شعارسال: خبر ساده است؛ 9 نفر سودی معادل 109 هزار میلیارد تومان از طریق تغییر تعرفه واردات خودرو کسب کرده‌اند. مخاطبان بعد از دیدن خبر یکی تو سر خودشان می‌زنند و دادشان از این دزدی بی‌شرمانه به آسمان می‌رود. البته حق دارند از فساد شاکی باشند و حتما باید مطالبه مبارزه با فساد داشت. رانت‌خواری حتی در حد چند میلیون تومان را هم باید شناسایی کرد و از میان برد.

سخن من اما غیر از محکوم کردن فساد، چیز دیگری است. می‌خواهم عواقب بی‌اعتمادی را ببینیم. مطمئن هستم اکثریت قاطع کسانی که این خبر را خواندند، هرگز به اعداد و ارقام موجود در آن دقت نکردند و هیچ‌کدام جست‌وجوی ساده اینترنتی برای آگاهی از درستی و نادرستی اعداد و ارقام انجام ندادند. بگذارید اعداد و ارقام را بررسی کنیم. گمرک ایران در 28 آذر 1396 اعلام می‌کند از ابتدای سال جاری تا امروز ۵۸ هزار و ۶۳۷ دستگاه انواع خودروی وارد کشور شده است. ارزش این تعداد واردات خودرو در مدت یاد شده به میزان یک میلیارد و ۵۵۹ میلیون دلار بوده است. واردات خودرو در سال 1395 نیز حدود 76 هزار دستگاه بوده است. این آمار نشان می‌دهد قیمت هر خودرو وارداتی به‌طور متوسط 26587 دلار بوده است که با احتساب هر دلار 4800 تومان معادل 128 میلیون تومان می‌شود.

حال تصور کنید که واردکنندگان خودرو بخواهند بر روی 76 هزار دستگاه خودروی واردشده در سال 1395 که احتمالا امسال هم همین مقدار یا اندکی بالا و پایین می‌شود، 109 هزار میلیارد تومان سود کنند. یعنی واردکنندگان باید روی هر دستگاه خودرو معادل یک میلیارد و چهارصد و سی و چهار میلیون تومان سود کنند. خوب دقت کنید: واردکنندگان باید روی هر خودرو که به‌طور متوسط قیمت آنها 128 میلیون تومان است یک میلیارد و چهارصد میلیون تومان سود کنند. یعنی باید متوسط قیمت خودروهای وارداتی بدون عوارض گمرکی و هزینه‌های پلاک کردن و سایر هزینه‌ها به متوسط حدود یک میلیارد و ششصد میلیون تومان برسد. می‌دانیم که اکثر خودروهای وارداتی را خودروهای کره‌ای و چینی تشکیل می‌دهند که قیمت‌های آنها حدودا بین 150 تا 350 میلیون تومان (کره‌ای‌ها) و خودروهای چینی از این مقدار هم کمتر است. سوال مهم این است که در کدام جامعه می‌توان خبری را منتشر کرد که به‌طور گسترده نقل شود بدون آنکه خواننده به آن واکنش درستی نشان دهد و توانایی‌اش در جدول ضرب یا جست‌وجوی ساده اینترنتی را به‌کار بگیرد تا از درستی و نادرستی خبر مطمئن شود.

من فکر می‌کنم پاسخ روشن است: «جامعه فاقد اعتماد.» جامعه فاقد اعتماد عقل سلیم مردم را هم از کار می‌اندازد، توانایی جدول ضرب و چهار عمل اصلی را هم از آدم‌ها می‌گیرد و هر خبری که ضد وضع موجود باشد، تایید می‌شود. این خبرها هیچ‌کدام به اصلاح وضع موجود کمک نمی‌کنند بلکه تخریب بیشتر به همراه دارند. چرخه‌ای از بی‌اعتمادی و عدم عقلانیت گسترش می‌یابد. آدم‌های بی‌اعتماد به بزرگی 109 هزار میلیارد تومان رانت دقت نمی‌کنند زیرا به فساد حکمرانی باور دارند و به آن بی‌اعتماد هستند و بعد از خواندن این خبر بی‌اعتمادی‌شان بیشتر می‌شود. اولویت اول جامعه ما بازسازی اعتماد است، نه برشمردن پیشرفت‌ها و دستاوردهایمان؛ مردمی که از فرط بی‌اعتمادی دروغ بزرگ 109 هزار میلیارد تومان رانت برای 9 نفر را به سادگی باور می‌کنند، اخبار دستاوردها و پیشرفت‌ها را نیز اصلا نمی‌شنوند که باور کنند. این نوشته فقط در پی تشریح اهمیت بی‌اعتمادی است نه کوچک جلوه دادن رانت تغییر تعرفه واردات خودرو؛ باید با رانت و فساد مبارزه کرد حتی اگر فقط 109 هزار تومان برای 90 هزار نفر باشد.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه آرمان امروز، تاریخ انتشار: 23بهمن1396، کدخبر: 77998 : www.armandaily.ir