آینده رکن چهارم دموکراسی چه می شود؟
با کاهش نیروی حرفهای رسانهای در اروپا، بسیاری از روزنامهنگاران به روابطعمومی، آموزش و بازاریابی روی آوردهاند؛ همزمان شرکتهای رسانهای بیشتر شدهاند و فشار کاری تشدید گردیده است.هوش مصنوعی ظرفیت بالایی برای تغییر و ارتقای روزنامه نگاری دارد؛ اما استفاده مؤثر از این فناوری نیازمند توجه به اصول اخلاقی قوانین مناسب و مدیریت چالشهای پیش رو است.روزنامه نگاری به عنوان یک ابزار نظارتی در دموکراسیها همچنان به نقش خود در نظارت بر قدرت و پاسخگو نگه داشتن مسئولان ادامه خواهد داد. هوش مصنوعی میتواند این نقش را تقویت کند به ویژه از طریق تحلیل داده های بزرگ و شناسایی الگوهای مشکوک مرتبط با سوء استفاده از قدرت. چنانچه دولت ها رویکرد مشارکتی و دموکراتیک داشته باشند، پیوندهای مشارکتی با حوزه رسانه و روزنامه نگاران برقرار نموده و چنانچه ، از نوعی فضای بسته تبعیت کنند، به اسم ژورنالیسم فرمایشی و روزنامه نگاری امنیتی گرایش نشان می دهند.
کد خبر: ۳۹۸۲۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۵
یاسر میردامادی :
اما نقد اندیشهها، جریانها و شخصیتهای فکری در فضای اندیشگی ایران، چه در داخل و چه خارج کشور، ضرورتی است انکارناپذیر. با این حال، آنچه در برخی نشریات (پوزیسیون یا اپوزیسیون) و شبکههای اجتماعی بهنام نقد عرضه میشود، در بسا اوقات پروندهسازی است نه نقد؛ هرچند «پروندهسازی» هم شبیه «غربزدگی» در فرنگی معادل استانداردی ندارد. نوعی حملهی هدفدار امنیتی است که در پیِ فهم و برقراری گفتوگو نیست بلکه در پیِ شلیک با طپانچهی کلمات و بریدن گلو با تیزی کاغذ است، و همهنگام خود را اهل فهم و گفتوگو جلوه میدهد تا کار پروندهسازی را با کمینهای از ظرافت و آبرو پیش ببرد، تا چاقوی پرونده برّنده شود اما مسؤولیتی متوجه چاقوکش نباشد. در یک کلام، پروندهسازی چیزی از جنس شِبهنقدی خطرناک است نه نقد.پروندهسازی، به خلاف نقد، با دو مؤلفهی بنیادی شناخته میشود: نخست، سابقهی گوینده یا «ناقد» که گرایش آشکار یا پنهان به حذف دارد. جنس مواجهه در پروندهسازی سوگیرانه نسبت به ایدهها و اشخاص است، نه مواجههای از سر تحلیل که از سرِ سرکوبِ منتقدان قدرت به نیت حفظ سلطه. دوم، شکل نقد است که حذفگرانه و با هدف خاموشکردن یا توابسازی و بیاعتبارسازی است. البته این دو مؤلفه را باید با عوامل دیگری نیز تکمیل کرد: نحوهی انتشار و بستر عمومی پروندهسازی. هدف از این نوع مواجههها الزاماً حذف مستقیم نیست گاهی «اسکات» است: سکوت تحمیلی یا بدنامسازی در نگاه مخاطبان. اهداف پروندهسازانه در راستای منافع دولتها، گروههای ایدئولوژیک یا مهندسی افکار عمومی است. تفاوت نقد و پروندهسازی همیشه آشکار نیست. حتی نقدهای تراز ممکن است بهواسطهی فضا و بستر انتشار، از سوی پروژههای امنیتی و پروندهسازانه مصادره شوند. از اینرو، منتقدان مسؤول بایستی به امکانِ سوءاستفاده از نقد حساس باشند. بخشی از اخلاق نقد، التفات به این پیشزمینهی پیچیده است: آگاهی از امکان بهرهبرداری از نقد برای مقاصدی که شریف نیست. این بدان معنا نیست که منتقد باید از نقد صرفنظر کند، بلکه باید در انتخاب زبان، لحن نقد، مخاطبان آن، بستر انتشار و حتی زمانبندی آن هوشیار و مسؤولانه عمل کند. در جهان پرشتاب امروز، فاصلهی میان نقد و ترور شخصیت (پروندهسازی) گاهی تنها بازنشر مطلب از اکانتی امنیتی با ظاهر پژوهشی است.
کد خبر: ۳۹۸۱۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۷
بعد از پاپ فرانسیس:
کاردینالهای زیر ۸۰سال، هنگامی که پاپ فوت میکند یا استعفا میدهد، در جایی که بهعنوان «انجمن پاپی» شناخته میشود، رای میدهند. برای جلوگیری از نفوذ خارجی، انجمن خود را در «کلیسای سیستین» حبس و در مورد جانشینان بالقوه مشورت میکنند. درحالیکه تعداد انتخابکنندگان پاپ معمولا ۱۲۰نفر است، در حال حاضر ۱۳۸ رایدهنده واجد شرایط وجود دارد. اعضای آن رای خود را از طریق رای مخفی میدهند؛ فرآیندی که توسط 9 کاردینالِ بهصورت تصادفی انتخاب شده نظارت میشود. بهطور سنتی، برای انتخاب پاپ جدید اکثریت دوسوم لازم است و رایگیری تا رسیدن به این حد نصاب ادامه مییابد. پس از هر دور، برگههای رای با مواد شیمیایی سوزانده میشوند و دود سیاه یا سفید تولید میکنند و به جهانیان در مورد نتیجه اطلاع میدهند. دود سیاه نشان میدهد که هیچ تصمیمی گرفته نشده است؛ درحالیکه دود سفید به معنای انتخاب پاپ جدید است. پس از انتخاب پاپ، یک کاردینال ارشد نام او را از کلیسای «سنت پیتر» اعلام میکند.
کد خبر: ۳۹۷۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۳
نقد و نظر در خانه اندیشمندان:
سه شنبه ۲ اردیبهشت، دکتر مصطفی ملکیان در باره کتاب «اخلاق سرگردان و گردنگاه سیاست» در خانه اندیشمندان علوم انسانی سخنرانی می کند.اخلاق بر پایه ارزشها، اصول و وظایف در قبال دیگران استوار است، در حالی که سیاست اغلب بر منطق قدرت، رقابت و دستیابی به اهداف مشخص تمرکز دارد. در این جا کتاب خواننده را با دو منطق متفاوت مواجه می کند. مفهوم "اخلاق سرگردان" به وضعیتی اشاره دارد که در آن ارزشها و اصول اخلاقی به دلیل غلبه منطق سیاسی و ملاحظات قدرت، جایگاه خود را از دست داده و دچار ابهام و بیثباتی میشوند. "گردنگاه سیاست" استعارهای از نقطه حساسی است که در آن تصمیمات سیاسی مهم و سرنوشتساز اتخاذ میشوند و در این نقطه، فشارهای قدرت و ملاحظات سیاسی میتوانند به سادگی اصول اخلاقی را به حاشیه برانند. این دو مفهوم در کنار هم، به تنش دائمی میان اخلاق و سیاست، و چگونگی تأثیرگذاری قدرت سیاسی بر ارزشهای اخلاقی در جوامع مختلف میپردازند.موتور اصلی منطق سیاسی، ایدئولوژیهای تمامیتخواه و افراطی است که با ارائه یک نظام ارزشی بسته و غیرقابل نقد، "اخلاق سرگردان" را تشدید کرده و رفتارهای غیراخلاقی را در راستای اهداف خود توجیه می کند. از نظر نویسنده کتاب، نهادهای دموکراتیک ، قانون اساسی، رسانههای آزاد و جامعه مدنی قوی میتوانند به عنوان سپرهایی در برابر "اخلاق سرگردان" عمل کرده و از قربانی شدن اخلاق در "گردنگاه سیاست" جلوگیری کنند.
کد خبر: ۳۹۷۷۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۳۰
معماری مشارکتی و جایزه آقاخان:
مدرسه سیدبار جدگال که در ۱۰۰ کیلومتری شهر چابهار، نگاه متفاوتی به فضای مدرسه و توسعه درونزای روستا داشته و مدرسه را بنوعی تبدیل به قطب روستا نموده و فضایی را برای آموزش و گردهمایی همه ساکنان روستا فراهم ساخته است و جمعیت روستا میتوانند با تکیه بر تلاش گروهی به رشد روستا و همچنین دانشآموزان خود کمک کنند. با این هدف بود که «آرش علیآبادی» طراحی مدرسه جدگال را به عهده گرفت. این مدرسه نامزد جایزه جهانی معماری آقاخان ۲۰۲۲ شد و نامش در میان ۲۰ نامزد نهایی این جایزه که توسط هیئت داوران مسابقه از میان ۴۶۳ اثر ارسالی از ۱۶ کشور انتخاب شده بود، قرار گرفت. در روستایی که تقریبا ۵۰۰ نفر جمعیت دارد و خودشان در ابتدا فکر میکردند قرار است یک مدرسه مثل مدرسه روستای بغلی ساخته شود، بعد از ساخت چنین مدرسه خاصی، احساس کردند که اعتماد به نفس و عزت نفس اهالی بالاتر رفته و اهالی معتقدند که در جایی زندگی میکنند که پروژهای اجرا شده که شهرت کشوری و حتی جهانی پیدا کرده است و خیلیها دوست دارند این مدرسه را از نزدیک ببینند بنابراین مدرسه، حس خیلی خوبی به اهالی آن جا داده است.
کد خبر: ۳۹۷۷۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۵
گفتگو با علی صوفی:
یکی از ابزارهای تاریخ مصرف گذشته سیاسی در گام دوم انقلاب، گروه تراشی ها و صداسازی های ابزاری برای تحت تاثیر قراردادن افراد، ساختارها و رویه ها و حتی سازمان ها و قوای سه گانه است. گروه تراشی هایی که غالبا با ماموریت های خاص و توسط افرادی خاص طراحی و پیاده سازی شده و یار گیری های آن نیز از بین اشخاصی با مشخصات ویژه صورت پذیرفته است. آسیب شناسی این جریانات نشان می دهد که در گام دوم انقلاب، تاریخ مصرف چنین حرکات و برنامه هایی گذشته و کج کارکردی اعضای این نوع گروه ها ، صدمات و هزینه های زیادی را بر کشور وارد نموده و تحمیل کرده است. افرادی عموما گوش- دهنی با صدایی بلند و تابع قاعده بازی فشاربیاور-تصرف کن- توجیه نما . گروه هایی که بدلیل آسیب های نادیده در زمان تاسیس و نظارت های کم اهمیت پنداشته شده در زمان فعالیت آنان، با عدم تعادل ها ، التقاط ها ، تضاد اعتقادی، سطحی نگری و رفتار پوسته ای دست و پنجه نرم می کنند و بنوعی تبدیل به عامل آسیب زننده شده اند. در تاریخ اسلام نیز می توان به مصادیقی از این نوع گروه ها برخورد کرد. بعنوان مثال، خوارج و تعصبات پوسته ای و قشری نگری دینی شان، آنها را در برابر علی زمان قرار داد. در متن حاضر، علی صوفی با نگاهی تحلیلی و البته محافظه کارانه و تابعیت از نوعی مبهم گویی نسبتا عامدانه، اقدام به تبیین مخاطرات حضور این نوع گروه ها و هزینه های ایجاد شکاف انها در جامعه می کند.
کد خبر: ۳۹۷۴۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۱۶
محمدرضا تاجیک تحلیلگر سیاسی:
تحلیل برآیند نیروهای یک جامعه و روند تغییرات آن با توجه به دو مولفه داخلی( شرایط حاکمیت و کارآمدی،مشروعیت و مقبولیت آن / وضعیت هسته سخت و سطح حرفه ای و غیر تهاجمی بودن آن / وضعیت مردم) و خارجی( کشورهای دوست ، کشورهای دارای منافع و متمایل به معامله ، کشورهای دشمن) قابل تبیین است. در کشورهای خاورمیانه بشکل سنتی دارای نوعی دو قطبی سازی بین تقابل مولفه های داخلی در برابر مولفه های خارجی بوده و در بین مولفه های داخلی نیز ، متاسفانه در غالب موارد، فعالیت مشارکتی بین سه زیر مولفه حاکمیت ، هسته سخت و مردم ، ملاحظه نمی شود و حاکمیت با نوعی نگاه بالا به پائین به شهروندان بر اساس انواع ایدئولوژی ها و طراحی ساخت ها و ساختارها، می نگرد. چنین میدان نیرویی ، فاقد پایداری طولانی مدت بوده و بعد از گذر از دوره حکومت داری میان مدت و با توجه به شکاف مردم- حاکمیت، شاهد حضور سرکوبگرانه هسته های سخت و برخورد های تند با مردم هستیم. شرایطی که بشکل تدریجی باعث محبوبیت زدایی، تغییر ارزش ها و کنار نهادن ایدئولوژی ها و بعضا تقدس ها در مردم و در نهایت ، سست شدن پایه های مشروعیت نظام ها می شود. نقطه عطفی که زیر بخش های مولفه خارجی، حداکثر استفاده را از آن نموده و تامین منافع خود را در کشور بحران زده، جستجو می کند. محمدرضا تاجیک، تحلیل گر سیاسی، بر اساس نوعی تحلیل روندی و تاریخی ، اقدام به بررسی سیر قهقرایی حکومت بشار اسد در سوریه نموده و نظرگاه هایی نیز در مورد شرایط ایران و برخی دیگر از کشورهای همسایه ، ارایه می دهد.
کد خبر: ۳۹۷۰۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۳
فتحالله کلانتری:
چنانچه سوریه تجزیه شود بازی باخت- باخت برای ایران و جولانی و از طرف دیگر یک بازی برد- برد برای ائتلاف ترکی- عبری- آمریکایی خواهد بود.بر این قاعده، جمهوری اسلامی ایران باید از طریق دیپلماسی پنهان با گروهها مختلف سوریه ارتباط برقرار نموده و بطور مداوم به آنها گوشزد نماید که ترکیه، اسرائیل و آمریکا به دنبال تجزیه سوریه هستند.با توجه به بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه مناطق اشغال شده سوریه توسط جوانان سوری آزاد خواهد شد، این پیام بیانگر این است که اسرائیل اشغالگر تهدید مشترک ایران و سوریه است و جوانان سوری بمنظور جلوگیری از تجزیه سوریه به اذن الله اسرائیل را از سوریه خارج میکنند.
کد خبر: ۳۹۷۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۴
یک فرار و یک دنیا پیامد:
بعد از انتشار ادعای فارن پالسي در خصوص خارج شدن بشار اسد، رييسجمهور سوريه در بامداد يكشنبه به وقت محلي از كشور ، دومینوی حوادث با سرعت بیشتری اقدام به حرکت نمود.پيشروي برقآساي ائتلاف گروههاي شورشي به 50 سال حكومت خانواده اسد پايان داد و گمانهزنيهاي زيادي در مورد آينده اين كشور بهشدت آشفته مطرح شد. سه کشور روسیه- ایران- ترکیه ، چهار کشور اردن-عربستان-امارات-قطر ، ایالات متحده و دو کشور فرانسه و انگلیس ، سه کشور لبنان- فلسطین و رژیم اشغالگر قدس ، چند کشور چین، عراق و مصر، از مهمترین کشورهای متاثر از این رویداد هستند. سوریه پسا اسد ، صرفا با جریان تحریر الشام مواجه نبوده و طیفی از درگیری های داخلی و حمایت های خارجی در کنار مداخلات سیاسی بین الدول و توافقات پشت پرده ، سبب پیاده سازی قواعد این میدان نیرو خواهد شد. برخی ها با نوعی ظاهر بینی موضوع و شرایط سوریه بعد از اسد را به سقوط افغانستان و حاکمیت طالبان و سقوط قذافی و لیبی بعد از قذافی ، مقایسه می کنند.
کد خبر: ۳۹۷۰۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۰
کتاب دیکتاتورهای چرخشی اثر سرگئی گوریف:
در اواخر قرن بیستم اتفاقات بسیار عظیمی رخ داد. در این دوران و نیز قرن بیست و یکم دانش جامعهشناسی و علوم سیاسی باعث شد که شورشها و انقلابهای گستردهای در کشورها به ویژه کشورهایی که تحت استعمار قرار داشتند رخ دهد و پس از دو جنگ جهانی اول و دوم، کشورهای مستعمره، یک به یک استقلال خود را بازیابند. در جنگ جهانی اول سه امپراتوری عثمانی، اتریش-مجارستان و روسیه از هم پاشیده شد و پس از جنگ جهانی دوم، کشورهایی که تحت سلطه استعمار قرار داشتند، استقلال خود را بازیافتند. اما همه این رویدادها سبب نشد که آزادی و دموکراسی به درون این کشورها راه یابد. کشورها آزاد شدند اما یک اتفاق مهم دیگر در راه بود و آن دیکتاتوری و استبدادی بود که رهبران تازه به دورانرسیده اعمال میکردند. اما طی روندی پنهان، بهخصوص از نیمه دوم قرن بیست و یکم، دانش جامعهشناسی و علوم سیاسی به کار گرفته شد تا چهره دیکتاتوری عیان به دیکتاتوری پنهان تبدیل شود و تعداد دیکتاتوریهای عیان به کمتر از تعداد انگشتان دست کاهش یابد. این دیکتاتوری پنهان بنا به نوشته «سرگئی گوریف» و «دانیل تریزمن»، به دیکتاتوری چرخشی، تغییر یافته است.تا سال ۲۰۱۵، بیش از نیمی از همه کشورها – که ۵۳ درصد از جمعیت جهان را شامل میشدند – دارای دموکراسی انتخاباتی بودند و از هر چهار کشور، یک کشور لیبرال دموکراسی بود. با این حال، حتی با گسترش دموکراسی، دیکتاتوری ناپدید نشد. تا سال ۲۰۱۹ تعداد کشورهای دارای نظام غیرآزاد و به اصطلاح دیکتاتوریها از دموکراسیها بیشتر بود، ولی در اوایل قرن بیست و یکم، تعداد کشورهای بهرهمند از دموکراسی، از تعداد دولتهای مستبد عبور نمود. با این وضع این سوال مطرح است که چرا دیکتاتوریها مانند آتش زیر خاکستر مدام شعله میگیرند و ظهور میکنند؟ در میان رهبران کشورهای غیردموکراسی امروز، چهره نماینده یک ظالم توتالیتر مانند یوزف استالین، یک قصاب سادیست مانند ایدی امین، یا حتی یک ژنرال مرتجع مانند آگوستو پینوشه نیست. او مانند ویکتور اوربان مجارستانی یا لی هسین لونگ از سنگاپور – فرمانرواهایی هستند که تظاهر میکنند که خدمتکار متواضع مردم میباشند. این مدل جدید بر اساس یک بینش شکل گرفته است. هدف اصلی همان است؛ انحصار قدرت سیاسی. در کتاب دیکتاتورهای چرخشی اثر سرگئی گوریف، سعی میشود ماهیت دیکتاتوریهای کنونی توضیح داده شود.
کد خبر: ۳۹۶۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۷
تسهیلات قانون برای رؤسایجمهور سابق :
اینکه رؤسایجمهور پس از آنکه بالاترین مقام اجرایی و دومین مقام پس از رهبری میشوند و دورهشان به پایان می رسد و از آن مقام فاصله می گیرند، چگونه باید به فعالیتشان ادامه داده و چگونه از تجربیاتشان بهره برده شود، موضوعی قابل اهمیت و قابل تأمل بوده که چندین وجه از جمله امکات و زیرساختهای در اختیار انان را در بر میگیرد. کشورهای توسعهیافته سیاسی معمولاً قوانین حمایتی مشخصی را برای رؤسایجمهور سابق یا نخستوزیران سابق که بنوعی چهرههای ملی مهم محسوب میشوند، وضع کردهاند. در ایران تا قبل از سال ۱۳۸۴، صحبتی از این موضوع در قانون نیامده بود. اولین رئیسجمهور که ابوالحسن بنیصدر بود و در نیمه راه از کشور خارج شد، دومین رئیسجمهور هم که محمدعلی رجایی بود و در انفجار دفتر نخستوزیری ترور شد و سومین رئیسجمهوری کشورمان هم که پیش از پایان ریاستجمهوری در پی رحلت امام خمینی به عنوان رهبر معرفی شد. اکبر هاشمیرفسنجانی نیز که در مقام رئیس مجمع تشخیص مصلحت در همه سالهای ریاستجمهوریاش نقشآفرینی میکرد و پس از پایان دوره نیز آن جایگاه را داشت و در کاخ مرمر که در اختیار مجمع تشخیص مصلحت بود، احتمالاً ضرورتی در این زمینه ندیده بود. تا اینکه به دوره خاتمی و تلاشاش برای اصلاحات و توسعه سیاسی میرسیم و داستان از همین جا شروع شد. متن تهیه شده توسط سمیه متقی دبیر گروه سیاست هم میهن آنلاین، دارای اشارات خوبی به این موضوع است.
کد خبر: ۳۹۶۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۸
تداوم موثر در شرایط پیچیدگی بازی:
سیاستهای غیرقابل پیشبینی و غالباً شخصیگرایانه دونالد ترامپ ممکن است هم در عرصه داخلی و هم در سطح جهانی بیثباتی بیشتری ایجاد کند. سیاست خارجی ترامپ احتمالاً بر تهدید منافع اتحادیه اروپا، تشدید رقابت با چین و کاهش حمایتها از اوکراین متمرکز خواهد شد. در عرصه داخلی، تداوم سیاستهای تفرقهافکنانه و تلاش برای تمرکز قدرت، جامعه آمریکا را بیش از پیش دو قطبی کرده و زیرساختهای دموکراتیک آن را تضعیف خواهد کرد.
کد خبر: ۳۹۶۷۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۱
علی اکبر صالحی :
علی اکبر صالحی بیان داشت که دارند به گونهای در دنیا جا میاندازند که گویی نزاع فعلی، یک نزاع بین ایران و اسرائیل است . جمهوری اسلامی باید کاری کند که در افکار عمومی جهان، بحث فلسطین تبدیل به نزاع اسرائیلی - ایرانی نشود بلکه این یک جدال بین رژیم صهیونیستی اشغالگر با فلسطینیان صاحب حق است .واژه فلسطین را که بیان کننده هویت و حقیقت قضیه است، دارند آرام آرام محو می کنند.بنابراین ایران، دنیای عرب و جهان اسلام باید نسبت به این توطئه حساس باشند و نگذارند این توطئه جامه عمل بپوشد.ورود ایران به قضیه فلسطین دلایل انسانی دارد، دلایل سیاسی دارد، دلایل راهبردی دارد و دلایل امنیت ملی دارد.برخی میگویند شما را چه به این کارها، عرض کردم آنها یواش یواش پیش میآیند و بر یکی یکی این کشورها مسلط میشوند؛ حالا که ما قدرتمند هستیم باید با دور اندیشی صیانت دیر پای خودرا برقرار و تضمین کنیم. درست است که در داخل اختلاف آراء داریم، ولی این اختلافات بیشتر حول چگونگی انجام کارهاست.این آینده را ببینید؟!، این که ما با اسرائیل کاری نداشته باشیم او هم با ما کاری نخواهد داشت یک ساده اندیشی است.
کد خبر: ۳۹۶۶۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
اقتصاد نهادی و نهادگرایی اقتصادی در نوبل اقتصادی ۲۰۲۴:
دارون عجم اوغلو و همکارانش سایمون جانسون و جیمز رابینسون به دلیل تحقیقاتی در موضوع شکافهای رفاهی بین ملتها جایزه نوبل اقتصاد را با هم شریک شدند. عجم اغلو در ایران و جهان با کتابهای چرا ملتها شکست میخورند (۲۰۱۲) و راه باریک آزادی (۲۰۱۹) و رویکرد میانرشتهای خود که شامل اقتصاد، تاریخ و علوم سیاسی بوده و طرح مباحث اساسی در زمینههایی همچون توسعه اقتصادی، نقش و اثرگذاری نهادها در اجتماع، همچنین تاثیرات تکنولوژی بر نابرابری، شناخته میشود. ایده محوری آثار عجماوغلو و رابینسون این است که نهادها، به معنای قواعد رسمی و غیررسمی که رفتار اقتصادی و سیاسی را شکل داده و تنظیم میکنند، در بلندمدت مهمترین عامل تعیینکننده توسعه اقتصادی هستند. اینکه نهادها برای رشد اقتصادی اهمیت دارند و اینکه نهادها به این دلیل ایستا و دیرپای باقی میمانند که بازیگران سیاسی در هر جامعهای منافع خود را در حفظ آنها به شکل موجودشان میبینند. عجم اوغلو و رابینسون در کتاب چرا ملتها شکست میخورند، دو نوع نهاد را تعریف میکنند که سرنوشت کشورها را شکل میدهد: نهادهای فراگیر و نهادهای استثماری. عجم اوغلو و رابینسون استدلال میکنند که نهادهای بد نتیجه نظامهای سیاسی هستند که در کشورهای در حال توسعه برای متنفذان سودهای خصوصی ایجاد میکنند، ولو اینکه با این کار اکثریت جامعه را فقیر کنند. جوامعی که موفق میشوند دولتی قدرتمند، ولی پاسخگو ایجاد کنندو در این جوامع توان حکومت و پایداری اجتماعی بهطور همزمان رشد میکنند. عجم اوغلو معتقد است بدون نهادهای فراگیر، منافع حاصل از پیشرفت تکنولوژی تنها در دست اقلیتی کوچک از متنفذان متمرکز شود و نابرابری افزایش مییابد.
کد خبر: ۳۹۶۵۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۱
سعید حجاریان :
«دولت چهاردهم، دولت وفاق ملی است»، اما تا اینجای کار مشخص نیست که دولت از «وفاق ملی با کدام خوانش» صحبت میکند؟ سعید حجاریان در این گفتگو با تقسیم وفاق به دو دسته «وفاق فایدهگرایانه» و «وفاق قراردادگرایانه» معتقد است دولت پزشکیان موزائیک جریانها و نحلههاست که آن را به وفاق ترجمه میکند و نوع وفاق مدنظر دولتش از نوع فایدهگرایانه است. وضعیت دولت ما، ترکیبی است از یک دولت بازتوزیعگر و از سوی دیگر دولتی تئولوژیک. برای برونرفت از این وضعیت، دو راه متصور است. راه اول این است که به سمت دولتی توسعهگرا و عقلانی پیش برویم و از آنجا چنانچه مقدور بود، به سمت دموکراسی صعود کنیم؛ مانند اتفاقی که در کره جنوبی رخ داد. راه دوم آن است که ابتدا پایههای دموکراسی را مستحکم کنیم و سپس به سمت توسعه برویم. غایت هر دو اینها میشود تلفیق توسعه و دموکراسی.
کد خبر: ۳۹۶۴۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۴
آسیبشناسی وفاق از نگاه دکتر محمود سریع القلم؛
وفاق ملی شاید پرتکرارترین واژهای باشد که این روزها از سوی رئیسجمهور مطرح میشود. در کنار آن، آقای پزشکیان به وفور درباره ناترازیهای اقتصادی سخن میگوید و به همین دلیل اقتصاددانان امیدوارند وفاق ملی حول کاهش ناترازیها شکل گیرد.
کد خبر: ۳۹۶۲۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۸
حسین انتظامی، معاون وزیر فرهنگ:
وزارتخانهای که مدعی راهبری فرهنگ است نمیتواند کارکنانی داشته باشد که زیست فرهنگی و هنری ندارند؛ یعنی کتاب نمیخوانند، فیلم نمیبینند و به تئاتر نمیروند. بهعلاوه، وزارت فرهنگ (و کل دولت) به کارکنانی نیاز دارد که دانش و مهارت آنان در حوزههای اخلاق حرفهای، دولت الکترونیک، هوش مصنوعی، روشها، برنامهریزی و برنامهپذیری مرتبا ارتقاء یابد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عمدتا به وزارت رویداد و روادید محدود شده و به همین مشعوف است و به دلیل بدنه لَخت خود و بعضی موانع دیگر توان سیاستگذاری روزآمد فرهنگی را ندارد. هرچند پیشتر، دستگاههای پرشمار فرهنگی، اقتدار و مرجعیت آن را به چالش کشیدهاند. در جهت چابکی و تمرکز و کارآمدی، اصلاحات ساختاری زیر ضروری مینماید و.. خدمت آقای حسین انتظامی معاون محترم وزیر باید عرض شود که عمق فاجعه بالاتر از این هاست. ما حتی احتمال وجود سناریوی نفوذ در این وزارتخانه خصوصا در صدور مجوزها و حمایتهای صورت پذیرفته (از رسانهها و نهادهای فرهنگی) و همچنین سد راه شدن برخی از رسانههای اثرگذار کشور را میدهیم. سربسته عرض کردیم و داوطلبانه آمادگی ارایه اسناد تائیدی و توضیحات شفاهی را بدلیل ماهیت خاص برخی از اطلاعات داریم.
کد خبر: ۳۹۶۱۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۳
وزارت خارجه بریتانیا در توضیح تحریم ایرانایر :
پیرو تحریمهای تازه علیه ایران از سوی آمریکا و سه کشور اروپایی از جمله بریتانیا در واکنش به ادعای ارسال موشکهای بالستیک ایران به روسیه، شرکت هواپیمایی ایران ایر هم شامل این تحریم شده و اخطار به قطع پروازها از ۱۲ ماهه آینده برای پروازهای این شرکت از مقصد ایران به سه کشور اروپایی، صادر شده است. به گفته وزارت خارجه بریتانیا، «لغو توافقنامه خدمات هوایی بر ایرانایر تاثیر خواهد گذاشت. هیچ شرکت هواپیمایی ایرانی دیگری به بریتانیا پرواز نمیکند و هیچ شرکت هواپیمایی بریتانیایی هم به ایران پرواز ندارد».
کد خبر: ۳۹۶۰۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۵
زندان و زندانیان سیاسی از دیدگاه زیباکلام؟
اخیراً نامهای به قلم فائزه هاشمی منتشر شده که نکاتی را درباره فضای داخلی زندان در بین زندانیان سیاسی بیان کرده است. در آن نامه هشدار داده که ممکن است کشته شود. نامهای که با نگاهی دو قطبی از طرف افکار عمومی که در طیفی از غلو و عدم صداقت تا هشدار در مورد برخی واقعیتها بدان نگریسته میشود. زیبا کلام میگوید که من در قسمتی که گفته احتمال دارد کشته شود با ایشان موافق نیستم و فکر میکنم مقدار زیادی فشارهایی است که از سوی همبندیها به ایشان وارد میشود. این نامه باید برای فعالین سیاسی، جامعهشناسان، مورخین ما و افرادی که به مسائل سیاسی و اجتماعی علاقه دارند، پرسشهای عمیقی را ایجاد کند که بهرغم این همه مبارزه برای آزادی، دموکراسی، حاکمیت قانون و نبود زندانی سیاسی، چه میشود که از مشروطه به این سمت، با این همه مبارزه، آثارش زیاد نبوده است. نامه خانم هاشمیرفسنجانی چیزهایی را به ما نشان میدهد که قابل تأمل است.
کد خبر: ۳۹۶۰۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۴
محمد محمودی کیا عضو هیأت علمی پژوهشکده امام خمینی:
دکتر محمد محمودی کیا عضو هیأت علمی پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی در یادداشتی نوشت: توسعه سیاسی همواره تابعی از وضعیت فرهنگ سیاسی هر جامعهای است؛ لذا اصلاح و بازترمیم فرهنگ سیاسی نخبگان، مقدم بر تعقیب سیاستهای توسعه سیاسی در سطح جامعه و نهاد دولت است؛ همانگونه که در جامعه ایرانی امروز، اصلاح در ساختار اقتصادی مقدم بر اصلاح در ساختار سیاسی است؛ بنابراین چنانچه بخواهیم در مسیر توسعهیافتگی حرکت کنیم لازم است ابتدائاً اشکالی منطقی و متوازن از توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را تجربه نماییم و در آخرین ایستگاه به توسعه سیاسی نائل آئیم.
کد خبر: ۳۹۶۰۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۰