شعار سال: آنچه امروز در رویارویی با زندگی اهل بیت بیش از هر چیزی به آن نیازمندیم، اخلاق زندگی و زیست عاقلانه، حکیمانه و انسانی است. سبک اخلاقی امام مجتبی (ع) در زمینه برخورد با کودکان، زنان، مخالفان و نیازمندان با نمونههای بسیاری که در تاریخ نقل شده بسیار درسآموز و عملگرایانه و اخلاقمدارانه است. خبرآنلاین به مناسبت سالروز شهادت امام دوم شیعیان به چند نمونه از این رفتارها و سبک زندگی انسانی پرداخته است.
پس از اندکی حضرت نیز آن کودکان را به خانه خود برد و با دادن غذا و لباس و ... از آنان پذیرایی کرد و فرمود: در این بذل و بخشش دو طرفه باز هم برتری با این کودکان است زیرا آنها هر چه داشتند بذل کردند، اما ما غیر از آنچه به آنان دادیم باز در خانه اموال زیادی داریم. (1)
۲- برخورد با مردی که دشنام داد
روزى حضرت امام حسن مجتبى(ع) سوار بر اسب از جایى مى گذشتند. مردى از شام ایشان را دید و شروع به بدگویى و دشنام به آن حضرت کرد.
حضرت امام حسن(ع) بدون آن که جواب بدگویى هاى او را بدهند رو به او کرده سلام نمودند و با چهره اى خندان فرمودند: اى مرد! فکر مى کنم غریب باشى، و شاید مرا اشتباه گرفته اى. اگر مى خواهى که ما از تو راضى باشیم رضایت خواهیم داد، اگر از ما چیزى بخواهى بتو خواهیم بخشید، اگر از ما راهنمایى بخواهى تو را راهنمایى خواهیم کرد، اگر گرسنه باشى سیرت خواهیم نمود، اگر لباس نداشته باشى لباست خواهیم داد، چنانچه محتاج باشى بى نیازت خواهیم کرد و اگر بار و اثاث خود را بردارى و به منزل ما بیایى و تا زمان برگشت به وطنت میهمان ما باشى برایت بسیار خوب است.
مرد شامى با دقت سخنان امام را گوش داد. برخورد بسیار خوب امام حسن(ع) او را شرمنده کرد. خجالت کشید و سرش را پایین انداخت. لحن صحبت خود را عوض کرد و مؤدّبانه گفت: شهادت مى دهم که تو خلیفه خدا در روى زمین هستى. از میان تمام خلق خدا، تا به حال تو و پدرت را بیش از همه کس دشمن داشتم، ولى اکنون تو را از همه مردم بیشتر دوست دارم. سپس اثاث خود را به منزل امام حسن(ع) برد و میهمان آن حضرت بود تا هنگامى که به وطنش برگشت. (۲)
۳- قطع کردن طواف برای برآوردن حاجت گرفتار
يکي از ياران و شيعيان امام حسن مجتبي نقل کرده که: روزي امام حسن عليه السلام به مسجد رفته و مشغول عبادت بود. من نيز در حضور او بودم. در اين هنگام مردي نزد حضرت آمد و عرض کرد: «اي فرزند رسول خدا! شخصي از من مقداري پول طلب دارد و چون نميتوانم در حال حاضر پولش را بپردازم، تصميم گرفته است مرا به زندان بيندازد.» حضرت فرمود: «متأسفانه اکنون پولي ندارم که به تو بدهم، اگرچه دوست دارم که کاري انجام دهم.» مرد عرض کرد: «شما به او سخني بفرماييد، شايد به مدتي مهلت دهد و مرا زنداني نکند.» امام تقاضاي مرد را پذيرفت. کفشهايش را پوشيد تا به همراه مرد برود. من گفتم: «اي پسر پيغمبر خدا! مگر فراموش کردي که در حال اعتکاف هستي و نبايد از مسجد بيرون بروي؟» امام فرمود: «فراموش نکردهام. ولي از پدرم اميرمؤمنان شنيدم که جدم رسول اکرم ميفرمود: «کسي که براي برآوردن حاجت برادر مسلمان خود بکوشد، چنان است که خداوند را نه هزار سال عبادت (مستحبي) کرده باشد. عبادتي که در آن، روز را به روزه و شب را به شب زندهداري و نماز بسر برده باشد.» (۳)
۴ - برخورد با کنیزی که به امام گل هدیه داد
روزي، يکي از کنيزان امام مجتبي، دسته گل خوشبويي را به عنوان هديه به ايشان پيشکش کرد. امام در مقابل، او را آزاد فرمود و چون پرسيدند: «چرا چنين کردي؟» فرمود: «خداوند ما را چنين تربيت کرده و فرموده است که: «چون به شما هديهاي دادند، به صورتي نيکوتر، آن را پاسخ دهيد. (۴)
۵ - بخشش دو برابر به محتاج
مردي نزد امام حسن رفت و از گرفتاري و احتياج خود سخن گفت. حضرت فرمود: «حاجت خود را بنويس و به من بده.» مرد نامهاي نوشت و به امام داد. امام نامهاش را خواند و دو برابر خواستهاش به او بخشيد. يکي از حاضران گفت: «اي پسر رسول خدا، اين نامه براي او بسيار پربرکت بود.» حضرت در پاسخ فرمود: «برکت آن براي من بيشتر بود، زيرا مرا جزو نيکان قرار داد. مگر نميداني که نيکي آن است که بدون درخواست به کسي چيزي ببخشند. زيرا آنچه پس از درخواست داده ميشود، بهاي ناچيزي در برابر آبروي اوست. شايد آن شخص نيازمند، شبي را در ناراحتي و اضطراب بسر برده و نميدانسته که در برابر خواهشش چيزي به وي داده ميشود يا خير؟ اکنون که با تن لرزان و دل نگران نزد تو آمده، اگر فقط به اندازه احتياجش به او ببخشي، در برابر آبرويي که نزد تو ريخته، بهاي اندکي به او دادهاي.»
۶- رفتار متفاوت دو برادر در روزه داری روز عرفه
۸ - گریه دشمن برای بردباری امام
«مروان حکم» يکي از سران بني اميه و يکي از سرسخت ترين دشمنان رسول اکرم و اميرمؤمنان بود. پيامبر او را از مدينه تبعيد کرد، اما عثمان او را به مدينه بازگرداند و معاويه او را فرماندار مدينه کرد. مروان از هيچ ستم و جنايتي در حق امام حسن مجتبي کوتاهي نکرد و تا آن حضرت زنده بود در آزار وي و شيعيان و يارانش دريغ نکرد. هنگامي که امام به شهادت رسيد، مروان در تشييع جنازه حضرت شرکت کرد. امام حسين عليهالسلام به او فرمود: «تو به هنگام حيات و زنده بودن برادرم، هرچه از دستت برميآمد کردي، اما اينک در تشييع او حاضر شدهاي و گريه ميکني؟» مروان به يکي از کوههاي اطراف اشاره کرد و پاسخ داد: «هر چه کردم، با کسي کردم که بردبارياش از اين کوه بيشتر بود.(۸)
پینوشتها:
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تحلیلی خبرآنلاین ، تاریخ انتشار 26 آبان 96، کدمطلب:728296، www.khabaronline.ir