طی دهه‌های گذشته و در حوزه علوم انسانی و علوم اسلامی فرصت‌های بی نظیری در اختیار اندیشمندان، پژوهشگران، اهل قلم، موسسات، پژوهشگاه‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز حوزوی قرار گرفت. طی این سال‌ها به اندازه چند نسل گذشته و آینده در این حوزه‌ها حرف تولید شده، کتاب چاپ شده، جلسه، نشست، سمینار، همایش، سمپوزیوم، میزگرد و ... تشکیل شده کلی هزینه شده، چه بسا نتیجه آن‌ها هم به مسئولان مربوطه ابلاغ و دیکته شده، ولی کارآمدی نداشته و آنچه بعنوان آخرین وضعیت و نتیجه در پیش چشمانمان است، چیزی جز دست و پا زدن در روزمرگی و سپری کردن ایام و ساختن با آنچه رو دست مونده و رضایت به وضع موجود نیست.

وزیر علوم تحقیقات و فناوری گفت: وجود کرسی آموزش محیط زیست یونسکو در ایران، ظرفیت مطلوبی را برای ایجاد شبکه علمی آموزش در این رشته با هدف انتقال دانش و ظرفیت سازی برای دیگر دانشگاه‌ها فراهم کرده است.

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به وظایف حوزه‌های علمیه در توسعه و تعمیق علوم اسلامی در مرحله پساکرونا گفت: پیوندزدن بلاهای سخت و پیامدهای آنها به دانش‌های اسلامی و تجزیه و تحلیل علمی این حوادث از خاستگاه دانش‌های اسلامی از وظایف بسیار مهم علمای دین و حوزه های علمیه است.

کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره کرسی ترویجی بررسی نقش سکولاریزم و اومانیسم در شکل گیری ایدئالیسم استعلایی کانت برگزار شد.

هدف از اين مقاله تحليل جامعه شناختي شيوه هاي توليد علم، بررسي رويکردهاي نوين در اين زمينه، تشريح رويکردهاي موجود در ارتباط با کاربرد الگوي بومي در توليد دانش و سرانجام دستيابي به رهيافت هاي حاصل از تحليل و بحث هاي مذکور به منظور برنامه ريزي در فضاي توليد دانش در جامعه ايران بود. پس از بررسي رويکردهاي مطرح در جامعه شناسي علم، مراحل مختلف توسعه اين علم بررسي شد. از سوي ديگر چون توليد علم فرايندي درگير در ساختارهاي اجتماعي و ارتباطات اجتماعي است، به منظور طرح و بررسي تحولات اخير در شيوه توليد دانش، سه پارادايم يا الگوي نظري توليد دانش مورد تحليل و نقد قرار گرفتند. همچنين کاربرد الگوي بومي در توليد دانش مورد بررسي قرار گرفت و دو دسته رويکرد در اين زمينه معرفي شدند که هريک ايده هايي را در ارتباط با دانش بومي و بومي سازي دانش مطرح کردند. در پايان کوشش شده تا به اين پرسش پاسخ داده شود که رهيافت مباحث مطرح شده براي جامعه ايران چه مواردي مي تواند باشد؟

الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، نقشه راه تحقق تمدن اسلام است. این الگو در صورتی می تواند نوید بخش تمدن اسلام باشد که در تمامی ابعادش همچون مبانی، سیستم ها، فرآیندها، راهبرد ها، روش ها، نظریه ها و ... مبتنی بر دین مقدس اسلام طراحی شده باشد.

جلسات آموزشی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی در تاریخ جمعه ۱۵ بهمن در دفتر تبلیغات اسلامی، نمایندگی تهران، با حضور اساتید و صاحب نظران علوم انسانی برگزار گردید. در این جلسه دکتر محمد تقی ایمان، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، به موضوع “پارادایم های علوم اجتماعی” پرداختند.

قبل از آن که اندیشمندان جهت بررسی پدیده ها در جهان از شیوه های علمی استفاده نمایند، صرفاً مباحث فلسفی، مبنای ارزیابی و تحلیل رویدادها نزد آنان بوده است. ارائه و گسترش نظریات علمی منجر به تحول عمیق در شیوة نگرش و روش های کسب معرفت در جهان شده است. شکل گیری نظریات علمی کمک مؤثری به رواج تمدن جدید و استفاده هرچه بیشتر از توانمندی ها و استعدادهای انسان ها نمود. مطالعات علمی دقیق، منظم و منطقی از دنیای اجتماعی باعث شکل گیری معرفت جدید و ارزشمند از انسان و زندگی اجتماعی او شد.

از نظر قرآن، انسان همه کمالات را بالقوه دارد و باید آنها را به فعلیّت برساند، و این خود اوست که باید سازنده و معمار خویشتن باشد، شرط اصلی وصول انسان به کمالاتی که بالقوه دارد، ایمان است.

عضو هئیت علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: الگوی پارادایم اجتهاد دینی بر شناسایی مبانی، التزامات روش‌شناسی اجتهادی و انکار ضرورت تجربه در علم دینی تمرکز دارد.

به گفته محمدهادی گرامی نه تنها فلسفه مطالعات اسلامی نداریم، بلکه در پارادایم اثبات‌گرایی گرفتار هستیم و ممکن است افرادی که اینطور کار می‌کنند خودآگاه نباشند اما واقعیت این است که بسیاری از دانش‌های اسلامی مانند اصول، متکی بر اثبات‌گرایی است.

کوهن برای اولین بار واژه پارادایم را برای بیان مقصود خود در ساحت علم به معنای تجربی آن به کار برد و بیان داشت که پارادایم را در سه ساحت متافیزیک و علم و اجتماع می توان معرفی کرد.

پارادایم، سنت‌های پژوهشی و فعالیت‌های دانشمندان را در یک حوزه (میدان) علم سامان‌دهی می‌کند. به عبارت دیگر، نتیجه‌ي فعالیت در خارج از پارادایم، چیزی کمتر از علم است، چون فاقد یک مجموعه از معتقدات مورد قبول است.

چهارمین مرحله سلسله نشست‌هایی از جامعه‌شناسان ایرانی و جامعه ایرانی در تاریخ ۷ آبان ماه برگزار شد. این نشست که ابتدا قرار بود در سالن کنفرانس انجمن جامعه‌شناسی ایران در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شود، به‌دلیل مخالفت مسوولان دانشگاه در محل «انجمن ایرانی اخلاق در علم و فناوری» برگزار شد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور گفت: در جامعه ما تحولی به سمت و سوی تفکر جامعه شناختی پیدا شده که ریشه آن به طور خاص در مشروطه و انقلاب اسلامی است.

دومین جلسه از سلسله نشست «آسیب شناسی علوم اجتماعی اسلامی» با سخنرانی حجت الاسلام پارسانیا روز گذشته به همت انجمن علمی علوم اجتماعی اسلامی دانشگاه تهران برگزار شد.