شنبه ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
مقاومت در آینه ادبیات به روایت عطاءالله مهاجرانی:
بامداد جمعه، ۱۳ دی ماه ۱۳۹۸، برای همیشه در تاریخ ایران به عنوان لحظه‌ای تلخ و ناگوار ثبت شد. روز شهادت حاج قاسم سلیمانی نقطه آغازی برای گفتن و شنیدن روایت‌های تازه از ابعاد زندگی سیاسی و اجتماعی این سردار ایرانی بود. مهاجرانی در این خصوص بیان داشته است که نکته‌ای را غزالی گفته و من باید از آن به تناسب سالگرد شهادت قاسم سلیمانی و ایام شهادت سیدرضی موسوی استفاده کنم. «زندگی انسان دو جَست است و دو جُست، انسان از خودش می‌جهد، پرواز می‌کند، خدا را می‌جوید؛ انسان از این جهان می‌جهد و آخرت را پیدا می‌کند» این دو در شهادت، در یک آن خلاصه می‌شود، یعنی دو جَستن و دو جُستن در یک آن در قاب شهادت فشرده می‌شود. شهید عزیز قاسم سلیمانی به تعبیر مقام‌معظم‌رهبری، افتخار ملت ایران، از شخصیت‌هایی بود که موفق شد زمان و زمین و دو جَست و دو جُست را در خودش خلاصه کند و به زندگی ما، به زندگی یک ملت و به تاریخ یک ملت معنی بدهد.
کد خبر: ۳۹۳۳۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۲
گزارش بررسی کتاب شرح ترکیب بند محتشم کاشانی:
نشست بررسی شرح ترکیب بند محتشم کاشانی با حضور محمدعلی سلطانی و قطب الدین صادقی در موسسه اطلاعات برگزار شد. سید مسعود رضوی در ابتدای این نشست گفت: پژوهش دکتر سلطانی، پژوهشی صرفا در حوزه ادبی و عرفانی نیست و از آن فراتر می‌رود. اکنون در ابتدای ماه محرم هستیم و فرهنگ ما با محرم و عاشورا و عناصر مربوط به آن گره خورده‌است.محور مباحث دکتر سلطانی در کتاب شرح ترکیب بند محتشم کاشانی، ازجمله نقدی که بر دیدگاه‌های دکتر شریعتی و استاد مطهری دارد، مسبوق به سابقه نیست.
کد خبر: ۳۹۰۵۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۳۱
پدرم آرزو داشت پروین اعتصامی شوم؛
امیربانو کریمی از استادان بنام و بازنشسته ادبیات فارسی دانشگاه تهران، متخصص در سبک هندی و صائب شناسی، همکار و همسر استاد «مظاهر مصفا»؛ نخستین فرزند «مرحوم سیّدالشعرا امیری فیروزکوهی» قصیده‌سرای نامدار معاصر است. او به حکم «خذ العلم من افواه الرجال» با شاعران، نویسندگان، علما و هنرمندانی که به منزل‌شان رفت و آمد داشتند آشنا و به این حوزه علاقه‌مند شد و از همین روی از نویسندگانی است که بیشتر در متون کلاسیک چه نظم و چه نثر به پژوهش پرداخته است و در چهارمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار زبان و ادبیات فارسی برگزیده شد. گفتگویی با این بانوی ادیب و فرهیخته انجام شده است. آنچه در پی می‌آید حاصل این گفت‌وگوی صمیمانه است.
کد خبر: ۳۸۵۴۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۶
نه فتحعلی شاه نه محمدشاه قاجار؛
فتحعلی قاجار که حرمسرای بزرگش معروف است بی‌خودی به مرد شماره یک تجزیه ایران مشهور شده است؛ بیشتر به‌خاطر عهدنامه ترکمانچای. ولی این یک اشتباه تاریخی است و رکورددار تجزیه ایران فرد دیگری است. محمدشاه قاجار بیشتر از فتحعلی، ایران را تجزیه کرده است. ولی رکورددار اصلی فرد دیگری است؛ ناصرالدین قاجار که به‌تن‌هایی بیش از ۲ میلیون کیلومترمربع از خاک ایران را تجزیه کرد. در دوره ناصری، انگلیسی‌ها با عهدنامه پاریس ۶۳۰ هزار کیلومترمربع شامل هرات و بخش‌هایی از افغانستان را از ایران جدا کردند و با عهدنامه گلداسمیت نیز بخش‌های بزرگی از بلوچستان و شرق ایران را به مساحت ۳۵۰ هزار کیلومترمربع از ایران قاجاری تجزیه کردند. بعد هم پیمان آخال بسته شد که از نظر مساحت رکورددار قرارداد‌های جدایی از ایران است و ماجرایش این است: «پیرو انعقاد این پیمان آسیای میانه، خوارزم، خیوه، شرق مازندران و مرو، سمرقند و بخارا از خاک ایران جدا شد.
کد خبر: ۳۸۵۴۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
من با این سیاست سرتاسر بیگانه ام؛
احمد زیدآبادی روزنامه‌نگار، در یادداشتی تلگرامی با عنوان «لحظۀ خداحافظی!»، با گلایه از واکنش ها به مطلبی که برای حامد اسماعیلیون نوشته است، اینگونه نوشت: این لحظه، لحظۀ خداحافظی من با سیاستی است که می‌خواهد با این شیوه و روش پیش برود. من این صحنه را ترک می‌کنم، چون هیچ رگی در وجودم با آن سنخیت ندارد و با سرتاسرش بیگانه‌ام. از این به بعد، بر نوشتن کتاب‌هایم متمرکر می‌شوم و در این کانال نیز فقط دربارۀ تاریخ و امور انتزاعی می‌نویسم و کلامی از آنچه در این کشور می‌گذرد و خواهد گذشت، نخواهم نوشت. این تصمیم برگشت‌ناپذیر است. یادداشت او خطاب اسماعیلیون را در ادامه مطلب می توانید بخوانید.
کد خبر: ۳۸۴۸۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۳۰
خنثی‌سازی تحریم‌ها بیخ گوش آمریکا؛
تولید در سرزمین نیازمند مصرف و تحت سرمایه گذاری مشترک با کشور هدف، از جمله راهکار‌های پیشنهادی برای کاهش تحریم‌ها بوده است. ایران در ونزوئلا اقدام به تاسیس پالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای نموده و توسعه هدفمند و خودگردان این تجربه احتمالا می‌تواند کمک کار مناسبی در کاهش تحریم‌ها باشد.
کد خبر: ۳۸۴۰۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۶
اصلاح متون درسی حوزه ،اصلاح نیست؛ بی سواد کردن ؛
حجت الاسلام و المسلمین سید احمد اشکوری یکی از اساتید حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه طرح‌هایی که به عنوان تعیین محدوده درسی اعلام می‌شود هیچ کدام طلبگی نیست، گفت: یکی از اشکالات حوزه این است که مدام بگوییم این لازم نیست، آن وقت می‌برد، آن اضافه است، این کتاب سخت است و باید برای طلبه کار را راحت کرد، این کلمات را نباید به کار بگیریم. ایشان اضافه کردند:متأسفانه حوزه‌های ما از نظر نشاط علمی و انگیزه‌های کاری علمی مثل قدیم نیست. ان شاء الله به کسی برنخورد، شاید یکی از جهاتش این است که بزرگان ما سبک ساده زیستی قدیمی را از دست داده اند. و در جواب به سوالی درباره بحث اصلاح متون درسی حوزه ، گفتند:اصلاح نیست؛ بی سواد کردن است. من صریح به شما بگویم، اصلاح نیست.
کد خبر: ۳۸۳۹۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۶
در پی درگذشت مرحوم رضاقلی؛
تقی آزاد ارمکی، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران، به جماران گفت: شاید بتوان گفت دکتر رضاقلی یکی از شاخص‌ترین جامعه شناسانی است که توانسته فضای انتقادی را هم نسبت به جامعه شناسی و هم نسبت به جامعه و روند‌های اجتماعی طرح کند که اصلی‌ترین آن در کتاب «جامعه شناسی نخبه کشی» خودش را نشان می‌دهد.
کد خبر: ۳۷۵۹۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۰
نویسنده جامعه‌شناسی نخبه‌کشی؛
علی رضاقلی، جامعه‌شناس و پژوهشگر بامداد امروز، هشتم فروردین‌ماه ۱۴۰۱ در ۷۵ سالگی بر اثر ناراحتی قلبی در یکی از بیمارستان‌های تهران از دنیا رفت. از این پژوهشگر کتاب‌های «جامعه‌شناسی خودکامگی» و «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» منتشر شده است. همچنین گردآوری و تنظیم درس‌گفتار‌های کلاس روش‌شناسی علوم انسانیِ عبدالکریم سروش و چاپ کتاب «درس‌هایی در فلسفه علم الاجتماع» در کارنامه او دیده می‌شود.
کد خبر: ۳۷۵۹۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۸
معرفی کتاب؛
حسن قریبی، شاعر و مدیر روابط بین‌الملل فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با این توضیح که کتاب «واژه‌های فریبکار در فارسی ایران و تاجیکان» مراحل چاپ را در انتشارات فرهنگ معاصر طی می‌کند گفت: واژه‌های فریبکار در اصطلاح زبان‌شناسی به لغاتی گفته می‌شود که در لفظ مشترک و در معنا متفاوتند. این اصطلاحات در مواردی تفیهم و تفاهم را دچار مشکل می‌کند. از آن‌جا که برای دو طرف مکالمه آشناست آن‌ها به خطا می‌افتند که مفاهمه نیز انجام شده است، در حالی که نه تنها چنین اتفاقی نیفتاده بلکه از معنای قراردادی هم دورتر شده‌اند.
کد خبر: ۳۷۵۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۲
در بازدید معاون نخست‌وزیر ازبکستان و ستاری مطرح شد؛
در بازدید معاون نخست‌وزیر ازبکستان و معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور از نمایشگاه دائمی فناوری‌های ایران‌ساخت، مطرح شد که محور همکاری‌های ایران و کشور‌های همسایه شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق است و همکاری‌های فناورانه می‌تواند بر مبنای نقشه راه مشترک دو کشور توسعه یابد.
کد خبر: ۳۷۳۴۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۲
عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا:
درگیری اخیر هندو‌ها و مسلمانان هند بر سر مسئله حجاب بشدت جدی شده است. این در حالی است که از قدیم در خصوص شیوه‌های مواجهه عالمانه با این موضوعات تفکر صورت پذیرفته و بشکل خاص، ابوریحان بیرونی به این مهم پرداخته است. لیلا هوشنگی، عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س) در نشست «سنت اسلامی پیشرو در شناخت ادیان؛ ابوریحان بیرونی و ملل و نحل‌نویسی در اوج» به این مهم پرداخته است
کد خبر: ۳۷۳۳۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۱
درگذشت پیشکسوت باستان‌شناسی؛
حمید خطیب شهیدی، استاد پیشکسوت باستان‌شناسی ایران و کاوشگر تمدن اورارتویی ایران درگذشت.
کد خبر: ۳۷۲۸۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۵
درگذشت چهره ها؛
هاشم رضی، پژوهشگر و نویسنده تاریخ ادیان جهان و ایران، در بامداد امروز (دوشنبه، هجدهم بهمن‌ماه ۱۴۰۰) پس از یک دوره نقاهت از دنیا رفت.
کد خبر: ۳۷۲۲۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۸
در گفتگو با حسینعلی قبادی؛
فردوسی می‌خواست فرهنگ، میراث و تمدن ایرانی را منعکس کند. او بیش از اینکه ملی‌گرا باشد، فرهنگ‌گرا بود. پدیده‌ی فرهنگ در شاهنامه در اوج است. اما ملی‌گرایی در شاهنامه، صرفا بُرش کوچکی از آن تلقی می‌گردد؛ بُرشی که طی یک جنبش ناسیونالیستی مطرح می‌شود.
کد خبر: ۳۷۰۸۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۱
مشاهیر ایران؛
چهلمین و دومین نشست از مجموعه درس‌گفتار‌هایی درباره بوعلی سینا به «ابوعلی سینا، طنز و ادبیات کودک و نوجوان» اختصاص داشت که چهارشنبه ۱۵ دی‌ماه با سخنرانی دکتر حمید عبداللهیان به صورت مجازی پخش شد.
کد خبر: ۳۷۰۱۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۲
جعلیات منسوب به فردوسی؛
شاید کمتر کسی فکرش را بکند که معروف‌ترین بیت‌های منسوب به فردوسی ممکن است سروده او نباشد. ابوالفضل خطیبی درباره چند مورد از این بیت‌ها توضیحات مفصلی می‌دهد و با اشاره به اینکه در شاهنامه دخل و تصرف شده مسائل مختلفی را مطرح می‌کند. جلال‌الدین کزازی هم تأکید دارد درباره بیت «بسی رنج بردم در این سال سی/ عجم زنده کردم بدین پارسی» نمی‌توان بی چند و، چون داوری کرد؛ البته معتقد است «چون ایران نباشد تن من مباد/ بدین بوم و بر زنده یک تن مباد» در برنوشته‌های شاهنامه به این شیوه نیامده است، اما اگر آن را به فردوسی نسبت دهیم، سزاست.
کد خبر: ۳۶۹۳۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۳
چهره ماندگار؛
برت فراگنر، ایران‌شناس اتریشی و منتخب چهارمین همایش چهره‌های ماندگار ایران در سن ۸۰ سالگی چشم از جهان فروبست.
کد خبر: ۳۶۸۰۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۶
هژمونیِ هوش مصنوعی
آیا تمام عرصه‌های حیات آینده ما در دستان و تدبیر هوش مصنوعی خواهدبود؟ آیا هیچ قلمروی خارج از نفوذ، نظارت و مدلسازی هوش مصنوعی وجود ندارد؟ آینده پژوهان و تحلیگران تکنولوژی و سناریونویسی، هوش مصنوعی را مهمترین پدیده غالب و قالب‌سازِ عصر جدید و آینده می‌داند. اینرا در آثارتحلیگران مبرز وخاصه دانشورانِ اجتماعی و سیاسی این موضوع نظیر فوکوبا (۱۳۹۴)، هراری (۱۳۹۶و ۱۳۹۷) و… می‌توان دید. ترسیم سال‌های سیاه و فرو‌افتادگی ما در شبکه و ماتریسِ هوش مصنوعی یا همان تکثر و تولید الگو‌های جدید از کلان‌داده‌های مختلف و خلق ابزار‌ها و معماری‌های متفاوت و شتا‌ب‌دهنده و مدیریت‌کننده امور بشر تا ایجاد انسان‌نما‌ها و ربات‌های انسانی‌وش، چکیده این تصویر است. دورنمایی که گاه از آن بانظرات فراهوش و تکینگی (Singularity Hypotheses) نیز تحلیل و یاد می‌شود (Eden Et Al ,۲۰۱۳). باو جود یاریگری‌های زیادآن به انسان و جوامع، شاید عالم سینما مدت‌ها قبل، دیستوپیا و سیمای تیره آن را نیز در فیلم‌های علمی تخیلی برای ما با غلبه ربات‌ها و موجوداتِ شبیه‌سازی شده که خود نوعی خلق هوش مصنوعی در کلان داده‌های دی ان‌ای و ژنوم انسانی است ترسیم کرده‌است.
کد خبر: ۳۶۵۰۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۲
جامعۀ کوتاه مدت و مخالفانش؛
محمد علی همایون کاتوزیان (متولد ۲۶ آبان ۱۳۲۱ تهران) که در ایران وی را به نام همایون کاتوزیان و در خارج از ایران با کوته‌نوشت نام؛ هما کاتوزیان، می‌شناسند، اقتصاددان، تاریخ‌نگار، کاوشگر علوم سیاسی و منتقد ادبی است. زمینهٔ تحقیق مورد علاقهٔ او مسائل توسعه‌ای مربوط به ایران بوده و تحصیلات رسمی دانشگاهی کاتوزیان در اقتصاد و جامعه‌شناسی است. یکی از نظریات مطرح او، جامعه کلنگی است. بر نظریه جامعه کلنگی محمدعلی همایون کاتوزیان انتقادات زیادی وارد است، ضمن اینکه لایه‌های کاملا واضح و غیر قابل انکاری از حقایق را با رویکردی توسعه گرایانه مطرح می‌کند. قلم کاتوزیان ترکیبی از آسیب شناسی و چالش یابی همراه با جهت دهندگی توسعه‌ای منجر به تقویت ساختار‌ها و ساخت‌های سازمانی- اجتماعی و همچنین تشریح الگو‌های ارتباطی است.
کد خبر: ۳۶۵۰۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۱