فرهنگ و هنر - مسائل هنرمندان،اصحاب رسانه

سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیام تبریک روز خبرنگار نوشت: روز خبرنگار، فرصتی ارزشمند برای تجلیل از شما که در رسانه‌ها، چشم بیدار جامعه‌ هستید و با تعهد حرفه‌ای و دغدغه‌ای ارزشمندی به نام «ایران عزیز»، در روایت واقعیت‌ها، مطالبات مردم و ارتقای فرهنگی کشور نقش‌آفرینی می‌کنید. هفدهم مرداد، پاسداشت مجاهدت‌های اصحاب رسانه و قلم، و نماد تلاش‌های خستگی‌ناپذیر خبرنگارانی است که در مسیر حقیقت‌ گام برمی‌دارند و چراغ روشنگری و اگاهی‌بخشی را در جامعه روشن نگاه می‌دارند.مهدی محمدی کلاسر دبر سرویس اجتماعی تابناک نوشت که، روزِ خبرنگار، برای من، بهانه‌ای است برای فرونهادن سر و عذرخواهی از سرزمینی که نفس‌هایش سنگین است، از آینده‌ای که در انتظار نشسته و چشم به راهِ قلم‌هایی که شاید دیر رسیدند، از مخاطبانِ وفاداری که گاه در هیاهویِ روزمرگی و دلهره های عرصه نویسندگی، نتوانستم حقِّ انتظارشان را چنان که باید، ادا کنم.مثلا تصمیم گرفته بودم تلخ ننویسم... به جایش شما بنویسید ما بخوانیم. منتظر حرف هایتان و البته نقدهایتان هستیم.

همکاران محترم سرویس اجتماعی روزنامه از بنده خواستند که به مناسبت روز خبرنگار درباره عملکرد خبرنگاران در جنگ ۱۲ روزه یادداشتی بنویسم. باتوجه به عدم‌پیگیری جزئی کارهای همه همکاران، به این نتیجه رسیدم حسی را که از عملکرد کلی آنان دارم، بیان کنم. یکی از ناراحت‌کننده‌ترین وضعیت‌های این جنگ، اصطلاحاً کِلیر شدن فضای ایران به‌روی پرنده‌های متجاوز بود. درواقع در برابر آنان بدون دفاع شده بودیم. حالا بیایید همین وضعیت را برای رسانه در نظر بگیریم. هر گروه و مردمی که فاقد توان آفندی و پدافندی رسانه‌ای باشند، آسمان رسانه‌ای آنان نیز کلیر است و به‌نظر من بدی این وضعیت از جهاتی کمتر از بدی کلیر بودن آسمان نیست. شاید گفته شود که آسمان رسانه‌ای مردم کلیر نبود، صداوسیما و ده‌ها رسانه ریز و درشت حکومتی فعال بودند و نقش پدافندی و آفندی رسانه را ایفا می‌کردند. این استدلال مثل این است که رسانه‌های فرامرزی را هم مصداق دفاع و حضور رسانه‌ای برای همه مردم بدانیم. اینکه بخشی از رسانه‌های رسمی با رویکرد «روایت‌محوری» و حتی «روایت‌سازی» وارد این میدان شدند. این رویکرد دو اشکال اساسی دارد. از یک‌سو، اثرات آن کوتاه‌مدت است و هنگامی که حقیقت آشکار شود، همه روایت‌های ساخته‌شده را می‌شورد و به دریا می‌برد. از سوی‌دیگر، بخش مهمی از جامعه و نخبگان از ابتدا نسبت به رسانه‌های روایت‌ساز و روایت‌محوری که پایشان در حقیقت استوار نیست، مسئله دارند و می‌دانند که شکاف بزرگی میان روایت آنان با واقعیت و حقیقت وجود دارد، لذا تن به روایت‌سازی آنان نمی‌دهند.

دکتر مرتضی کارآموزیان رییس سازمان بسیج رسانه اعلام کرد در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر، ۹ تن از فعالان رسانه‌ای کشور در حملات مستقیم و هدفمند رژیم صهیونیستی، به شهادت رسیدند.وی با گرامیداشت یاد شهدای رسانه‌ای این نبرد گفت: «در میان این شهدا، دو نفر از کارکنان رسانه ملی شامل شهیده معصومه عظیمی و شهید نیما رجب‌پور، در پی حمله مستقیم به ساختمان شیشه‌ای صداوسیما به شهادت رسیدند.». از سه خبرگزاری معتبر سازمان بسیج رسانه، شهیده فرشته باقری از خبرگزاری دفاع مقدس و شهید احسان ذاکری، خبرنگار خبرگزاری ایکنا و دفاع مقدس، به همراه سه نفر از فعالان رسانه‌ای و خبرنگاران وابسته به روابط عمومی بسیج و رسانه بسیج‌نیوز شامل شهید علی طهماسبی، شهید معین نظری و شهید رمضان‌علی چوبداری مسئول روابط عمومی سپاه امام حسن مجتبی (ع) استان البرز به شهادت رسیدند. همچنین شهید امیرحسین طاووسی، مدیر کانال روشنا و از چهره‌های شاخص جبهه فرهنگی انقلاب، و شهید محمدجواد الوندی از بنیاد رسانه‌ای بیان، دیگر شهدای مظلوم رسانه‌ای کشور در این جنگ ترکیبی هستند.

کشور به معنای واقعی از چند جنبه شرایط داخلی، شرایط و مولفه‌های خارجی، همچنین امید داشت‌ها و مسیر‌های توسعه‌ای خود، در شرایط خاص قرار گرفته است. شرایطی که بخشی از آن را هم باید بدلیل موقعیت‌های قابل رقم زدن در گام دوم انقلاب، فرض نمود. در چنین فضایی، حضور رسانه‌های تحلیلی بومی، اثرات معناداری در نظامات پشتیبان تصمیم و توسعه سیاستگذاری ها، نظامات نظارتی منجر به ارتقا کارآمدی و کاهش فساد، نظامات توسعه و تقویت مدیریتی، مهندسی افکار عمومی و ارتقا انسجام اجتماعی (همان وحدت کلمه) و مواردی همانند خواهند داشت. اما در واقعیت، حال رسانه‌های کشور خوب نیست و نیازمند بازتوانی از طریق اصلاح قانون مطبوعات، ارتقا حمایت‌های مالی از اهالی خبر و رسانه‌های کشور، باز تعریف جایگاه رسانه و اهالی آن در نظامات اداری کشور (نظیر عضویت در کمیته‌ها و کارگروه‌های تخصصی)، تاسیس نظام رسانه‌ای و مواردی همانند می‌باشند. جناب سیدعباس صالحی، وزیر محترم ارشاد، ما به شفافیت گفتیم آنچه را که باید می‌گفتیم. تو می‌مانی و وجدانیات و نظام ارزشی- اعتقادیت. تو می‌دانی و میزان تعهدت به کشور. تو خواهی ماند و روز پاسخگویی ات.

تصور عامه مردم از رسانه ، نوعی قوطی برای بازنشر اخبار دیگران و یا کاری شبیه وب گردی و اداره کانال و گروه در غضای مجازی است. این در حالی است که وظایف رسانه و اهالی خبر، به هیچ وجه قابل قیاس با این تصورات کودکانه نبوده و نیازمندی به توان کفتمان سازی( رابطه قدرت شناخت)، ایفای وظیفه در رکن چهارم دموکراسی برای تحقق رویکرد حکمرانی و داشتن توان سیاستگذاری در بخش و سطوح مختلف توسعه ای، از کمترین مهارت ها و توانمندی های مورد نیاز برای اصحاب رسانه است. در کنار این موضوع مواجهه مداوم با هسته سخت و داشتن اداب حضور برای عدم عبور از خطوط قرمز حاکمیتی ( در همه جای دنیا و با شدت و ضعف مختلف در همه کشورها) از ظرافت های این کار است. مهندسی مالی بشدت دارای تحفظ و حساس به لغزیدن یا لغزاندن و پرونده سازی ، از دیگر سختی های این کار است. سوال ما از جناب دکتر احمد میدری این است که آیا تاکنون اصحاب رسانه را از این زاویه مورد بررسی قرار داده اند؟حال خودشان بگویند که کار رسانه کار سخت محسوب می شود یا خیر؟ نظرات بیان شده توسط فروزان آصف نخعی در این خصوص ، ارزش مطالعه و تعمق دارد.

سعید حجاریان طی یادداشتی با عنوان «صدا دوربین بی حرکت» به رئیس سازمان سینمایی پاسخ داد. سعید حجاریان بیان داشت، روز سینما بود و به مناسبت اجحافی که در حق اصحاب سینما شده بود، در شبکه ایکس (توییتر سابق) نوشتم: «نمای نزدیک سینما…. کوچ بیضایی، خانه‌نشینی تقوایی، مرگ مشکوک پوراحمد و مهرجویی، و حالا، ۳۰۰ پرونده مفتوح! همه ما ممکن است خطا یا اشتباهاتی داشته باشیم. من، و همفکرانی که امروز می‌توانم با صدای بلند از آن‌ها دفاع کنم، سعی کردیم از آن اشتباهات (که نمونه‌ای از آن از قول جناب بیضایی نقل شد)، درس بگیریم و همین شد که با همه کاستی‌ها از پروژه «توسعه سیاسی» دفاع کردیم. پروژه‌ای که سیاست و اقتصاد و فرهنگ را توأمان در بر می‌گرفت، سخن‌های تازه داشت و متفاوت از مسیر پیشین بود و تا حد ممکن آزادی قلم و بیان را در بر می‌گرفت و البته مقاومت‌هایی را هم به دنبال داشت. اگر ما اشتباه کردیم شما درس بگیر!

رسانه در دنیای امروز چند ماموریت خاص جهت دهی حکمرانی به کلیت جامعه (تعادل سه بخش دولتی، خصوصی و حقوق عامه)، ابزار نظارت و مطالبه گری، موثرترین ابزار فسادستیزی، آگاه سازی و حساس سازی اجتماعی و بسترسازی برای ایجاد روایات پایدار از رویداد‌ها و مواردی همانند دارد. ماموریت‌هایی که رسانه را تبدیل به ابزاری راهبردی در جهت دهی اجتماعی، مقابله با دشمن (خصوصا جنگ ترکیبی) و بسترسازی برای گام‌های توسعه‌ای و تمدنی می‌کند. در این بین، اما، هستند مغز فندقی‌هایی که رسانه را نوعی قوطی خیارشور برای چپاندن خبر و ابزاری برای بازنشر اخبار زنده باد و مرده باد می‌بینند. این در حالی است که با وجود همه تاکیدات بر اهمیت رسانه و حتی تاکیدات خاص حضرت اقا در نوروز ۱۴۰۳ در این خصوص، هنوز حمایت‌های حقوقی و مالی لازم برای رسانه‌ها فراهم نشده و طیف زیادی از رسانه‌های کشور، درگیر دادگاه و پاسگاه برای نوشتن الف، ب، ت بوده و یا بشکلی گلایه‌مند از متولی سیاستگذاری و نظارت بر رسانه‌ها، یعنی وزارت ارشاد هستند. وقتی شمش طلا را می‌دهید دست بچه، نادانسته و به حکم صغر سن، شما را با پفک نمکی عوض می‌کند. سربسته عرض شد.

سید ابراهیم رئیسی، عصر پنجشنبه ۲۴ اسفند ماه در نشستی با «اصحاب رسانه» پس از شنیدن دیدگاه‌های چند تن از نمایندگان رسانه‌ها (شعار سال: کدام نماینده؟)، در سخنانی ضمن آرزوی قبولی طاعات و گرامی‌داشت یاد شهدای رسانه به ویژه شهدای رسانه در غزه و فلسطین، به جایگاه مهم رسانه در مقابله با جنگ ترکیبی دشمن علیه ملت ایران اشاره کرد و گفت، امروز که راهبرد دشمن ایجاد یاس در جامعه با بزرگنمایی ضعف‌ها و ترویج «نمی‌توانید» و «نمی‌شود» هاست، تقسیم صحیح در میان رسانه‌ها، نه دسته‌بندی چپ و راست، بلکه دسته‌بندی رسانه‌های امیدآفرین در برابر یاس‌آفرین است و .... خدمت جناب رئیس جمهور باید عرض نمود که انتخاب همین جماعت بر اساس چه معیاری صورت گرفته است؟ گردن این جماعت از همکاران ما کلفت‌تر است یا ارتباط بیشتری دارند؟ شاید هم سفارش شده جایی خاص هستند؟ انحراف از معیار از همین رفتار‌ها و رویداد‌ها شروع می‌شود جناب رئیس جمهور.

ثبت‌نام طرح ترافیک و کارت بلیت خبرنگاران از امروز آغاز شد و تا ۳۱ فروردین ادامه خواهد داشت.

ما به حال و گذشته اصغر سمسار زاده کاری نداریم. نه به خارج از خط زدن‌های قبل از انقلاب او و نه به تندروی‌های انقلابی شون در پاکسازی‌ها تا سرحد نابودی شغل و اقتصاد خانواده. ما در سالروز شهادت بانوی دو عالم خانم فاطمه زهرا، بیننده یک ویدئو کلیپ از هنرمند کله شقی بودیم که با وجود تمامی مشکلات، حافظ غرور خود است و با زبانی بی صدا، اشاره به وفاداری به این اب و خاک می‌کند. می‌خواهیم غیرت و تعهد دو نفر یعنی محمد مهدی اسماعیلی بعنوان وزیر ارشاد و پیمان جبلی بعنوان رئیس صداسیما را در خصوص بیمه ۳۰ ساله و تامین حداقل دریافتی شرافتمندانه برای اصغر سمسارزاده را به کرامت نام خانم فاطمه زهرا، به آزمون گذاشته و راست آزمایی کنیم. چرا که اموخته ایم، "لا تصدقوا الکلمات اللطیفة، خذوا الحقیقة من أفواه المواقف. حرف‌های قشنگ را باور نکن حقیقت را از دهانِ موقعیت‌ها بیرون بکش". امیدواریم سربلند بیرون بیایند و مشکل یک مسلمان هنرمند هم حل شود.

انجمن روزنامه‌نگاران استان تهران در واکنش به حکم الهه محمدی و نیلوفر حامدی بیانیه‌ای صادر کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است که ، احکام این دو روزنامه‌نگار با استناد به اتهاماتی، چون ارتباط با دولت متخاصم، اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم بر ضد امنیت کشور و فعالیت تبلیغی علیه نظام صادر شده است. بسیاری از حقوقدانان در طول ماه‌های گذشته در نوشته‌ها و گفته‌هایشان استفاده از این عناوین اتهامی را برای الهه محمدی و نیلوفر حامدی از نظر موازین حقوقی نامتناسب ارزیابی کرده و آن را محل اشکال دانسته‌اند.انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران با این حکم مخالف است و آن را نمی‌پذیرد. اما امیدوار است حکم صادره در از سوی قضات محترم دادگاه تجدیدنظر با رعایت دقیق آیین دادرسی و حقوق متهمین نقض شود و این دو روزنامه‌نگار هر چه سریعتر آزاد شوند.

خانه هنرمندان ایران، خانه موسیقی، خانه تئاتر، خانه سینما و انجمن‌های هنرهای تجسمی در مورد بخش فرهنگ و هنر و رسانه لایحه برنامه هفتم توسعه بیانیه‌ای صادر کردند.در بخشی از این بیانیه آمده است:«لایحه برنامه هفتم توسعه جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۷-۱۴۰۳) که در مجلس شورای اسلامی در آستانه تصویب است، در قسمت فرهنگ، هنر و رسانه حاوی مفاد عجیب و غیرقابل باوری است.متنی که نه تنها آینده را ندیده، بلکه سیری قهقرایی داشته و با نگاهی واپس گرایانه از همیشه و دور از تحولات جامعه، فرهنگ و هنر و رسانه را به چند برنامه توسعه قبل، پرتاب نموده است.این احکام توسط چه کسانی در دولت و مجلس نوشته شده؟ از کدام یک از هنرمندان و صنوف هنری و فرهنگی نظرخواهی شده؟ این لایحه، محصول مشترکی از دولت و مجلسی است که نه هنر، نه هنرمند و نه جامعه ایران و تحولات آن را نمی‌شناسند یا نمی‌خواهند بشناسند.»

افکار عمومی تا چند وقت پیش فکر می کردند که فقط در سطح عملکردی و مدیریتی با رسانه میلی مواجه هستند ، اما گویا کار از این کارها گذشته و ضعف مشهود نظارت موثر به همراه انتصابات سلیقه ای ، منجر به ملوک الطوائفی شدن صداسیما شده است. گروهی مدعی ارسال نامه اعتراضی به مقام معظم رهبری هستند و گروهی دیگر،آن را شبنامه قلمداد می کنند؟ شورای عالی نظارت بر صداسیما را از چرت بیدار کنید و بگویید وقت خواب نیست.

جمعی از کارکنان و خبرنگاران معاونت سیاسی رسانه ملی در نامه‌ای به رهبرانقلاب انتقاد خود نسبت به وضعیت فعلی این رسانه را اعلام کردند.این نامه در چند محور تنظیم شده است: رفتار و سلوک اخلاقی زننده علیرضا خدابخشی، معاون سیاسی که مدام با کارمندانش تحقیرآمیز سخن می‌گوید.ترجیح امیال شخصی بر مصالح کاری که منجر افت شدید و محسوس کیفیت خبر شده است.حذف نشاط و انگیزه کاری و بی برنامگی معاونت در آستانه انتخابات . ویژه خواری عناصر ضعیف؛ تبعیض آشکار و سخیف در محیط کاری؛ رفتن عناصر توانمند و کاردان به حاشیه و تبعیضات مالی؛ فشارهای هر روزه با مقررات خودساخته؛ ایجاد التهاب داخل بدنه بومی معاونت در آستانه انتخابات .

در یک فضای مملو از توانمندی، اختیار و چتر حمایتی بر ما که نه دغدغه معشیت هست و نه محدودیت هر سال در هفدهمین روز ماه مرداد در گرم ترین روزهای سال در برابر تابش خورشید و دست های نوازشگر سیاستگذاران فرهنگی و مدیران کشور با دریافت یک کارت هدیه ۵۰۰ هزار تومانی به خاطره می رویم تا یک ۱۷ مردادی دیگر و یک قدردانی باشکوه!

در جلسه‌ای که با عنوان "صنعت شهرت در سینمای ایران" از سوی رسانه آثارو ما برگزار شد، دو تن از چهره‌های مشهور سینما و ادبیات هنگام مواجه شدن با نقد‌های کارشناسی، نتوانستند عصبانیت خود را کنترل کنند و یکی با پرخاش و دیگری با ترک جلسه اعتراض خود را به این نقد‌ها نشان دادند. از توهین و پرده‌دری تا فریاد و اعمال لمس فیزیکی مبتنی بر خشونت، در یک نشست فرهنگی اتفاق افتاد و همه این‌ها هم پیش چشم حضّار و دوربین‌های ضبط برنامه بود.

در لایحه حجاب تنظیم شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس که اکنون در کمیسیون قضایی در حال بررسی است برای مجازات سلبریتی‌های هنجارشکن موارد متعددی مانند جزای نقدی تا ۱۰ درصد کل دارایی و تا ۱۵ سال محرومیت از فعالیت شغلی در نظر گرفته شده است.

مردم ناراضی، بازیگر و کارگردان و تهیه کننده دل نگران، افکار عمومی مشوش شده و .... . اینها بخشی از پیامدهای خبر اختیارات حداکثری دادن به صداسیمایی است که درمانده در کار خودش است و ماشین بلع میلیاردها میلیارد پول زبان بسته بیت المال . صداسیمایی که بدلیل اهمال ، قصور و تقصیر و ترک فعلش، شریک جرم جنایت ها و خیانت ها در حوزه فرهنگی این کشور است و کشور را مساعد وقوع نوعی حمله اندولسی فرهنگی نمود. تهاجم فرهنگی و صدمه به بنیان های جوان ، زن و خانواده ، نتیجه انحصار طلبی ، کم خاصیتی ، ضعف و تندروی ها و از عدالت خارج شدن همین صدا و سیما است. صدا و سیمایی که باز تمایلات شهوانی و شدید به انحصار دارد. یادمان باشد که گام دوم انقلاب است. اول منطق و شناخت، دوم قانون و اگر جواب نداد ، تقابل و زور. جناب خسرو پناه، سبقه ذهنی ما از شما فردی باسواد و شناخت گرا بود. آمدنتان امیدهایی را سبب شد. چرا دارید برخلاف جهت شنا می کنید؟ منتظر دریافت توضیحات و روشنگری هستیم. البته اگر صلاح بدانید.

پرویز پرستویی، بازیگر سینما در نوشته ای خطاب به پیمان جبلی رئیس صداوسیما نوشت: اگر هنرمندان ارتباطشان را با صدا و سیما قطع کرده اند نمی‌خواهند قیافه شما و امثال شما را ببینند... یعنی، برای مردم احترام قائلند... و اتفاقا علت عدم حضورشان در صدا و سیما شما هستید. مردم شما را نمی‌خواهند ببینند...

در پی بروز یک تنش و برخورد فیزیکی میان اعضای تیم حفاظت حجت الاسلام سید حسن خمینی با آقای امین مهرآور خبرنگار ایلنا، یادگار امام در نامه ای به وی، ضمن دلجویی و عذرخواهی از این خبرنگار، گفت: این اتفاق یک درس را برای همه ما به همراه دارد. و آن نقش بی بدیل افکارعمومی و فضای رسانه ای در کنترل اشکالات و تقصیرها و قصورهاست.