سیستان و بلوچستان - مشکلات و چالش‌های استان

نماینده مردم شهرستان های چابهار، نیکشهر، کنارک، قصرقند، دشتیاری و زرآباد در مجلس شورای اسلامی گفت،چهار هزار قایق و لنج صیادی بیش از ۲۰ سال چشم انتظار صدور مجوز صید برای تامین معاش صیادان و خانواده هایشان هستند و نیاز است حل مشکلات صیادان برای اشتغال پایدار دریایی تسریع شود. وی در ارایه گزارشی از دیدار خود با وزیر جهادکشاورزی مدعی شد که حذف و عدم اجبار نصب سیستم vms برای لنج‌های صیادان، عدم صدور مجوز برای صید ترال، صدور مجوزهای جدید صید برای صیادان از جمله مواردی بود که در این دیدار مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.بجارزهی بیان داشت که غلامرضا نوری قزلجه در این دیدار تاکید کرد که به هیچ وجه مجوز صید ترال صادر نخواهد شد و مشکل مجوزهای باقیمانده صیادان به زودی حل خواهد شد. وزیر جهاد کشاورزی قول مساعد داد که به منظور بررسی مشکلات مردم در حوزه صید و صیادی، کشاورزی و سایر بخش‌ها به زودی به حوزه انتخابیه چابهار سفری داشته باشند و از نزدیک مطالبات مردم را پیگیری و حل کنند. لازم به توضیح است که با توجه به انتصاب مجدد حسینی به ریاست سازمان شیلات کشور، انتظار می رود که موضوع با قید فوریت حل شده و مسئله نارضایتی ها خاتمه یابد. سازمان شیلات بر اساس تجارب سابق خود، خوب واقف است که ورود رسانه ای چون پایگاه تحلیلی خبری شعار سال به موضوعات خاص ، مسلما پیامدهای نظارتی- بازرسی-قضایی -قانونی برای دستگاه مورد نظر خواهد داشت چرا که پیگیری موضوع در حد انتشار رسانه ای یک یا چند خبر ، دنباله گیری نشده و مطالبه گری از سازمان های نظارتی و بازرسی و همچنین مراجع ذی صلاح قضایی و قانونی در دستور کار قرار خواهد گرفت.

سردار حسین دهقان رئیس بنیاد مستضعفان از برنامه بنیاد برای برچیدن مدارس سنگی گفته است. برای راست آزمایی ، سردار دهقان را دعوت به حضور در روستای ترادگ می کنیم . روستایی در شهرستان مهرستان بلوچستان. دبستان آزادی ترادگ برای تحصیل سی نفر جا دارد و الان حدود سیصد نفر دانش |آموز دارد. دانش آموزان در گرما به سایه درختان پناه می برند و در سرما بخود می لرزند. قلمت را برای چند خط دستور روی تکه ای کاغذ بچرخان جناب سردار دهقان.

در حالی وزیر نیرو از اجرای طرح‌های متعدد آب‌رسانی به جهت توسعه و رفع مشکل آب آشامیدنی در سیستان و بلوچستان سخن به میان می‌آورد که هم‌چنان در این استان گزارش‌های متعددی از قطعی آب به گوش می‌رسد. به نظر می‌رسد مسئولان برای افزایش ثبت طرح‌های بهره‌برداری‌شده در کارنامه خود و احتمالاً تبلیغات انتخاباتی، این بار توجه خود را معطوف به سیستان و بلوچستان کردند.

مراد آباد، میرآباد، جنگلوک و سایر محله هایی که برای اهالی چابهار آشناتر از سایر نقاط کشور است اسم لکه های سکونت‌گاه غیر رسمی داخل و حومه شهر چابهار است. شهری که بزرگترین بندر اقیانوسی کشور را در دل خود جا داده، عنوان بزرگترین شهر دارای سکونت‌گاه‌ غیر رسمی در کشور را نیز یدک میکشد و همچنین پرسرعت‌ترین نرخ رشد حاشیه‌نشینی میان شهرهای حاشیه‌نشین ایران را دارد.

مجیب حسنی فرماندار نیکشهر در جنوب سیستان و بلوچستان بیان داشته است که بارش سنگین باران و طغیان رودخانه سبب بسته شدن راه‌های روستایی شده و هم اکنون نیازمند ماشین آلات راه‌سازی برای بازگشایی این راه‌ها هستیم. سوال ما از فرماندار محترم این است که سیل ، متاسفانه مشکل هر ساله سیستان و بلوچستان است. چرا یکبار برای همیشه چاره اندیشی لازم صورت نمی گیرد؟ تا کی باید شاهد توجیه مسائل با عبارت تکراری کمبود بودجه باشیم؟ خبر می رسد که ورودی شهر نیکشهر از طرف قصرقند بدلیل طغیان رودخانه و نبود پل بر روی رودخانه کشیک چندین روز مسدود بوده و تردد هم اینک به سختی در حال انجام است.این مسیر بیش از ۸۰ سال مورد استفاده بوده و محور اصلی نیکشهر به قصرقند و راسک قلمداد می شود. اما همچنان فاقد پل است و در زمان بارندگی مسدود می باشد. شما بگویید چرا؟

بیش از هشت روز از سیل مهیبِ جنوب سیستان و بلوچستان می‌گذرد؛ رسانه‌ها از «سیلاب در ۱۶ شهرستان و هزار و ۹۴۷ روستا در سیستان و بلوچستان» خبر دادند. معاون راهداری سازمان راهداری و حمل‌و نقل جاده‌ای سیستان و بلوچستان به صداوسیما اعلام کرد که «راه دسترسی حدود ۱۷۸ روستا مسدود شده» و امکان بازگشایی این راه‌ها تا فروکش کردن آب وجود ندارد. برآورد حداقلی خسارات سیل، ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیارد تومان است. در این روز‌های سخت، امدادرسانیِ قطره‌چکانی و ناهماهنگ نتوانسته مرهمی بر رنج‌ها و زخم‌های مردمانِ فرودست جنوب این استان محروم باشد؛ مردمی که شغل غالبشان (اگر شغلی باشد) با هزار سختی، دامداری و کشاورزی و باغداری‌ست؛ حالا در بیش از ۲۰۰ روستا، زمین‌های کشاورزی کامل تخریب شده‌اند؛ آب‌بند‌ها از میان رفته‌اند؛ چاه‌های مزارع خراب شده‌اند و دام‌ها جان باخته‌اند. حتی چاه‌های فاضلاب خانه‌ها با گل و لای سیلاب پُر شده‌اند و مردم برای قضای حاجت مشکل جدی دارند. «شب عید» بی‌کار و بی‌روزی ماندن، درد کمی نیست، اصلاً ساده نیست.

با گذشت بیش از یک هفته از رخداد سیل بلوچستان و سرعت پایین خدمات‌رسانی و رسیدگی به وضعیت بایسته سیل‌زدگان و مناطق سیل‌زده و نیز ورود گروه‌های مردمی و فعالان اجتماعی و مدنی برای امدادرسانی و کمک به آسیب‌دیدگان، در این میان باید توجه داشت که خواسته‌ها و مطالبات اساسی مردم در هیاهوی توزیع مواد غذایی و کنسرو لوبیا و تن ماهی و آب معدنی گم شده است.کمبود نیروی انسانی در پایگاه‌های امدادونجات هلال‌احمر، مراکز اورژانس، محیط زیست و منابع طبیعی به منظور اتخاذ اقدامات پیشگیرانه وقوع سیل و جلوگیری از تخریب بیشتر منابع طبیعی موجود، از دیگر خلأهایی است که هرگز مرتفع نشده است.

حدود ۳۵۰ هزار نفر از جمعیت زاهدان به عنوان مرکز پهناورترین استان کشور در سکونتگاه‌های غیررسمی و مناطق حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند که "شیرآباد" و "سیک سوزی" از این مناطق است. این مناطق فاقد حداقل زیرساخت از جمله فضای سبز، آسفالت، معابر و مرکز درمانی است؛ شیرآباد فقط حاشیه شهر نیست بلکه پناهگاه تکدی‌گران، زنان آسیب دیده، معتادان و بی‌پناهان محسوب می‌شود بازی در میان زباله‌ها و فاضلاب شهری رهاسازی شده تفریح کودکان سیک سوزی است. این گزارش حاوی توصیف‌ها و مشاهدات تلخی از محله شیرآباد زاهدان است که بسامان رساندن مشکلات این محله تلاش مسوولان را می‌طلبد. «اعتماد» با این تذکر که این تلخی‌ها می‌تواند با تدبیر مسوولان به شیرینی تبدیل شود این گزارش را منتشر کرده است. مستند «بچه‌های محله شیرآباد» با موضوع روایت‌گری زندگی کودکان و آسیب‌های وارده بر آنان، با پشتوانه چهار سال تحقیق و پژوهش توسط رایا نصیری در سال ۱۴۰۰ ساخته شده است.

نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی در مورد حقابه هیرمند گفت: خبر‌های داریم که طالبان سعی می‌کند با استفاده از نهر‌های که اطراف سد است آب جاری شود که احساس شود آب این سد کم است که باید صحت و سقم این خبر تایید شود.

طوفان شن در شهرستان‌های منطقه سیستان، خانه‌های روستایی را در زیر تَلی از خاک مدفون کرده است.

قطع بیش‌از ۴۸ ساعته آب در کلانشهر زاهدان به دنبال اختلال پیش آمده در شبکه آبرسانی و افت فشار در روزهای گرم تابستان تاب تحمل از مردم را ستانده و اکنون ۳۵ درصد از جمعیت این شهر با تنش آبی مواجه است.

پیگیری حقابه ایران از رودخانه هیرمند افغانستان در روز‌های اخیر همراه با انتشار گزارش‌هایی مبنی بر توافق ۲کشور برای اعزام یک هیات ایرانی به افغانستان بوده است. حبیب‌الله دهمرده نماینده زابل و زهک، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس چشم‌انداز پیگیری حقابه هیرمند را چندان روشن نمی‌داند، اما راهکار‌های جایگزین را مطرح می‌کند. وی گفت: طالبان هیچ وقت نمی‌گویند آب نمی‌دهیم. همیشه می‌گویند آب می‌دهیم. چرا می‌گویند؟ برای اینکه فرصت را از ما بگیرند. ما زمانی از خواب بیدار می‌شویم که وقتی شیر آب را باز می‌کنیم، آبی نباشد و الآن دارد همین اتفاق می‌افتد.گفت وگوی با «حبیب الله دهمرده» نماینده مردم زابل و زهک و استاندار سابق سیستان و بلوچستان را بخوانید.

مهدی زارع پژوهشگر زلزله و مسئول مرکز پیش‌بینی زلزله: خشکسالی شدید به زودی بیش از نیم میلیون نفر در جنوب شرق استان سیستان و بلوچستان را مجبور به مهاجرت به سایر نقاط کشور خواهد کرد. بسیاری از مردم سیستان و بلوچستان کشاورز هستند، اما خشکسالی معیشت آنها را از بین برده است.

برای حل معضل بی‌آبی فعلی سیستان و بلوچستان نباید معطل اقدامات و سیاست‌های زمان‌بر یا به جریان‌افتادن مکانیزم حل اختلاف و حکمیت بر أساس معاهده هیرمند برای تأمین حقابه شد. با توجه به حساسیت أوضاع و نظر به اینکه در حال حاضر هیرمند تنهـا منبـع تأمین‌کننده آب سیستان و بلوچستان است، هر اقدامی از جمله خرید آب از أفغانستان یا نقاط دیگر که موجب رسیدن سریع آب به سیستان و بلوچستان شود، باید عملیاتی شود.

محمد درویش، کنشگر محیط‌زیست نوشت: تا قبل از احداث سد کجکی بر روی هیرمند، دولت افغانستان اگر اراده می‌کرد هم، امکان جلوگیری از حق‌آبه هامون را نداشت. حتی بیش از ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب به هامون و چاه‌نیمه‌های ایران می‌رسید. اما به‌تدریج بعد از احداث سد کجکی توانستند آب را مدیریت کنند و اولین نشانه‌های نگرانی در اوایل دهه ۸۰ در هامون ایجاد شده و شاهد خشکسالی‌های پیوسته بودیم.

سال هاست درباره برخورد چندجانبه حقوقی، دیپلماتیک و حتی ضرورت ورود محدود نظامی درباره حق آبه هامون هشدار می دهیم و عزیزان سیاسی و دستگاه با عرض پوزش منفعل دیپلماسی کشور ، نمی شوند.یادمان نمی رود که معاون متاسفانه کم تجربه وزیر کشور در سال پیش ، چه تشری می زد و چه وعده هایی که نمی داد، چه شد جناب برادر؟ همان موقع به شما هشدار مشفقانه دادیم. گفتیم یا نگفتیم؟ حق داریم بعد از یکسال کنار نهادن شما را درخواست کنیم؟ حق داریم وقتی می گوییم مسائل درون پادگانی با مسائل کف خیابانی زمین تا آسمان فرق دارد و بعضی از دوستان ما بر ما خرده می گیرند و می رنجند، سینه سپر کنیم و منافع ملی را در اولویت قرار دهیم؟آقایان مسئول ، هرچند مشکلات سیستان و بلوچستان با حق آبه هامون حل نمی شود ، اما حساسیت ها و چالش ها را کم می کند. بشنوید قبل از اینکه وادار به شنیدن سخت شوید. البته لطفا.

عضو هیات نمایندگان استان سیستان و بلوچستان گفت: فقر ریشه‌دار در استان و شرایط بغرنج مالی باعث شده مردم به جز نان امکان استفاده از دیگر اقلام خوراکی را ندارند و در این شرایط شاهدیم که سرانه آرد مردم استان نیز کمتر از دیگر نقاط کشور است.

بر اساس تصاویر و اخبار منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی و گزارشات رسانه های رسمی، پس از نماز جمعه ششم آبان ماه در زاهدان، جمعی از مردم به خیابان‌ها آمدند و شعار‌هایی سر داده‌اند. برخی مدعی کشته شدن شش نفر در این ناآرامی‌ها شده‌اند. با این حال، شورای تامین این ادعا را رد و مرگ یک نفر که گفته شده یک کودک است را تائید کرده است. علاوه بر زاهدان، برخی شهر‌های دیگر زاهدان از جمله سراوان، چابهار نیز اندکی ناآرام بوده است.در ویدئو‌های منتشر شده از تجمعات زاهدان، علاوه بر مشاهده شلیک گاز اشک‌آور، صدای تیراندازی نیز شنیده می‌شود. اینترنت نیز در شهر زاهدان نیز دچار اختلال شده بود.بر اساس برخی تحلیل ها ناآرامی از حوزه فراگیری اجتماعی و تعصبات دینی احتمالا خارج شده و با مهندسی دست های پشت پرده، بشکل لکه ای و نقطه ای در حال ادامه است. همکاری علمای دینی ، سران طوائف و نزدیکی مدیران و سیاسیون با مردم، قابل تحسین و تقدیر است.

شورای تأمین سیستان و بلوچستان در اطلاعیه ای از عزل رییس پلیس زاهدان خبر داد و اعلام کرد: فرمانده انتظامی زاهدان و رئیس کلانتری ۱۶ این شهر از سمت خود عزل شده اند. برخی از منتقدین این عزل را نوعی نوشدارو بعد از مرگ سهراب می دانند.

حبیب‌اله دهمرده نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی گفت: تشدید خشکسالی و قطع حق‌آبه از سوی کشور افغانستان موجب افزایش مهاجرت از منطقه سیستان شده است.