بی‌معنی است که یک بار هم رفراندوم نداشته‌ایم!

همه می‌دانیم که جامعه ایران در ۴۰ سال گذشته، همواره با مسائل و مشکلات مهمی مواجه بوده که کل جامعه را درگیر خود کرده است.

شعارسال : عباس عبدی گفت: کلمه همه‌پرسی در ۹ اصل از قانون اساسی آمده است. در هفت مورد به صورت شکلی و خبری آمده است. ولی همه‌پرسی در دو اصل ۱۷۷ و ۵۹ شکلی نیست و فرق می‌کند. در اصل ۱۷۷ تایید شده که مصوبات شورای بازنگری قانون اساسی باید از طریق مراجعه به آرای عمومی و همه‌پرسی به تصویب اکثریت مطلق شرکت‌کنندگان برسد.

در اصل ۵۹ مساله به شکل دیگری طرح شده است. مطابق این اصل: «در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه‌پرسی و مراجعه مستقیم به آرای مردم صورت گیرد. درخواست مراجعه به آرای عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.» این اصل نشان می‌دهد که همه‌پرسی منحصر به تصویب قانون اساسی نیست، بلکه یکی از روش‌های اعمال قوه مقننه است.

یک قاعده کلی در فقه و قانونگذاری وجود دارد که هر دستور و قاعده شرعی یا قانونی تابع غرض و علت خاصی است. اگر غیر از این باشد عملی لغو و بیهوده است و شارع یا قانونگذار هیچگاه عمل لغو و بیهوده انجام نمی‌دهند.

بنابراین طبیعی است که قانونگذاران در تدوین قانون اساسی، هنگامی که اصل ۵۹ را تصویب کرده‌اند، با غرض و علت خاصی این کار را کرده‌اند. هرچند قرار نیست که هر روز یا هر سال یک رفراندوم انجام شود، ولی بی‌معنا است که با گذشت ۴۰ سال هنوز حتی یک مورد هم مواجه با چنین مسائل مهمی در اقتصاد، سیاست، فرهنگ و اجتماع نشده باشیم؟ مگر ممکن است؟

همه می‌دانیم که جامعه ایران در ۴۰ سال گذشته، همواره با مسائل و مشکلات مهمی مواجه بوده که کل جامعه را درگیر خود کرده است. ولی از آن جالب‌تر اینکه این مسائل مهم به طور معمول چالش‌برانگیز بوده و به طور طبیعی موجب شکاف نظری میان مردم نیز می‌شده است و حتی مهم‌تر از آن اینکه در ساخت قدرت نیز نسبت به آن اختلاف نظر وجود داشته است. بنابراین همیشه انتظار می‌رفته است که حداقل برای یک‌بار هم که شده، یکی از این موضوعات مهم را به بحث و گفت‌وگو و در نهایت به همه‌پرسی بگذاریم.