زنان و جوانان - ازدواج

محمدتقی نقدعلی نایب رئیس کمیسیون قضایی مجلس در آنتن زنده تلویزیون گفت: در اصلاحات جدید صورت پذیرفته درخصوص قانون مهریه، سقف حمایت کیفری از مهریه ۱۴ سکه تعیین شده و این تغییر به معنای محدود کردن حق زنان نیست، بلکه هدف آن مشخص‌کردن میزان حمایت کیفری از مهریه است. هر مقدار مهریه‌ای که تعیین شود، همچنان به عنوان بدهی مرد محسوب می‌شود. وی افزود که ۸۰ درصد مردم ایران موافق کاهش سقف مهریه به ۱۴ سکه هستند. لازم به توضیح است که سقف حمایت کیفری قبلی از مهریه 110 سکه بهار آزادی بوده که با توجه به افزایش شدید قیمت جهانی طلا و بالا رفتن قیمت دلار، امکان پرداخت از بسیاری از افراد جامعه سلب شده است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه با گلایه از نظام بانکی کشور، از پیشنهاد خود برای حذف وام ازدواج و جایگزینی آن با طرحی جدید گفت. پور محمدی با اشاره به گلایه نظام بانکی در خصوص تکالیف بانکی قرض‌الحسنه گفت: این تسهیلات دو مورد هست یکی تسهیلات ازدواج و فرزندآوری با نرخ ۴ درصد است و دیگری مسکن روستایی است که مابه‌التفاوت نرخ ۴ تا ۲۳ درصد را سازمان برنامه باید یارانه بدهد در حالی که نرخ واقعی ۳۰ درصد است و ما ۲۶ درصد یارانه می‌دهیم بعد هم که به خانواده های روستایی مراجعه می کنیم همچنان فقیر هستند؛ محاسبه کردیم اگر کل جهیزیه فقرا را مجانی بدهیم و مسکن را رایگان بسازیم ارزانتر از آن تسهیلات ۴ درصدی درمی‌آید. الان اگر برویم با ۱۰ تولیدکننده داخلی لوازم خانگی صحبت کنیم که وام ارزان قیمت را به آنها بدهیم و به جای آن جهیزیه را رایگان به فقرا بدهند، ارزانتر خارج می‌شود؛ در مسکن هم همینطور است به جای این آیین‌نامه ها برویم ببینیم مردم چه می‌خواهند و ... . اما آقای رئیس سازمان اطلاع ندارند که وام ازدواج صرف مراسم و جشن عروسی و پول پیش منزل زوجین می شود. باید از جناب پور محمدی پرسید که آیا با این نوع اجتهادات نابجا ، قصد تعطیل کردن همین چند صد هزار ازدواج را داری؟ سربسته جهت اتاق های فکر امنیتی کشور عرض شد.

عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی گفت: کل سقف تسهیلات قرض‌الحسنه پیش‌بینی شده برای ازدواج، فرزندآوری و اشتغال ۳۷۵ همت است و اگر بخواهیم متقاضیان وام ازدواج و فرزندآوری در صف انتظار و جدید را در سال ۱۴۰۴ پوشش بدهیم، حداقل به ۴۰۰ همت تسهیلات قرض‌الحسنه نیاز داریم.

شبکه بانکی کشور از ابتدای امسال تا امروز ۲۵ مهرماه مبلغ ۱۳۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری به ۶۱۷ هزار و ۱۳۲ متقاضی پرداخت کرده است. در این مدت بیش از ۱۰۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به ۳۲۵ هزار متقاضی پرداخت شده است. آزادسازی مبلغ ۵۰۰ هزار میلیارد ریال از سپرده قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی به منظور تسریع در پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری و کاهش تعداد متقاضیان در صف این تسهیلات از اقدامات خوب این بانک در ماه گذشته بود که این منابع باید حداکثر طی مدت سه ماه توسط ۷ بانک عامل منتخب صادرات ایران، رفاه کارگران، ملی ایران، تجارت، سپه، پست بانک ایران و ملت برای اعطای حداقل ۱۵۰ هزار فقره تسهیلات ازدواج و ۱۰۰ هزار فقره تسهیلات فرزندآوری بکار گرفته شود.

کمک به ازدواج جوانان از مهم‌ترین سیاست‌های اعتباری بانک ملی ایران محسوب می‌شود و براین اساس طی پنج ماه نخست امسال بیش از ۳۵ هزار جوان ایرانی، زندگی مشترک خود را با تسهیلات بانک ملی ایران آغاز کردند.

اگرچه آشنایی‌های مجازی تا حدودی غیر قابل اعتماد و ترسناک به نظر برسد، اما در حال حاضر رایج‌ترین راه برای آشنایی و ازدواج است. بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۳ توسط روانشناس اجتماعی جی. تی. کاچیوپو (J.T.Cacioppo) انجام شد، اینترنت تقریبا مسئول یک ازدواج از هر سه ازدواج است و در نهایت کسانی که از این طریق باهم آشنا شده‌اند نسبت به کسانی که به روش‌های سنتی ملاقات کرده‌اند، از ازدواج خود رضایت بیشتری دارند. طبق گزارش‌های رسانه‌ای، همچنین حدود ۱۳ درصد از کاربران پس از ملاقات با شخص مورد نظر خود در اپلیکیشن‌های دوست‌یابی، نامزد یا ازدواج می‌کنند.

مدیرکل دفتر برنامه ریزی و توسعه اجتماعی وزارت ورزش و جوانان از رشد چشمگیر مراکز تخصصی ازدواج و تحکیم خانواده در یکسال گذشته خبر داد و گفت: در سال ۱۴۰۱ برای ۱۸۵ مرکز جدید مجوز صادر شده است.

رئیس اتحادیه طلا، جواهر و نقره مشهد گفت: امروز زوج‌های جوان به دلیل افزایش قیمت طلا نسبت به سال گذشته و نداشتن قدرت خرید طلا، حلقه نقره می‌خرند.

وام ازدواج در بانک بانک ملی ایران، از ابتدای سال تا پایان دی ماه بی وقفه پرداخت شده است که بر این اساس طی این مدت بیش از ۱۵۴ هزار جوان ایرانی با وام ازدواج بانک ملی ایران به خانه بخت رفتند. گفتنی است، این بانک طی سال گذشته یک سوم از کل وام‌های قرض الحسنه ازدواج را در شبکه بانکی پرداخت کرده است.

هرچند می‌گویند که ازدواج نوعی هندوانه در بسته است و به شانس بستگی دارد که خوب شود یا بد، اما همیشه هم این طور نیست. انتخاب درست شریک زندگی بر اساس تحلیل سامانه غرایز و انگیزه‌های او، نشانه شناسی رفتاری و روایتی (توصیه‌های اخلاقی و دینی به خصوصیات همسر خوب) و تحلیل منظومه فکری او، می‌تواند کمک کار مناسبی در انتخاب باشد. متن زیر، برخی از افراد نامناسب برای ازدواج را بر اساس نشانه شناسی رفتاری، دسته بندی کرده است.

درحالی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ بودجه پیشنهادی برای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ۷۵۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است که در لایحه بودجه ۱۴۰۱مبلغ پیشنهادی دولت برای اجرای این قانون ۱۲ هزار میلیارد تومان بوده است که خبر از کاهش ۳۷.۵ درصدی بودجه اجرای جوانی جمعیت می‌دهد.

آیت الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه گفت: امروز با مسئله‌ای راهبردی مواجه هستیم که سونامی کاهش جمعیت، ازدواج و افزایش سن افراد است و این مقوله باید مورد توجه همه نهاد‌های حاکمیتی و تشکل‌های مردمی باشد.

«باید کاری کنیم که دختران و پسران دهه شصتی باهم ازدواج کنند.»، این جدیدترین اظهارنظر امیرحسین بانکی‌پور، نماینده مجلس درباره ازدواج و فرزندآوری است. اما سعید معدنی، جامعه‌شناس دراین‌باره می‌گوید: «اظهار نظر‌ها درباره ازدواج دهه شصتی‌ها با یکدیگر مانند همان طرح‌هایی است که فقط حرف می‌زنند و هیچ اندیشه‌ای در آن وجود ندارد، پیشنهاد ازدواج دهه شصتی‌ها با یکدیگر به چند دلیل نشدنی است. اول این‌که درباره مسائل شخصی و فردی نمی‌شود بخشنامه صادر کرد.»

افزایش پدیده تجرد در کشور ما از دهه شصتی‌هایی شروع شد که در دهه نود جوانانی در سن ازدواج بودند، اما یا تصمیم گرفتند مجرد بمانند و یا شرایط آن‌ها را به سمتی سوق داد که قید ازدواج را بزنند، آمار تجرد قطعی تا قبل از انقلاب برای زنان ۲ درصد و برای مردان کمتر از ۲ درصد بود و، اما رفته رفته این آمار کاهش یافت تا در سال ۹۰ با آغاز تجرد در ایران رو به رو شدیم.بر اساس آمار‌های موجود، ازدواج در ایران متناسب با جمعیت کشور افزایش پیدا نکرده و کشور ما امروزه با معضلی جدی به نام «تجرد قطعی» روبه رو ست، اصطلاحی که چندسالی است برای جوان‌هایی که دیگر امیدی به ازدواج کردن ندارند یا به واسطه مشکلات فردی، خانوادگی یا اجتماعی احتمال ازدواج برای آن‌ها کمرنگ شده، استفاده می‌شود.

حسین نوش آبادی نماینده مردم ورامین در مجلس یازدهم که در زمان تصویب قانون تسهیل ازدواج جوانان در مجلس هفتم هم حضور داشت، گفت: این قانون مثل سایر مقولات دیگر توسط دولت‌های قبلی و با توجیهات مختلفی که داشتند، تصویب نشد. وی درباره خاک خوردن ۱۷ ساله قانون تسهیل ازدواج جوانان اظهار کرد: یکی از دلایل اجرایی نشدن این قانون این است که مجلس نظارت کافی نداشته است. کمیسیون‌های اجتماعی، فرهنگی مجلس باید این قانون را دوباره به جریان بیندازند و مقصران را شناسایی کنند، چون اگر اجرایی می‌شد الان وضع به این گونه نبود. مقصر آن کسانی هستند که ترک فعل کردند.جالب اینجاست که مقابله با عدم اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان در اواخر مجلس دهم بشدت مورد توجه قرار گرفته و بر خلاف ادعای نمایندگان محترم مجلس یاردهم، در این مجلسبه کما رفت. لازم به توضیح استکه قانون تسهیل ازدواج جوانان ( مصوب سال 1384) با آئین نامه تسهیل ازدواج جوانان مصوب 1383)، متفاوت ست و یکسان نباید پنداشته شود.

برخی مطالعات جمعیت‌شناختی می‌گوید بر اساس الگوی سنی ازدواج در ایران و بسیاری از کشور‌های جهان، ۳۰سالگی برش سنی مهمی است که با عبور از آن کاهشی مهم در احتمال ازدواج رخ می‌دهد. تجرد قطعی که در سال ۱۳۷۵ برای مردان حدود ۱.۳ و برای زنان ۱.۲ درصد بوده، در سال ۱۳۹۵ به ۲.۳ برای مردان و ۳.۷ درصد برای زنان رسیده است. بالاترین نسبت تجرد قطعی برای زنان در استان‌های بوشهر، کرمانشاه، خوزستان و فارس (با ارقامی بین ۷.۸ تا ۵.۲ درصد) و برای مردان در استان‌های تهران، گیلان، کرمانشاه و خوزستان (با ارقامی بین ۳.۵ تا ۲.۷ درصد) مشاهده می‌شود.

هر سال به هفته ازدواج که می‌رسیم، مسئولان پشت تریبون می‌آیند و می‌گویند باید چنین و چنان شود. اما کمتر مسئولی پای صحبت و درددل جوانان می‌نشیند و علت ازدواج نکردن آن‌ها را می‌پرسد. چرا جوانان با وجود برخی گشایش های ایجاد شده، تن به ازدواج نمی دهند؟ چرا جوانان نه به ازدواج قسطی گفته اند؟

عضو کمیسیون بهداشت مجلس گفت: مشکل جوانان ما ازدواج کردن نیست بلکه بیکاری، فقر، نبودن مسکن مناسب و عدم اطمینان به آینده است. تا پول نداشته باشی چطور می‌خواهی یک نفر را بیاوری همراه خودت کنی؟ وقتی نمی‌توانی خانه کرایه کنی و چهارتا پوشک برای بچه ات بخری چطور می‌خواهی بچه دار شوی؟ این‌ها بحث‌های لاینحلی است که ما جوابی برای آن‌ها نداریم بعد اینجا تشویق می‌گذاریم که اگر اینگونه شد ما فلان چیز را می‌دهیم این راه حلی نیست که مشکل ما را حل کند.

سرپرست موسسه تحقیقات جمعیت کشور گفت: ۱۱میلیون و ۶۰۰ هزار نفر مجرد در کشور داریم که ۸۸ درصد آن‌ها جوانان مجرد در سن ازدواج هستند و تمایل به ازدواج دارند.

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه دشمنان ما برای متلاشی کردن کانون خانواده از هیچ تلاشی فرو گذار نمی‌کنند، تشویق به بی بند و باری و کنار گذاشتن حجاب همچنین تشویق به ازدواج سفید، تضعیف جایگاه مادر و ایجاد تشکیک در قداست مفهوم مادر، تضعیف جایگاه خانه داری و تحقیر بانوانی که به کار مقدس تربیت فرزند می‌پردازند، تضعیف جایگاه همسری و ترغیب به خودداری از ازدواج با وسوسه‌های گوناگون همچون حفظ زیبایی فیزیکی زن، سوء استفاده از واژه مقدس آزادی و ایجاد تلقی محدودیت در مسئله ازدواج، تحقیر فرزندآوری از یک طرف و تشویق به انس با حیوانات از طرف دیگر را تلاش‌های دشمنان در جهت تضعیف نهاد خانواده عنوان کرد.