باطل، خیر و شر، حق و عدل، را نه شوم دانسته و نه بد تلقى کرده، بلکه آن را نشانه تحرک، پویایى، نوآفرینى و سرعت پیدا کردن آهنگ تکامل و پیشرفت در جامعه بشرى می‌داند.

یک کارشناس ارشد روان‌شناسی اسلامی مثبت‌گرا گفت: تلفیق سبک زندگی غربی و ایرانی -اسلامی توقعات نابجایی را به وجود می‌آورد که به استحکام خانواده و روابط زوجین آسیب می‌زند.

یک روان‌شناس گفت: فضای کرونا موجب معرفی بهتر خدمات مشاوره‌ای آنلاین شد و متقاضیان این نوع مشاوره از شهر‌های کوچک کشور هستند که با وجود تمکن بالای مالی به دلیل داشتن ذهنیت‌های غلط و شکسته نشدن تابو‌های مراجعه به مراکز مشاوره از انجام آن خودداری می‌کردند.

می‌توان ادعا کرد که زبان مادری بخش عمده‌ای از احساسات، خاطرات و معانی عاطفی را در ذهن کودک شکل می‌دهد و ازین رو بخش مهمی از شناخت فرهنگی فرد محسوب می‌شود، و محروم ماندن کودک در سن مدرسه از این زبان باعث گسست عاطفی و شناختی‌ای می‌شود که بی‌تردید آسیب‌های ادراکی و روانی زیادی را در پی خواهد داشت.

سیما فردوسی: پدر و مادر بابک خرمدین یا پدر رومینا به رغم قتل فرزند خود ناراحت نبودند، این بی‌تفاوتی در این گونه افراد نشان دهنده مشکلات روحی و روانی است. این رفتار یک علامت روحی و روانی است و این افراد به دلیل جنون و بیماری اسکیزوفرنی احساس پشیمانی ندارند.

لیلا ارشد گفت: تجربه به من نشان داده امیدی به صدا و سیما نیست و نمی‌توان به فرهنگسازی رسانه ملی، نهاد‌ها و مسئولین مربوطه دل بست بنابراین باید از طریق رسانه‌ها و خبرنگاران که دغدغه دارند و همچنین با استفاده از ظرفیت فضای مجازی آموزش‌های لازم را را به مردم، مردان، زنان و کودکان ارائه داد چرا که همه مردم در هر جایی حداقل یک گوشی هوشمند دارند و اینگونه پیام‌ها به دست آن‌ها می‌رسد.

یک جامعه‌شناس می‌گوید: دولت‌ها دغدغه‌ای برای رشد جمعیت ندارند، در سند برنامه و سند تحول نیروی انسانی به این مسئله توجهی نشده است و به مسئله خانواده به عنوان یک مسئله دم دستی و دست چندم نگاه می‌شود، در صورتی که باید اولین دغدغه دولتمردان مسئله جمعیت و گسترش جمعیت باشد که متأسفانه در دولت‌هایی که از سال ۷۰ تشکیل شده، هیچکدام از این دولت‌ها قصدشان بر مبنای رشد جمعیت نبوده است.