حجت‌الاسلام والمسلمين سيدمحمد غروی، مدير‌گروه ‌روانشناسی پژوهشگاه‌ حوزه ‌و دانشگاه  در پاسخ به این سؤال که در شرایط سخت کنونی بهترین حالی که می‌توانیم در دعای «حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ» بخواهیم چه حالی است؟ گفت: در این خصوص چند مسئله وجود دارد که باید از هم تفکیک کنیم. اکنون دچار یکسری مشکلات هستیم؛ گرانی، فشارهای اقتصادی، مشکل کرونا، فاصله فیزیکی بین افراد که زمینه و یا بهانه برای افزایش فاصله احساسی و کاهش ارتباط صمیمی را فراهم کرده است و ... .
 
وی ادامه داد: مشکلات عوامل مختلفی دارند که برخی در دست ماست و بخشی نیز نیست. برخی از افراد در بروز این مشکلات مقصر هستند که صحبت‌های ما توجیه عملکرد اشتباه آنها نیست اما افرادی که با مشکلات و فشارهای اقتصادی و ... مواجه هستند باید توجه داشته باشند که ما اصولاً از محضر الهی دور نیستیم. خداوند نه تنها خالق ماست، رب ما هم هست یعنی ما و زندگی ما را مدیریت می‌کند.
 
این مدرس درس خارج فقه حوزه علمیه با تأکید بر اینکه کسانی که دارای ایمان هستند مورد لطف و محبت خداوند هستند، گفت: اینگونه نیست که خداوند از ما غافل باشد و این مشکلات و محدودیت‌ها را نبیند. حقیقت این است که دنیا دارد امتحان می‌شود؛ افرادی که در این مشکلات مقصر هستند مورد مؤاخذه خدا قرار خواهند گرفت و کسانی که مسئول هستند آزمایش سنگین‌تری دارند و این صحبت‌ها به معنی نفی مسئولیت افراد نیست اما وقتی ما به وظایف خودمان عمل کرده‌ایم و در عین حال همچنان مشکلات گریبان ما را گرفته است، باید به این توجه داشته باشیم که در محضر و حضور خدا هستیم و اینها امتحان است که اگر توانستیم به وظیفه خودمان در این امتحان‌‌ها عمل کنیم و شاکر سایر نعمت‌های الهی که داریم، باشیم موفق شده‌ایم.

هیچ‌گاه مشکلات موجب خسارت مؤمن نیست
 
حجت‌الاسلام غروی تصریح کرد: نعمت‌های گسترده‌ای در درون و بیرون ما هست. ما نعمت حیات را داریم و باید به این نعمت عظیم توجه کنیم اگر به این نعمت‌‌ها توجه کنیم متوجه می‌شویم که مشکلات لازمه زندگی است و هیچ‌گاه مشکلات موجب خسارت و ناکامی مؤمن نیست چرا که خداوند یا در این دنیا پاداش انسان را می‌دهد یا در آخرت.
 
وی با اشاره به آیه ۱۵۵ سوره بقره که می‌فرماید: «وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ؛ و قطعا شما را به چيزى از [قبيل] ترس و گرسنگى و كاهشى در اموال و جان‌ها و محصولات مى‌آزماييم و مژده ده شكيبايان را»، گفت: انسان با نقص در اموال و فرزند و ... آزمایش می‌شود و در نهایت به صابران بشارت داده شده است. البته این آیه به این معنی نیست که افراد تماشاگر باشند بلکه باید در این شرایط هم به وظایف خود عمل کنند.
 
مدير‌گروه ‌روانشناسی پژوهشگاه‌ حوزه ‌و دانشگاه افزود: نباید اجازه دهیم مشکلات موجب شود وضعیت روحی ما به هم ریخته و با ناشکیبایی، ناشکری کرده و احساس کنیم با بن‌بست‌ مواجه شده‌ایم. هیچ‌گاه در هیچ زمان و هیچ شرایطی خسارت و ناکامی برای مؤمن نیست هرآنچه است برای او کام است. البته گاهی زمان‌ها بر حسب ظاهر در مقایسه با برخی زمینه‌ها در دنیا ممکن است مشکلاتی برای مؤمن باشد اما به جای این مشکلات در دنیا و اگر در دنیا آن ظرفیت لازم نبود، در آخرت پاداش صبر در برابر مشکلات داده خواهدشد.
مؤمن به خاطر مسئلتی که با خدا می‌کند پاداش می‌گیرد
 
وی هشدار داد که نباید در مواجهه با سختی‌‌ها اعتدال خود را از دست بدهیم و خیال کنیم راه ما بسته است و دعاهای ما مستجاب نمی‌شود چرا که در روایت‌ها داریم که هیچ‌گاه دعای مؤمن از اجابت دور نیست. ممکن است برخی چیزها مانع اجابت دعا در دنیا شود اما مؤمن به دلیل مسئلتی که با خدا می‌کند، از خدا پاداش می‌گیرد.
 
حجت‌الاسلام غروی این مسئله را نیز یادآوری کرد که گاهی مصلحت همان است که حاجت ما را خدا دیر بدهد، بهتر از خواسته ما را در همین دنیا بدهد و گاهی نگه‌می‌دارد و در عالم برزخ و قیامت جایگزینش را می‌دهد. در روایت‌ها داریم مؤمن به ازای دعاهای اجابت نشده خود در دنیا، در آخرت برخورداری‌هایی نصیبش می‌شود که می‌گوید ای کاش هیچ یک از دعاهای من در دنیا مستجاب نمی‌شد.
 
وی تأکید کرد: هیچ‌گاه نباید رابطه خود را با خدا سست کنیم و همواره توجه داشته باشیم که در محضر الهی هستیم و خداوند نسبت به ما رحمان و رحیم است و حتی گاهی ممکن است سختی‌هایی بر ما وارد شود که برای امتحان ما است و هیچکدام را نباید خسارت تلقی کنیم. هیچ باختی در کار نیست؛ کسانی هم که در این دنیا همه چیز برای آنها مهیا است و به عدالت عمل نمی‌کنند و یا حریم دیگران را نقض می‌کنند، مدت محدودی از دنیا برخوردار می‌شوند.
 
این استاد حوزه و دانشگاه در پاسخ به این سؤال که بهترین تغییر حال ما در دعای حول حالنا، چیست؟ گفت: بهترین حول حالنا حالی است که برای بندگی و عبودیت، صبوری، بردباری، متخلق شدن به اخلاق الهی، برقراری ارتباط خوب با خودمان، خدا، مومنان و عموم انسان‌ها مناسب باشد.

اول بدانیم بهترین حال چیست بعد آن را از خدا بخواهیم
 
وی تشریح کرد: یعنی کسی که می‌خواهد دعا کند که خدایا حال من را به بهترین حال تغییر بده اول باید بداند بهترین حال چیست و بعد آن را آرزو کند. حول حالنا الی احسن الحال؛ یعنی وضعیت ما بهتر از این در زمینه‌های اخلاق فردی، اجتماعی، توجه به خدا، صبوری و شکیبایی، سرحالی که بتوانیم وظایف خودمان را انجام دهیم و هیچگاه حالت یأس ناامیدی به ما دست ندهد، شود. 
 
حجت‌الاسلام غروی اظهار کرد: عمده چیزی که برای انسان مضر است حالت یأس و ناامیدی است. اما اگر انسان همواره امیدوار، شاد و بر خود مسلط باشد، با تدبیر و اتکا به خدا کار خود را انجام دهد، توجه به خدا داشته باشد، عبادت‌ها را درست انجام دهد، زبانش به سخنان خود باز شود و ... گشایش در امورش نیز رخ خواهد داد. در روایت‌ها هست که مومن کسی است که به آنچه در دست خدا است بیشتر اطمینان دارد تا آنچه در دست خودش است. این روحیه توکل و اینکه دعاهای ما را خدا می‌شنود به آنها ترتیب اثر می‌دهد می‌تواند برای انسان امیدبخش باشد.


 
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری  ایکنا، تاریخ انتشار: 30  اسفند  1399  ، کدخبر: 3960514، www.iqna.ir