شعارسال: متن كامل وصیت نامه مولا امیر المومنین حضرت علی علیه السلام

ومن وصية له عليه السلام للحسن والحسين عليهم السلام لما ضربه ابن ملجم لعنه الله

أوصيکما بتقوي الله، وألا تبغيا الدنيا وإن بغتکما، ولا تأسفا علي شيء منها زوي عنکما،

وقولابالحق، واعملا للأجر، وکونا للظالم خصماً، وللمظلوم عوناً. أوصيکما،

وجميع ولدي وأهلي ومنبلغه کتابي، بتقوي الله، ونظم أمرکم، وصلاح ذات بينکم،

فإني سمعت جدکما صلي الله عليهوآله وسلم يقول:

"صلاح ذات البين أفضل من عامة الصلاة الصيام".

الله الله في الأيتام، فلا تغبواأفواههم، ولا يضيعوا بحضرتکم.

والله الله في جيرانکم، فإنهم وصية نبيکم، ما زال يوصي بهم حتي ظننا أنه سيورثهم.

والله الله في القرآن، لا يسبقکم بالعمل به غيرکم. والله الله في الصلاة، فإنها عمود دينکم.

والله الله في بيت ربکم، لا تخلوه ما بقيتم، فإنه إن ترک لم تناظروا.

والله الله في الجهاد بأموالکم وأنفسکم وألسنتکم في سبيل الله.

وعليکم بالتواصل والتباذل، وإياکم والتدابر والتقاطع.

لا تترکوا الأمر بالمعروف والنهي عن المنکر فيولي عليکم أشرارکم،

ثم تدعون فلا يستجاب لکم.

ثم قال: يا بني عبدالمطلب، لا ألفينکم تخوضون دماء المسلمين خوضاً، تقولون:

قتل أميرالمؤمنين. ألا لا تقتلن بي إلا قاتلي. انظروا إذا أنا مت من ضربته هذه،

فاضربوه ضربةً بضربة، ولا يمثلوا بالرجل،

فإني سمعت رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم يقول:

( إياکم والمثلة ولو بالکلب العقور).

{نهج البلاغه،نامه 47}.

ترجمه وصیت نامه حضرت علی علیه السلام :

شما را به ترس از خدا سفارش مي‏کنم به دنيا روي نياوريد، گرچه به سراغ شما آيد،

و بر آنچه ازدنيا از دست مي‏دهيد اندوهناک مباشيد، حق را بگوييد، و براي پاداش الهي عمل کنيد.

دشمن ستمگر و ياور ستمديده باشيد.

شما را، و تمام فرزندان و خاندانم را، و کساني را که اين وصيت به آنها مي‏رسد،

به ترس از خدا، و نظم در امور زندگي، و ايجاد صلح و آشتي در ميانتان سفارش مي‏کنم،

زيرا من از جد شما پيامبر (ص) شنيدم که مي‏گفت:

(اصلاح دادن بين مردم از نماز و روزه يکسان برتر است.)

خدا را! خدا را! درباره يتيمان، نکند آنان گاهي سير و گاه گرسنه بمانند، وحقوقشان ضايع گردد.

خدا را! خدا را! درباره همسايگان، حقوقشان را رعايت کنيد که وصيت پيامبر (ص) شماست،

همواره به خوش رفتاري با همسايگان سفارش مي‏کرد تا آنجا که گمان برديم براي آنان ارثي معين خواهد کرد.

خدا را! خدا را! درباره قرآن، مبادا ديگران در عمل کردن به دستوراتش از شما پيشي گيرند.

خدا را! خدا را! درباره نماز همانا که ستون دين شماست.

خدا را! خدا را! درباره خانه خدا، تا هستيد آن را خالي مگذاريد، زيرا اگر کعبه خالي شود مهلت داده نمي‏شويد.

خدا را! خدا را! درباره جهاد با اموال و جانها و زبانهاي خويش در راه خدا.

بر شما باد به پيوستن با يکديگر، و بخشش همديگر،

مبادا از هم روي گردانيد، و پيوند دوستي را از بين ببريد،

امر به معروف و نهي از منکر را ترک کنيد که بدان دشمنان بر شما مسلط مي‏گرداند،

آنگاه هر چه خدا را بخوانيد جواب ندهد.

(سپس فرمود).

سفارش به رعايت مقررات عدالت در قصاص

اي فرزندان عبدالمطلب: مبادا پس از من دست به خون مسلمين فرو بريد و بگوييد:

امير مومنان کشته شد، بدانيد جز کشنده من کسي ديگر نبايد کشته شود.

درست بنگريد! اگر من از ضربت او مردم، او را تنها يک ضربت بزنيد،

و دست و پا و ديگر اعضاي او را مبريد، من از رسول خدا (ص) شنيدم که فرمود:

(بپرهيزيد از بريدن اعضاي مرده، هر چند سگ ديوانه باشد.)

[size=4]{نهج البلاغه،نامه 47}.

وصیت‎نامه حضرت علی(علیه‎السلام)

از وصایاى حضرت علی(علیه‎السلام) در واپسین دم حیات مى‎توان به وصیت گهربار ذیل اشاره نمود.

بسم الله الرحمن الرحیم

ا ین آن چیزى است كه على پسر ابوطالب وصیت مى‎كند: به وحدانیت و یگانگى خدا گواهى مى‎دهد و اقرار مى‎كند كه محمد بنده و پیغمبر اوست، خدا او را فرستاده تا دین خود را بر دیگر ادیان پیروز گرداند. همانا نماز، عبادت، حیات و زندگانى من از آن خداست. شریكى براى او نیست، من به این امر شده‎ام و از تسلیم شدگان اویم .

فرزندم حسن! تو و همه فرزندان و اهل بیتم و هر كس را كه این نوشته من به او رسد را به امور ذیل توصیه و سفارش مى‎كنم :

1- تقوای الهى را هرگز از یاد نبرید، كوشش كنید تا دم مرگ بر دین خدا باقى بمانید.

2- همه با هم به ریسمان خدا چنگ بزنید، و بر مبناى ایمان و خداشناسى متفق و متحد باشید و از تفرقه بپرهیزید، پیغمبر فرمود: اصلاح میان مردم از نماز و روزه دائم افضل است و چیزى كه دین را محو مى‎كند، فساد و اختلاف است .

3- ارحام و خویشاوندان را از یاد نبرید، صله رحم كنید كه صله رحم حساب انسان را نزد خدا آسان مى‎كند.

4- خدا را! خدا را! درباره یتیمان، مبادا گرسنه و بى سرپرست بمانند.

5- خدا را! خدا را! درباره همسایگان، پیغمبر آن قدر سفارش همسایگان را فرمود كه ما گمان كردیم مى‎خواهند آنها را در ارث شریك كند.

6- خدا را! خدا را! درباره قرآن؛ مبادا دیگران در عمل كردن، بر شما پیشى گیرند.

امر به معروف و نهى از منكر را ترك نكنید؛ نتیجه ترك آن این است كه بدان و ناپاكان بر شما مسلط خواهند شد و به شما ستم خواهند كرد، آنگاه هر چه نیكان شما دعا كنند، دعاى آنها برآورده نخواهد شد.

7- خدا را! خدا را! درباره نماز؛ نماز پایه دین شماست .

8- خدا را! خدا را! درباره كعبه، خانه خدا، مبادا حج تعطیل شود كه اگر حج متروك بماند، مهلت داده نخواهد شد و دیگران شما را طعمه خود خواهند كرد.

9- خدا را! خدا را! درباره جهاد در راه خدا، از مال و جان خود در این راه مضایقه نكنید.

10- خدا را! خدا را! درباره زكات؛ زكات آتش خشم الهى را خاموش مى‎كند.

11- خدا را! خدا را! درباره ذریه پیغمبرتان، مبادا مورد ستم قرار گیرند.

12- خدا را! خدا را! درباره صحابه و یاران پیغمبر، رسول خدا (صلى الله علیه و آله) درباره آنها سفارش كرده است .

13- خدا را! خدا را! درباره فقرا و تهیدستان، آنها را در زندگى شریك خود سازید.

14- خدا را! خدا را! درباه بردگان، كه آخرین سفارش پیغمبر درباره اینها بود.

15- در انجام كارى كه رضاى خدا در آن است بكوشید و به سخن مردم (در صورتی كه مخالف آن هستند) ترتیب اثر ندهید.

16- با مردم به خوشى و نیكى رفتار كنید چنانكه قرآن دستور داده است .

17- امر به معروف و نهى از منكر را ترك نكنید؛ نتیجه ترك آن این است كه بدان و ناپاكان بر شما مسلط خواهند شد و به شما ستم خواهند كرد، آنگاه هر چه نیكان شما دعا كنند، دعاى آنها برآورده نخواهد شد.

18- بر شما باد كه بر روابط دوستانه ما بین خویش بیفزایید، به یكدیگر نیكى كنید، از كناره‎گیرى و قطع ارتباط و تفرقه و تشتت بپرهیزید.

19- كارهاى خیر را به مدد یكدیگر و به اتفاق هم انجام دهید، از همكارى در مورد گناهان و چیزهایى كه موجب كدورت و دشمنى مى‎شود، بپرهیزید.

در انجام كارى كه رضاى خدا در آن است بكوشید و به سخن مردم (در صورتی كه مخالف آن هستند) ترتیب اثر ندهید.

20- از خدا بترسید كه جزا و كیفر خدا شدید است .

خداوند همه شما را در كنف حمایت خود محفوظ بدارد و به امت پیغمبر توفیق دهد كه احترام شما (اهل بیت) و احترام پیغمبر خود را پاس بدارند. همه شما را به خدا مى‎سپارم . سلام و دورد حق بر همه شما ... .(1)

از علامه امینی پرسیدم: آخرین ذكرى كه على(علیه‎السلام) بر زبان مبارك جارى فرمود چه بود؟

مى‎فرماید: بعضى مى‎گویند پس از وصیتى كه ذكر آن رفت امام علی(علیه‎السلام) لحظه‎اى بیهوش شد و چون به هوش آمد دیگر سخنى جز لا اله الا الله از حضرت شنیده نشد تا جان به جان آفرین تسلیم فرمود.

چنانكه بعضى دیگر گفته‎اند:(2) آخرین فرمایش ایشان این آیه شریفه بود: فمن یعمل مثقال ذره خیراً یره و من یعمل مثقال ذره شرا یره.(3)

البته گروهى دیگر ذكر كرده‎اند(4) كه حضرت ابتدا به فرشتگان خدا سلام داد سپس این آیات را زمزمه فرمود كه المثل هذا للیعمل العاملون،(5) یعنى براى چنین لحظاتى باید عمل كرده و بكوشند و ان الله مع الذین اتقوا و الذین هم محسنون (6) یعنى خدا با مردمى است كه عمر خود را به تقوا و پرهیزكارى گذراندند و مردمى كه همواره كار نیك مى‎كنند. آنگاه در واپسین دم حیات فرمود: اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمد عبده و رسوله .

پی‎نوشت‎ها:

1- مقاتل الطالبین، صص 44 – 28، ابن اثیر، ج 3، صص 197 – 194، مروج الذهب، ج 2، صص ‍ 44 –40 .

2- انساب الاشراف، ص 499.

3- زلزال /8 – 7 .

4- بعثت، غدیر، عاشورا/ مهدى، محمدرضا حكیمى، ص 84 .

5- صافات / 60 .

6- نحل/ 129 .

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت انجمن قرآنی طه، تاریخ انتشار:- ، کدخبر: - : www.forum.tahaquran.ir